Mayalar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
| 2. satır: | 2. satır: | ||
|grup =Maya halkları<br/>(Màaya'ob) |
|grup =Maya halkları<br/>(Màaya'ob) |
||
|resim =[[Dosya:Maya civilization location map-blank.svg|250px]] <center> <font color="grey"> Maya coğrafyası </font></center> |
|resim =[[Dosya:Maya civilization location map-blank.svg|250px]] <center> <font color="grey"> Maya coğrafyası </font></center> |
||
|nüfus = 7 milyon<ref name="friendsofmayainc">http://www.friendsofmayainc.org/english/neworganization.html {{ |
|nüfus = 7 milyon<ref name="friendsofmayainc">http://www.friendsofmayainc.org/english/neworganization.html {{Ölü bağlantı|tarih=August 2010}}</ref> |
||
|bölge1 = {{bayraksimge|Guatemala}} [[Guatemala]] |
|bölge1 = {{bayraksimge|Guatemala}} [[Guatemala]] |
||
|bölge2 = {{bayraksimge|Meksika}} [[Meksika]] |
|bölge2 = {{bayraksimge|Meksika}} [[Meksika]] |
||
Sayfanın 18.19, 4 Aralık 2018 tarihindeki hâli
 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
| Din | |
1. Arktik 2. Saliş 3. Atabask 4. North Amerindian 5. Ojibwa 6. Meksika | 7. Maya 8. Orta Amerika 9. Andlar 10. Amazon 11. Gran Chaco 12. Patagonya |
Mayalar ya da Maya halkları (İspanyolca mayas), Mezoamerika'da Maya uygarlığını kuran atalarının topraklarında, günümüzdeki Guatemala, Güney Meksika ve Yukatan Yarımadası, Belize, El Salvador ve Batı Honduras'ta yaşayan ve 7 milyon nüfusa sahip olan Orta Amerika'nın en tanınmış yerli Kızılderili halkıdır. Konuştukları anadil Maya dillerine giren dil ve lehçeler olsa da İspanyolca (Guatemala, Meksika, El Salvador, Honduras) ve İngilizce (Belize) gibi sömürge dilleri de kullanılır. Maya takvimine göre bir yıl, her biri 20 günlük 18 aydan oluşuyordu. Ayrıca "haab" denilen 5 ekstra gün daha vardı. "Tun" adı verilen 360 günlük periyot Maya takviminin temelini oluşturuyordu.[1] Mayalar, binalarında güçlü bir kireç harcıyla yapılandırılmış, ters çatı kemeri kullanıyorlardı.[2] Mayaların dev boyutlu binalarının pek çoğunun dinsel amaçlı binalar olması, Maya mimarisinin gelişiminde dinin etkili olduğunu düşündürmektedir.
Adlandırma
Maya adı muhtemelen post-klasik Yukatan şehri Mayapán'ın (Yukatek Mayacası: Màayapáan) adından gelir. Günümüzde «Maya» (Maaya'ob) adını çok yaygın biçimde kendileri için kullanan tek Maya halkı Yukatek Mayalarıdır ve konuştukları dil olan Yukatek Mayacasına da «Maya konuşması» anlamına Màaya t'àan adını verirler. SIL International (Ethnologue) «Maya» adını Yukatek dillerinden 3 dil (Mopan Mayacası, Chan Santa Cruz Mayacası, Yukatek Mayacası) için kullanıyor[3]. Fakat, Kolomb öncesi Maya uygarlığının dili Klasik Mayacadır ve bu dil Yukatek dilleri koluna değil Çol dilleri koluna giren dillerin (Çontalca, Çolca, Çortice) ortak atasıdır
Ülkelerine göre Maya halkları
Meksika'nın Yukatan yarımadasında Yucatán eyaletinde daha yoğun olmak üzere çevre eyaletlerde (Quintana Roo, Campeche) esas olarak Yukatek Mayaları ana Maya halkıdır. Chiapas eyaletinin yüksek yaylalarında Tzotzil ve Tzeltal Mayaları bulunur. Tabasco eyaletinde Çontallar bulunur.
Guatemala'da Maya Dilleri Akademisi tarafından desteklenen Maya dillerini konuşan 22 Maya halkı (Achi’, Akateko, Awakateko, Chalchiteko, Ch’orti’, Chuj, Jakalteko, Itza’, Ixil, Kaqchikel, Q’anjob’al, Q'eqchi', K´iche´, Mam, Mopan, Poqomam, Poqomchi’, Sakapulteko, Sipakapense, Tektiteko, Tz’utujil, Uspanteko)[4] yaşar.
Belize'de Q'eqchi' (11.000), Mopan (7.000) ve Yukatek (5.000) Mayaları yaşar.
Kaynakça
- ^ Sinan Meydan- Atatürk ve Kayıp Kıta Mu
- ^ Sinan Meydan- Atatürk ve Kayıp Kıta Mu (Sayfa 93)
- ^ http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=306-16
- ^ ALMG: Cobertura de Comunidades Lingüísticas