Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Yazım hatası düzeltildi Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği |
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
148. satır: | 148. satır: | ||
=== Etnik yapı === |
=== Etnik yapı === |
||
1 Ocak 2008 resmi verilerine göre Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin nüfusu 414.900 kişidir.<ref name=GeoHive/> Etnik yapı ise 01.08.2011 resmi verilerine göre 405.900 |
1 Ocak 2008 resmi verilerine göre Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin nüfusu 414.900 kişidir.<ref name=GeoHive/> Etnik yapı ise 01.08.2011 resmi verilerine göre 405.900 Türk, 27 Kürt, 51 Rus, 140 Ukraynalı,91 Tatar, 7 Ermeni, 11 Lezgi, (%0,021) ise diğer halkların temsilcileri.<ref>[http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/indexen.php The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan: Nakhchivan Economic Region]</ref><ref name=stat.gov.az>{{Web kaynağı | başlık = Population (Nüfus) | url = http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/indexen.php | yayıncı = Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi | erişimtarihi = 19 Mayıs 2014 | dil = Azerice/İngilizce | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160309182949/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/indexen.php | arşivtarihi = 9 Mart 2016}}</ref> |
||
=== İdari yapı === |
=== İdari yapı === |
Sayfanın 12.44, 6 Nisan 2016 tarihindeki hâli
Nahçıvan Naxçıvan Muxtar Respublikası Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti | |||||
---|---|---|---|---|---|
Başkent | Nahçıvan | ||||
En büyük Rayon | Nahçıvan | ||||
Resmî dil(ler) | Azerbaycan Türkçesi | ||||
Hükûmet | Özerk | ||||
| |||||
Tarihçe | |||||
| |||||
Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 5.502.73 km2[1] | ||||
• Su (%) | önemsiz miktar | ||||
Para birimi | Azerbaycan Manatı (AZN) | ||||
Zaman dilimi | UTC+4 (EET) | ||||
• Yaz (YSU) | UTC+5 (EEST) | ||||
ISO 3166 kodu | [[ISO 3166-2:AZ[2]|AZ[2]]] |
Nahçıvan veya resmî adıyla Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti (Şablon:Lang-az), Azerbaycan'a bağlı özerk bir cumhuriyet.
Coğrafya ve ulaşım
Nahçıvan'ın, kuzeyi ve doğusu Ermenistan ile, güneyi ve batısı da İran topraklarıyla çevrilmiş olup, kuzeybatısında yer alan Türkiye ile kısa bir sınırı vardır. Bu sınır bölgesi Türkiye tarafından Dilucu olarak adlandırılmakta olup, Türkiye ile Nahçıvan'ı birbirine bağlayan yol Dilucu'nda Aras Nehri üzerine inşa edilen Hasret Köprüsü'nden geçmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Azerbaycan’ın yaklaşık %6,3’ünü oluşturan Nahçıvan, 5.502,73 km2 yüzölçümüne sahiptir[1] (Nahçıvan şehri - 35.48 km², Kengerli İlçesi - 682 km², Culfa İlçesi - 995 km², Ordubad İlçesi - 972 km², Sederek İlçesi - 151.34 km², Şerur İlçesi - 707.5 km², Şahbuz İlçesi - 918 km² olmak üzere).[kaynak belirtilmeli] Arazi yapısı dağlık bir nitelik gösteren Nahçıvan'da ovaların toplam araziye oranı % 20, ormanların oranı ise % 2 civarındadır. Ovaların büyük bir bölümü tarıma elverişlidir. Ülkenin zengin madensuyu, soda ve tuz kaynakları bulunmaktadır.[1]
Azerbaycan'a bağlı olmakla birlikte, bu ülkeyle fiziki bağlantısı olmayan Nahçıvan, Türk devletleri arasında Türkiye ile kara sınırı bulunan tek toprak parçasıdır. Türkiye ile Nahçıvan arasında 17 km'lik bir sınır bulunmaktadır. Nahçıvan şehir merkezi ile Türkiye'nin Iğdır şehri arasındaki uzaklık 160 km olup, iki şehir karayolu ile birbirlerine bağlanmıştır. İki ülke arasındaki ulaşım ve ticari ilişkiler Dilucu Sınır Kapısı'ndan gerçekleştirilmektedir.[1]
İran ile Culfa ve Urumiye kentlerine yönelik iki ayrı sınır kapısı bulunmaktadır. Sovyet döneminden kalan, Nahçıvan'ı Ermenistan üzerinden Azerbaycan'a bağlayan karayolu ise, 1990'ların başlarından bu yana kullanılamamaktadır.
