Tetraetilkurşun: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 23.46, 9 Şubat 2019 tarihindeki hâli

Kurşun tetra-etil (Pb(C₂H₅)₄), benzinin oktan sayısını ayarlamak ve benzinli motorların vuruntu yapmasını engellemek için kullanılan bir kimyasal maddedir.

Bir benzinin yanma kalitesi oktan sayısı ölçütü ile belirlenir. Oktan sayısı sınıflandırması, saf izooktanın oktan sayısı 100 olarak kabul edilerek yapılır.

Oktan sayısının belirlenmesi için, benzin örneği özel bir test motorunda farklı sıkıştırma oranlarında kontrollü şartlarda yakılır. Elde edilen sonuçlar aynı motorda kullanılan izooktan ve normal heptan karışımıyla karşılaştırılır. İzooktan vuruntusuna yakın kalitede yanar, normal heptan ise vuruntuya yol açar. Benzin örneği ile aynı sonuçları veren izooktan ve normal heptan karışımındaki izooktanın hacimce yüzdesi oktan sayısı olarak tanımlanır.

Zararları

NFPA 704
2 3 3
Kurşun tetra-etilin NFPA 704 kodu

Türkiye'de ve başka ülkelerde kurşunsuz olarak adlandırılan benzinler de dahil olmak üzere tüm benzinler kurşun bileşikleri içermektedirler. Bu benzinlerin yanması ile bir miktar kurşun atmosfere karışır, bu durum doğa üzerinde olumsuz etkilere yol açar.

Kurşunsuz benzine göre süper benzinde 12 kat daha fazla kurşun bulunmaktadır.

Türkiye genelinde 2003 yılı verilerine göre benzinli araçlardan atmosfere atılan kurşun miktarı yaklaşık olarak 230.000 kg/yıldır. Şehir içi bölgelerde kurşun parçacıklarının ana kaynağı, süper benzin kullanan otomobillerdir.^[1]

Benzin oktan sayısını ayarlamak için kullanılan daha az zehirli katkı maddeleri de mevcuttur.

Kurşunlu benzin yasakları

Zararları anlaşılması üzerine dünyada kurşunlu benzine yasaklar getirilmiştir.

Ülkelerin yasağa geçiş tarihleri aşağıda belirtilmiştir:

Avrupa

AB : 1 Ocak 2000
- Almanya: 1988
- Avusturya: 1989
- Polonya: 2005
- Portekiz: 1999
- Romanya: 2005 ^[2]
Bosna Hersek: 2009
İsveç: 1992
İsviçre: 2000
İzlanda:
Macaristan: 1999
Monako: 2000
Norveç:
Rusya: 2002 ^[3]
Sırbistan: 2010
Türkiye: 2006

Afrika

Kurşunlu benzin 2002 Dünya Zirvesi'nde başlatılan bir yasaktan sonra, tamamen 1 Ocak 2006 tarihinde kıta çapında aşamalı olarak kaldırıldı.^[4]

Kuzey Amerika

Kanada: 1993
ABD: 1 Ocak 1996
- Kaliforniya: 1992
Bahamalar:
Belize:
Bermuda:
Dominik Cumhuriyeti:
El Salvador:
Guatemala:
Haiti:
Honduras:
Kosta Rika:
Meksika: 1998
Nikaragua:
Porto Riko:
Trinidad ve Tobago: 2000

Güney Amerika

Arjantin: 1998
Bolivya:
Brezilya: 1989
Kolombiya: 1991 ^[5]
Peru: 2004
Şili: 2001 ^[6]
Venezuela: 2005

Asya

Bangladeş:
Çin: 2000
- Hong Kong: 1999
Endonezya: 2006
Filipinler: 2000
Güney Kore: 1993
Hindistan: 2000
Japonya: 1986
Malezya: 2000
Nepal: 2000
Pakistan: 2001 ^[7]
Singapur: 1998
Sri Lanka: 1999
Tayland: 1996
Tayvan: 2000

Okyanusya

Avustralya: 2002 ^[8]
Guam:
Yeni Zelanda: 1996

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Kurşunlu Benzin Tüketimi ve Kurşunun Etkileri
^ "Dispare benzina cu plumb". Evenimentul Zilei. 27 July 2004.
^ "Постановление ГД ФС РФ от 15.11.2002 N 3302-III ГД "О проекте Федерального закона N 209067-3 "Об ограничении оборота этилированного бензина в Российской Федерации"". 5 January 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Geoffrey Lean (1 January 2006). "UN hails green triumph as leaded petrol is banned throughout Africa". The Independent.
^ Gabriel Reyes Aldana (10 July 1997). "La gasolina no tiene plomo". El Tiempo.
^ "ENAP dejará de distribuir gasolina con plomo el sabado". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 August 2014.
^ Status of children’s blood lead levels in Pakistan: implications for research and policy
^ Australia Cuts Sulfur Content in Transport Fuels

[1] Kurşunlu Benzin Tüketimi ve Kurşunun Etkileri

[2] "Dispare benzina cu plumb". Evenimentul Zilei. 27 July 2004.

[3] "Постановление ГД ФС РФ от 15.11.2002 N 3302-III ГД "О проекте Федерального закона N 209067-3 "Об ограничении оборота этилированного бензина в Российской Федерации"". 5 January 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] Geoffrey Lean (1 January 2006). "UN hails green triumph as leaded petrol is banned throughout Africa". The Independent.

[5] Gabriel Reyes Aldana (10 July 1997). "La gasolina no tiene plomo". El Tiempo.

[6] "ENAP dejará de distribuir gasolina con plomo el sabado". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 August 2014.

[7] Status of children’s blood lead levels in Pakistan: implications for research and policy

[8] Australia Cuts Sulfur Content in Transport Fuels

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ 114. satır: / 114. satır: @@
 [[Kategori:Kurşun bileşikleri|Tetra-etil]]
 [[Kategori:Organometalik bileşikler]]
-[[Kategori:Bilgi kutusu bulunmayan sayfalar]]
+[[Kategori:Bilgi kutusu bulunmayan kimyasal maddeler]]