Sırbistan-Ukrayna ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sırbistan-Ukrayna ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Serbia ve Ukraine

Sırbistan
Ukrayna

Sırbistan-Ukrayna ilişkileri, Sırbistan ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Sırbistan, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'nin doğrudan halefi olarak 15 Nisan 1994'te Ukrayna'yı tanıdı.[1] Ukrayna ve Yugoslavya Federal Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler 15 Nisan 1994'te kuruldu.

Sırbistan'ın Kiev'de bir büyükelçiliği, Ukrayna'nın Belgrad'da bir büyükelçiliği vardır. Mevcut Sırbistan'ın Ukrayna Büyükelçisi Rade Bulatović ve Ukrayna'nın Sırbistan Büyükelçisi Oleksandr Aleksandrovyç'tir. Sırbistan'ın Ukrayna Büyükelçisi, Moldova'ya ikametsiz olarak akredite edilmiştir. Ukrayna'nın Sırbistan Büyükelçisi, Karadağ'a ikametsiz olarak akredite edilmiştir.

2008 Kosova bağımsızlık ilanından bu yana Ukrayna, 1945 sınırlarındaki Sırbistan'ın toprak bütünlüğüne saygı göstermiştir (bkz . Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti).

Eylül 2011'den bu yana Sırplar ve Ukraynalılar birbirlerinin ülkesinde 30 güne kadar vizesiz kalabiliyorlar. Bu politika uzatıldı ve şimdi her iki ülke vatandaşı da birbirinin ülkesinde 180 gün içinde 90 güne kadar kalabiliyor.[2]

Tarihi ve etnik ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırbistan'da çok sayıda Ukraynalı kuruluş var. Ukraynalı ulusal azınlığın Novi Sad'da sandalyesi olan kendi Ulusal Konseyi var. Pannonian Rusyns (Rutenyalılar) ile yakından ilişkilidirler. Ukrayna-Rusyn kuruluşlarının Inđija, Sremska Mitrovica, Vrbas, Kula, Đurđevo, Ruski Krstur, Šid, Kucura ve Subotica'da sandalyeleri vardır.[3] 2002 nüfus sayımına göre, Sırbistan'da 5,354 etnik Ukraynalı ve çoğu Voyvodina'da yaşayan 15,905 Rusin vardı.[4]

19. yüzyılda bugünkü Ukrayna topraklarında Sırpların yaşadığı iki eyalet vardı - Yeni Sırbistan ve Slavo-Sırbistan. 29 Mayıs 1753 tarihli Senato kararıyla, Güney bozkırlarının bu bölümünün sınır korumasını ve gelişimini sağlamak için bu bölgenin özgür toprakları Ortodoks Hristiyan mezhebine bağlı olan halklara yerleşim için teklif edildi. Slavo-Sırbistan, doğrudan Rusya'nın Yönetim Senatosu tarafından yönetiliyordu. Yerleşimciler sonunda 1764'te Bakhmut hafif süvari alayını kurdular. Ayrıca 1764'te Slavo-Sırbistan, Yekaterinoslav Valiliği'nin Donets uyezd'ine (şimdi Dnipropetrovsk Oblastı, Ukrayna'da) dönüştürüldü. 2001 nüfus sayımına göre Ukrayna'da yaşayan sadece 623 Sırp vardı (219 Sırpça, 104 Ukraynaca, 218 Rusça ve 68 başka bir dil konuşuyor).[5]

Siyasi ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırbistan ve Ukrayna ikili görüşmelerde aktif oldular. Ocak 2001'de Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kuçma Belgrad'ı ziyaret etti ve dönemin Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Başkanı Vojislav Koštunica ile görüştü. Başbakan Dragiša Pešić, Eylül 2001'de Ukrayna'yı ziyaret etti. Sırbistan ve Karadağ Cumhurbaşkanı Svetozar Marović, Kasım 2003'te Ukrayna'yı ziyaret etti. Sırbistan Başbakan Yardımcısı Božidar Đelić, gelecekteki serbest ticaret anlaşmasını ve Kosova'daki durumu ele aldıkları EBRD yıllık toplantısının ardından Kiev'de ilk başbakan yardımcısı Oleksandr Turçinov ile bir araya geldi.[6] Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, Haziran 2009'da Novi Sad'daki Orta Avrupa Devletleri Başkanları XVI. Zirvesi sırasında Sırbistan'ı ziyaret etti.[7]

Sırbistan Dışişleri Bakanı Goran Svilanović Şubat 2002'de Ukrayna'yı ziyaret etti. Ukrayna Savunma Bakanı Yevhen Marchuk, Şubat 2004'te Sırbistan'ı ziyaret etti. Ukrayna Dışişleri Bakanı Kostyantyn Gryşçenko, Ekim 2004'te Sırbistan'ı ziyaret etti. Ocak 2005'te Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuk Drašković, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko'nun göreve başlaması vesilesiyle Ukrayna'yı ziyaret etti. Drašković, Haziran 2005 ve Mart 2006'da Ukrayna'yı tekrar ziyaret etti. Ukrayna Dışişleri Bakanı Borys Tarasyuk Ocak 2006'da Sırbistan'ı ziyaret etti ve Arseniy Yatsenyuk Temmuz 2007'de Sırbistan'ı ziyaret etti.[8]

Ulusal Meclis Başkanı Zoran Šami, Ukrayna'nın Verkhovna Rada Başkanı Volodimir Lytvyn ile Haziran 2005'te Kiev'de düzenlenen Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Parlamenterler Meclisi toplantısında bir araya geldi.