Nüfus ve idari yapı
Nüfus
1 Ocak 2014 resmî verilerine göre Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin toplam nüfusu 435.367 kişidir.[3] Nahçıvan, tarihî Nahçıvan Hanlığı gibi kendisine başkentlik yapan Nahçıvan şehrinin adı ile anılmaktadır. 1 Ocak 2013 resmî verilerine göre Şehir 88.000 kişi nüfusa sahiptir.[2]
Etnik yapı
1 Ocak 2008 resmi verilerine göre Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin nüfusu 414.900 kişidir.[2] Etnik yapı ise 01.08.2011 resmi verilerine göre 405.900 Türk, 27 Kürt, 51 Rus, 140 Ukraynalı,91 Tatar, 7 Ermeni, 11 Lezgi, (%0,021) ise diğer halkların temsilcileri.[4][5]
İdari yapı
Nahçıvan'ın statüsü, 12 Kasım 1995 tarihinde halk oylaması ile kabul edilen Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'nın 9. bölümünde düzenlenmiştir. Buna göre; Nahçıvan içişlerinde özerk, savunma ve dış politikasında ise Azerbaycan'a bağlı bir statüye sahiptir. Yasama organı 45 üyeli Ali Meclis'ten, yürütme organı ise Bakanlar Kurulu'ndan oluşan Nahçıvan'da yargı görevi bağımsız mahkemelerde bulunmaktadır.
Nahçıvan, Türkiye'nin de taraf olduğu 1921 Moskova ve Kars Antlaşmaları uyarınca özerk statüsü devam etmek kaydıyla Azerbaycan'a bırakılmıştır. Bu çerçevede Türkiye de Nahçıvan'ın statüsünün devamında dolaylı olarak bir güvence unsuru haline gelmiş ve Nahçıvan'ın toprak bütünlüğünü kabul etmiştir.
Nüfus dağılımı
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Nahçıvan şehri ile buna bağlı 7 ilçeden oluşmaktadır. 1 Ocak 2013 resmî verilerine göre Nahçıvan şehri ile ilçelerinin nüfus dağılımı aşağıdaki gibidir:[2]
İsim | Resim | Merkez | Nüfus | Notlar |
---|---|---|---|---|
Babek Rayonu | Babek | 68.700 | ||
Culfa Rayonu | Culfa | 44.500 | ||
Kengerli Rayonu | Kıvrak | 29.900 | ||
Nahçıvan | Nahçıvan | 88.000 | ||
Ordubad Rayonu | Ordubad | 47.700 | En doğudaki idari bölgedir. | |
Sederek Rayonu | Haydarabad | 15.000 | Türkiye ile sınırı olan idari bölgedir. | |
Şahbuz Rayonu | Şahbuz | 24.000 | ||
Şerur Rayonu | Şerur | 109.400 |
Eğitim
Nüfusunun % 28'i şehir merkezlerinde yaşayan Nahçıvan'da 228 ilk ve orta öğretim okulu, 5 meslek lisesi ve 2 üniversite bulunmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Üniversitelerden biri Nahçıvan Devlet Üniversitesi (NDÜ) diğeri Nahçıvan Özel Üniversitesi’dir. NDÜ’nün Mimarlık, Rus Dili ve Edebiyatı ile Müzik bölümleri ÖSYM üniversite tercih kılavuzunda yer almaktadır ve Türkiye'den yaklaşık 250 öğrenci eğitim görmektedir. Üniversitede bazı bölümler için yüksek lisans ve doktora eğitim programları mevcuttur. Bölgede ayrıca, okul öncesi eğitim için resmî kreşler mevcuttur.[6] 1999 yılı itibariyle toplam öğrenci sayısı 80.000 olarak tespit edilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Galeri
Dış bağlantılar
- Resmî site (Azerice), (İngilizce), (Rusça)
- Azerbaycan Devlet Istatistik Komitesi (Azerice), (İngilizce)
Kaynakça
- ^ a b c d "Coğrafi Durumu". Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Hakkında Genel Bilgiler. T.C. Dışişleri Bakanlığı. 28 Şubat 2014. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014.
- ^ a b c d "Azerbaycan Ülke Verisi". Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi (İngilizce). GeoHive. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014.
- ^ a b "Nüfus, Dil ve Din". Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Hakkında Genel Bilgiler. T.C. Dışişleri Bakanlığı. 28 Şubat 2014. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014.
- ^ The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan: Nakhchivan Economic Region
- ^ "Population (Nüfus)" (Azerice/İngilizce). Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014.
- ^ "Eğitim". Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Hakkında Genel Bilgiler. T.C. Dışişleri Bakanlığı. 28 Şubat 2014. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014.