İçeriğe atla

Tavşan: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[inceleme bekliyor][inceleme bekliyor]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
İmmoBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.218.849 değişiklik
k →Evcilleştirilme Süreçleri: dz, ; yalın URL bakım şablonu eklendi
canım istedi
Etiketler: tanım değiştirme Görsel Düzenleyici
1. satır: 1. satır:
taşan lar hayvandır
{{Otomatik taksonkutu
| ad = Leporidae
| en_eski_fosil= Eosen
| en_genç_fosil= Günümüz
| resim = Arctic Hare 1.jpg
| resim_bilgi = ''[[Lepus arcticus]]''
| takson = Leporidae
| sıralama = [[Johann Fischer von Waldheim|Fischer de Waldheim]], 1817
| tip_cins = ''[[Lepus]]''
| tip_cins_sıra = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758
| altbölüm_sıra = [[Cins]]ler
| altbölüm =''[[Pentalagus]]''<br />''[[Bunolagus]]''<br />''[[Nesolagus]]''<br />''[[Romerolagus]]''<br />''[[Brachylagus]]''<br />''[[Sylvilagus]]''<br />''[[Oryctolagus]]''<br />''[[Poelagus]]''<br />''[[Caprolagus]]''<br />''[[Pronolagus]]''<br />''[[Lepus]]''<br/>{{tükenmiş}}''[[Aztlanolagus]]''<br/>{{tükenmiş}}''[[Nuralagus]]''
}}
'''Tavşan''', [[Lagomorpha]] [[Takım (biyoloji)|takım]]ı içinde sınıflandırılan '''tavşangiller''' ('''Leporidae''') [[familya]]sını oluşturan [[memeli]] [[tür]]lerinin ortak adıdır. Yavru bakımları çok azdır. 7 gün baktıktan sonra anne tavşan yavru tavşanı bırakır.


Tavşangiller familyası yaklaşık 60 türü içine alır. Kuyrukları uzun kıllarla örtülüdür. Kulaklar ve arka bacaklar uzamıştır. Bir kısmı [[toprak]] altında oyuklarda yaşar. Tavşangiller, [[Ochotonidae]] familyasını oluşturan [[Islıklı tavşangiller|pika]]lardan tüylü küçük kuyrukları, uzun kulakları ve arka ayakları ile ayrılır.


⚫
[[Galatasaray (futbol takımı)|Tavşanların evcilleştirilmesi, avcı-toplayıcı toplumların tavşanları et kaynağı olarak kullanmasıyla başlamış ve özellikle Roma İmparatorluğu döneminde sistematik bir hale gelmiştir. Tavşanlar, öncelikle kapalı alanlarda tutulmuş ve üremeleri kontrol altına alınarak evcilleştirilmeye başlanmıştır. Ortaçağ boyunca manastır]]<nowiki/>larda tavşan yetiştiriciliği yaygınlaşmış, bu süreçte tavşanlar hem et hem de kürk kaynağı olarak önem kazanmıştır.<ref>https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/36303 {{Satır içi yalın URL|tarih=Ağustos 2024}}</ref> 19. yüzyılda seçici üreme yöntemleriyle farklı tavşan ırkları geliştirilmiş, bu da tavşanların evcil hayvan ve gösteri hayvanı olarak yaygınlaşmasına yol açmıştır. Günümüzde tavşanlar, dünya genelinde popüler birer evcil hayvan olarak kabul edilmektedir.<ref>https://heymypet.com/tavsanlar-hakkinda-ilginc-bilgiler/?utm_source=flipboard&utm_content=HeyMyPet%2Fmagazine%2FHEYMYPET {{Satır içi yalın URL|tarih=Ağustos 2024}}</ref>
''[[Lepus]]'' harici cinslerin tüm üyeleri genel olarak ada tavşanı olarak adlandırılır. Ada tavşanları başka hayvanların yuvalarında veya kendi kazdıkları yuvalarda barınırken, tavşanlar uzun ot ve çalıklarda yaşar. Tavşanlar arasında en çarpıcı özelliklere sahip olan beyaz tüylü sera tavşanı 21. yüzyıla damgasını vurmuştur.

Ayrıca, bazı türlerin kulakları oldukça iyi duymaktadır. Her türlü sese şaşkınlıkla tepki vermektedirler. Bu yüzden kendi türünden ya da başka canlıların yaklaşması durumunda yabanî tavşanlar irkilirler.

[[Okyanusya]] hariç tüm yeryüzünde yerlidir. Okyanusya'ya gelişleri yerli memeliler için büyük bir tehdit oluşturur.

