I. Teimuraz

I. Teimuraz karısı Horeşan'la birlikte

I. Teimuraz (Gürcüce: თეიმურაზ I, "teimuraz") (1589–1663), Bagrationi hanedanından 1606-48 arasında Kaheti kralı. 1625-32 arasında aynı zamanda Kartli kralıydı. On altı yaşında tahta çıktı ve bundan dolayı krallığı bir süre annesi Ketevan idare etti. Teimuraz şair olarak da Gürcü edebiyatında önemli yere sahiptir.

İran şahı I. Abbas’ın Doğu Gürcistan’ı istilası I. Teimuraz ve Kartli kralı II. Luarsab İmereti kralına sığındılar. 1615’te Teimuraz Kaheti’ye geri döndü ve İran’a karşı ayaklanmanın başına geçti. Ertesi yıl Şah Abbas'ın yeni saldırısı karşısında yeniden İmereti’ye sığınmak zorunda kaldı. Şah Abbas, 1616 yılında Doğu Gürcistan’dan, Kaheti ve Hereti bölgelerini yerle bir etti; bu bölgelerden 100.000 kadar Gürcüyü sürüp İran’ın iç bölgelerine, Horasan, İsfahan ve Feridunşehr eyaletlerinde iskân etti. Gürcüler 1625’te İran’a karşı yeniden ayaklanınca, I. Teimuraz’ı Kartli ve Kaheti kralı olarak geri çağırdılar.

I. Teimuraz İran'a karşı Marabda Savaşı’nda Giorgi Saakadze ile birlikte orduya komuta etti. Daha sonra iki Gürcü lider arasında düşmanlık baş gösterdi. Bazaleti Savaşı’nda Giorgi Saakadze Teimuraz'a yenildi. I. Teimuraz Kartli ve Kaheti hükümdarı oldu. Teimuraz görünürde Şah Abbas’ın vasalı olduğunu ilan edince, şah da onun hükümdarlığını kabul etmek zorunda kaldı.

I. Teimuraz 1632’de İran’a yeniden baş kaldırdı ve Karabağ’ı yağmaladı. Ne var ki bu yeni savaşta Gürcü prenslerin çoğunluğu ona destek vermedi. Bu arada Şah Abbas ölmüş, yerine Safi geçmişti. Şah Safi bunun üzerine Kartli hükümdarlığına, Müslüman olmuş Rostom’u getirdi. I. Teimuraz uzun süre daha mücadele etti; ancak Papalık ile Rus çarından talep ettiği yardımı da alamayınca 1648’de kesin yenilgiye uğradı.

I. Teimuraz hayal kırıklığı içinde şaha bağlılığını bildirmek için İran’a gitti. İran sarayında iyi karşılandı, ancak şahın talebine rağmen yanında torunu Erekle’yi götürmemesi öfkeye yol açtı. İran şahı onu Astrabad’da hapsettirdi ve Teimuraz kısa süre sonra burada öldü.

Kaynakça

• "თეიმურაზ I" (I. Teimuraz)