Belgrad Belediye Başkanı Radmila Hrustanović, Haziran 2002'de Kiev'i ziyaret etti.

Sırbistan ve Ukrayna yetkilileri çok taraflı arenalarda da önemli görüşmeler gerçekleştirdi. En önemlisi, Johannesburg'daki 2002 Dünya Zirvesi'nde Başkanlar Kuçma ve Koštunica arasında yapılan toplantıydı.[9]

Ukrayna'dan bir sivil gençlik örgütü olan PORA, Sırbistan'dan benzer bir örgütün (Otpor) üyeleri tarafından eğitildi. Otpor hareketi 5 Ekim'de Slobodan Milošević rejiminin yıkılmasına yardımcı oldu ve Pora üyelerini Leonid Kuçma rejimine karşı Turuncu Devrim'i örgütleme konusunda eğitti.[10]

2008 yılında, Sırbistan'ın Kosova eyaletinin tek taraflı olarak Kosova Cumhuriyeti olarak bağımsızlığını ilan etmesinden sonra, Verkhovna Rada Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Oleh Bilorus, "Ukrayna, Sırbistan'ın Kosova'daki tavrını destekleyecektir" dedi.[11] Başbakan Yuliya Timoşenko, Ukrayna'nın Kosova meselesini dünyada benzersiz bir fenomen olarak veya Transdinyester, Abhazya, Güney Osetya ve diğer ayrılıkçı bölgelerin varlığı bağlamında nasıl ele alacağına dair bir konsept bulması gerektiğini söyledi.[12]

Bu bizim kardeş milletimizdir, ortak tarihimiz, geleneklerimiz ve hem siyasi, hem ekonomik hem de insani yakın ilişkilerimiz var.

— Eski Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, Sırbistan ile ilişkiler hakkında (Haziran 2009).[13]

Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç 4 Haziran 2010'da Abhazya, Güney Osetya ve Kosova'nın bağımsızlığının tanınmasının uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirterek, "Abhazya, Güney Osetya veya Kosova'nın bağımsızlığını hiçbir zaman tanımadım. Bu, uluslararası hukukun ihlalidir".[14]

Millet Meclisi Başkanı Slavica Đukić Dejanović, Temmuz 2010'da Ukrayna'nın Verkhovna Rada Başkanı Volodimir Litvin ile Kiev'de bir araya geldi. 7 Temmuz 2010'da Ukrayna ve Sırbistan parlamentoları arasında işbirliğine ilişkin bir belge imzaladılar.[15]

2018'de Sırbistan Başbakanı Ana Brnabić ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko

Nisan 2011'de Ukrayna'nın Verkhovna Rada Başkanı Volodimir Litvin Sırbistan'ı ziyaret etti.[16]

Mayıs 2011'de Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuk Jeremić Ukrayna'yı ziyaret etti ve iki ülke arasında vizesiz geçiş anlaşmasını imzaladı.[17]

Kasım 2011'de Ukrayna Başbakanı Mikola Azarov, Orta Avrupa Girişimi zirvesi için Sırbistan'ı ziyaret etti.[18]

Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç Kasım 2011'de Ukrayna'yı ziyaret etti.[19]

Sırp ve Ukrayna halkının manevi ve dini bir birliği var.

— Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadić, Ukrayna ile ilişkiler hakkında (Kasım 2011).[20]

Ekonomik ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

2007'de Sırbistan'dan yapılan ihracat 97.700.000 ABD Doları idi ve Ukrayna'dan yapılan ithalat 274.000.000 ABD Dolarının üzerindeydi.[21] 2008 yılında ülkeler arasındaki ticaret %71 oranında büyümüştür.[22]

Ukrayna ve Sırbistan, 2009 sonbaharında bir serbest ticaret anlaşması imzalayacak.[23] Ukrayna, Sırbistan'ın Dünya Ticaret Örgütü'ne katılma niyetini destekliyor.[23]