==Evcilleştirilme Süreçleri==

⚫
Tavşanların evcilleştirilmesi, avcı-toplayıcı toplumların tavşanları et kaynağı olarak kullanmasıyla başlamış ve özellikle Roma İmparatorluğu döneminde sistematik bir hale gelmiştir. Tavşanlar, öncelikle kapalı alanlarda tutulmuş ve üremeleri kontrol altına alınarak evcilleştirilmeye başlanmıştır. Ortaçağ boyunca manastırlarda tavşan yetiştiriciliği yaygınlaşmış, bu süreçte tavşanlar hem et hem de kürk kaynağı olarak önem kazanmıştır.<ref>https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/36303 {{Satır içi yalın URL|tarih=Ağustos 2024}}</ref> 19. yüzyılda seçici üreme yöntemleriyle farklı tavşan ırkları geliştirilmiş, bu da tavşanların evcil hayvan ve gösteri hayvanı olarak yaygınlaşmasına yol açmıştır. Günümüzde tavşanlar, dünya genelinde popüler birer evcil hayvan olarak kabul edilmektedir.<ref>https://heymypet.com/tavsanlar-hakkinda-ilginc-bilgiler/?utm_source=flipboard&utm_content=HeyMyPet%2Fmagazine%2FHEYMYPET {{Satır içi yalın URL|tarih=Ağustos 2024}}</ref>


== Beslenme ==
== Beslenme ==

Sayfanın 11.36, 30 Eylül 2024 tarihindeki hâli

taşan lar hayvandır


Tavşanların evcilleştirilmesi, avcı-toplayıcı toplumların tavşanları et kaynağı olarak kullanmasıyla başlamış ve özellikle Roma İmparatorluğu döneminde sistematik bir hale gelmiştir. Tavşanlar, öncelikle kapalı alanlarda tutulmuş ve üremeleri kontrol altına alınarak evcilleştirilmeye başlanmıştır. Ortaçağ boyunca manastırlarda tavşan yetiştiriciliği yaygınlaşmış, bu süreçte tavşanlar hem et hem de kürk kaynağı olarak önem kazanmıştır.[1] 19. yüzyılda seçici üreme yöntemleriyle farklı tavşan ırkları geliştirilmiş, bu da tavşanların evcil hayvan ve gösteri hayvanı olarak yaygınlaşmasına yol açmıştır. Günümüzde tavşanlar, dünya genelinde popüler birer evcil hayvan olarak kabul edilmektedir.[2]

Beslenme

Tavşanlar otçullardır. Bitkisel besinlerle beslenen hayvanlardır. Genelde Lahana, taze çimenler, havuç, turp, dereotu, marul, salata, enginar ve karnabahar yaprakları, brüksel lahanası, yeşil fasulye gibi besinlerle beslenirler. Ancak içinde şeker olan besinleri (mesela havuç) çok fazla vermemek gerekir.

Evrim

Serengetilagus praecapensis kafatası, Naturkundemuseum, Berlin

Bilinen en eski tavşan türü artık familyanın hem Kuzey Amerika'da hem de Asya'da yayıldığı Eosen'in sonlarından kalmadır. Evrimleri boyunca bu hayvan grubu giderek daha hızlı koşma ve zıplama yaşantısına uyum sağlamıştır. Örneğin Kuzey Amerika'da Oligosen'in sonlarından kalma soyu tükenmiş Palaeolagus cinsinin arka bacakları günümüz tavşanlarından daha kısadır dolayısıyla zıplamaktan çok koştuğu anlaşılır. Bu özelliğin dışında diğer yanlardan günümüz tavşanlarına benzerlik gösterir.[3] Yaklaşık 48 milyon yıl ile 53 milyon yıl öncesinden kalma ve henüz tanımlanmamış iki fosil ilkel de olsa tavşanlara özgü bilek özelliklerine sahiptir dolayısıyla Ochotonidae ile Leporidae familyasının soylarının ayrılmasının daha da eskiye gittiğini gösterirler.[4]

Matthee vd., 2004, nükleer ve mitokondriyel gen analizlerine dayanan kladogram aşağıdadır:[5]

Leporidae
 
 

Nesolagus

 
 
 

Poelagus

 
 

Pronolagus

 
 
 
 
 

Romerolagus

 
 
 
 
 
 

Sylvilagus

 
 

Brachylagus

 
 
 
 
 

Caprolagus

 
 

Oryctolagus

 
 
 

Bunolagus

 
 
 
 
 

Lepus

 
 
 
 

Sınıflandırma

Familya Leporidae:

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/36303 [yalın URL]
  2. ^ https://heymypet.com/tavsanlar-hakkinda-ilginc-bilgiler/?utm_source=flipboard&utm_content=HeyMyPet%2Fmagazine%2FHEYMYPET [yalın URL]
  3. ^ Savage, R.J.G.; Long, M.R. (1986). Mammal Evolution: an illustrated guide. New York: Facts on File. ss. 128-129. ISBN 978-0-8160-1194-0. 
  4. ^ Handwerk, Brian (21 Mart 2008). "Easter Surprise: World's Oldest Rabbit Bones Found". National Geographic News. National Geographic Society. 1 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 
  5. ^ Matthee, Conrad A. (2004). "A Molecular Supermatrix of the Rabbits and Hares (Leporidae) Allows for the Identification of Five Intercontinental Exchanges During the Miocene". Systematic Biology. 53 (3): 433-477. doi:10.1080/10635150490445715. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tavşan&oldid=33919589" sayfasından alınmıştır