Kültür ve eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırbistan ve Ukrayna, 24 Ocak 1996'da Eğitim, Kültür ve Spor Alanlarında İşbirliği Anlaşmasını imzaladılar. Bu Anlaşma temelinde, iki ülke arasında 2002-2004 dönemi için bir İşbirliği Programı Şubat 2002'de imzalanmıştır. Bu anlaşmanın diplomatik nota değişimi yoluyla 2005'i kapsayacak şekilde genişletilmesi kararlaştırıldı. İki ülke Dışişleri Bakanlıkları nezdindeki Diplomatik Akademiler arasında işbirliğine ilişkin mutabakat zaptı imzalandı.[24]

2004 yılında Ukrayna Arşivleri Devlet Komitesi ile Sırbistan ve Karadağ Arşivi arasında bir işbirliği anlaşması imzalandı.[1] Ayrıca 2005 yılından bu yana Ukrayna Vernadsky Ulusal Kütüphanesi ve Sırbistan Ulusal Kütüphanesi arasında bir işbirliği anlaşması bulunmaktadır.[1]

Savunma işbirliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Ukrayna ve Sırbistan, 4 Kasım 2003 tarihinde bir askeri işbirliği anlaşması imzaladılar ve Ağustos 2004'te onayladılar. Bu anlaşmaya dayanarak, işbirliğini geliştirmek için dört çalışma grubu toplantısı yapıldı. İki tarafça belirlenen öncelikler, karşılıklı ordu modernizasyonu, silah ve askeri teçhizatın geliştirilmesi ve üretimi, Sırp şirketlerinin Ukrayna'daki radyoaktif mühimmatın dekontaminasyonuna katılımı, üçüncü pazarlarda ortak operasyon, bilgi alışverişi, uzman istişareleri ve askerî personelin eğitimidir.[25]

Bölgeler arası işbirliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d About Ukraine, bilateral relations, European counties. Embassy of Ukraine in Serbia.
  2. ^ "Ministry of Foreign Affairs of Ukraine - Entry regime to Ukraine for foreign citizens". 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Українські та русинські організації національної меншини в РС 15 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Embassy of Ukraine in Serbia
  4. ^ "Official Results of Serbian Census 2003–Population" (PDF) (Sırpça). 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.  (441 KiB), pp. 12-13
  5. ^ All-Ukrainian population census Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., State Statistics Committee of Ukraine
  6. ^ "Урядовий портал :: Сьогодні відбулась зустріч Першого віце-прем'єр-міністра України Олександра Турчинова з Віце-прем'єр-міністром з питань європейської інтеграції Республіки Сербія Божидаром Джеличем". 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016. 
  7. ^ President Yushchenko takes part in the XVI Summit of Central and East European Heads of States Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş.
  8. ^ Political contacts 15 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Embassy of Ukraine in Republic of Serbia
  9. ^ Bilateral political relations with Ukraine 20 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Serbian Ministry of Foreign Affairs
  10. ^ Fledgling Youth Groups Worry post-Soviet Authorities Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., EurasiaNet Civil Society
  11. ^ Ukraine to back Serbia's position on Kosovo 26 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NRCU
  12. ^ Timoshenko hints on Ukraine's position on Kosovo Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., Regnum News Agency
  13. ^ Ukraine supports Serbia's wish to join the WTO 22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Official website of the Ukrainian President (June 19, 2009)
  14. ^ Yanukovych: Recognition of independence of Abkhazia, South Ossetia and Kosovo violates international law 18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kyiv Post (June 4, 2010)
  15. ^ Ukrainian, Serbian parliaments sign cooperation agreement 7 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kyiv Post (July 7, 2010)
  16. ^ "Litvin u poseti Srbiji". Glas Amerike. 7 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016. 
  17. ^ "Bez viza u Ukrajinu". 1 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016. 
  18. ^ "RTS :: Saradnja u regionu prioritet". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016. 
  19. ^ "Ukrainian president meets with his Serbia´s counterpart in Kiev CCTV News - CNTV English". 13 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016. 
  20. ^ Голова Верховної Ради України Володимир Литвин переконаний, що перший в історії українсько-сербських відносин офіційний візит Президента Сербії Бориса Тадича в Україну надасть вагомого поштовху подальшому поглибленню відносин між нашими державами в усіх сферах[ölü/kırık bağlantı], Інформаційно - аналітичний центр "ЛІГА (11.11.11 | 11:54 )
  21. ^ Economic relations with Ukraine 20 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Serbian Ministry of Foreign Affairs
  22. ^ Ukraine supports Serbia's accession to WTO, says president 29 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Interfax-Ukraine (June 19, 2009)
  23. ^ a b Ukraine, Serbia to sign free trade agreement in autumn 22 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UNIAN (June 19, 2009)
  24. ^ Cultural-educational cooperation with Ukraine 20 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Serbian Ministry of Foreign Affairs
  25. ^ Vojno-tehnička saradnja, Embassy of Ukraine in Republic of Serbia

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sırbistan-Ukrayna_ilişkileri&oldid=32628634" sayfasından alınmıştır