Kullanıcı:Mukaddime/Taslak4

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Eğitim ve bilim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana maddeler: İsviçre′de eğitim ve İsviçre bilim ve teknolojiyi
Kendi alanlarında önemli birkaç İsviçreli bilim adamı:
Leonhard Euler (Matematik)
Louis Agassiz (Glasiyoloji)
Auguste Piccard (aeronautics)
Albert Einstein (fizik)

İsviçre anayasası eğitim sistemi ile ilgili yetkiyi kantonlara vermiş olduğu için, eğitim sisteminde büyük bir çeşitlilik vardır.[1] İsviçre'de hem devlet okulları hem de özel okullar bulunur ki, bunların bir kısmı yabancı özel okullardır. Tüm kantonlarda okula en küçük başlama yaşı altıdır, ancak bazı kantonlar çocukların dört veya beş yaşında ücretsiz ana sınıflarına gitmesini desteklemektedir.[1] İlkokul okula bağlı olarak dört, beş veya altı yıldır. Geleneksel olarak okullarda öğretilen ilk yabancı dil ülkedeki diğer resmi dillerden biridir. Ancak son yıllarda (2000) birkaç kantonda İngilizce birinci olarak öğretilen yabancı dil yapılmıştır.[1]

İlkokulun bitiminden sonra (veya ortaokula başladıklarında) öğrenciler kapasitelerine göre birkaç gruba (genellikle A, B, C olarak üç gruba) ayrılırlar. En hızlı öğrenenler daha ileri seviyedeki sınıflar ve matura için hazırlanırken[1] diğerleri daha yavaş bir eğitimle ihtiyaçlarına en uygun mesleklere göre yönlendirilmeye çalışılırlar.

ETH Zürihin kampüsü. Üniversite genellikle kıta Avrupa'sında en iyi üniversite olarak sayılır. [2][3]

İsviçre'de 12 üniversite vardır. Bunların 10'u kantonlar seviyesinde desteklenir ve genellikle teknik olmayan alanlarda hizmet verirler. İsviçre'deki ilk üniversite Basel Üniversitesi'dir. 1460'da tıp fakültesi ile birlikte kurulan üniversite geleneksel olarak kimya ve tıp araştırmaları konusunda uzmanlaşmıştır. İsviçre'nin en büyük üniversitesi 25 bin öğrencisi olan Zürih Üniversitesidir. Federal hükümet tarafından finanse edilen iki enstitü bulunmaktadır: Zürih'te bulunan ETH Zürih ile Lozan'da bulunan EPFL. Her iki enstitü de bilim dünyasında muhteşem bir uluslararası üne sahiptir.[not 1][4]

Bu üniversitelerin dışında çok sayıda Uygulamalı Bilimler Üniversitesi bulunur. Yönetim ve işletme gibi alanlarda St.Gallen Üniversitesi ile Lozan'daki International Institute for Management Development ülkenin başta gelen okulları olup, uluslararası bir üne de sahiptir. İsviçre yüksek öğrenim düzeyinde yabancı öğrenci oranı açısından Avustralya'dan sonra ikinci sırada gelmektedir.[5]

Sayısız uluslararası kuruluşa ev sahipliği yapan İsviçre, bu özelliğine yakışır şekilde, Cenevre'de yer alan, 100'den fazla ülkeden gelen ve yüzde 80'i yabancı öğrencilerden oluşan Graduate Institute of International and Development Studies adlı yüksek enstitüye de ev sahipliği yapmaktadır. Politik bilimler, uluslararası ilişkiler, hukuk gibi alanlarda uzmanlaşmış olan kuruluş, sadece kıta Avrupa'sının bu alanlardaki en eski okulu değil aynı zamanda en prestijli olanıdır.[6][7]

Birçok Nobel ödülü de İsviçreli bilim adamlarına verilmiştir. Bunlar arasında Bern'de çalıştığı sırada Özel görelilik kuramını geliştiren ünlü bilim adamı Albert Einstein'ı[8] başta saymak gerekir. Son yıllarda Vladimir Prelog, Heinrich Rohrer, Richard Ernst, Edmond Fischer, Rolf Zinkernagel ve Kurt Wüthrich gibi çok sayıda bilim adamı Nobel ödülü almıştır. Bugüne kadar çeşitli alanlarda toplam 113 Nobel ödülü İsviçre'ye giderken[9][10] bunlardan 9'u Nobel barış ödülü olmuştur.[11]


The LHC tunnel. CERN is the world's largest laboratory and also the birthplace of the World Wide Web.[12]

Geneva and the nearby French department of Ain co-host the world's largest laboratory, CERN,[13][14] dedicated to particle physics research. Another important research center is the Paul Scherrer Institute. Notable inventions include lysergic acid diethylamide (LSD), the scanning tunneling microscope (Nobel prize) and Velcro. Some technologies enabled the exploration of new worlds such as the pressurized balloon of Auguste Piccard and the Bathyscaphe which permitted Jacques Piccard to reach the deepest point of the world's oceans.

Switzerland Space Agency, the Swiss Space Office, has been involved in various space technologies and programs. In addition it was one of the 10 founders of the European Space Agency in 1975 and is the seventh largest contributor to the ESA budget. In the private sector, several companies are implicated in the space industry such as Oerlikon Space[15] or Maxon Motors[16] who provide spacecraft structures.

Uluslararası ilişkiler ve İsviçre'de bulunan uluslararası kuruluşlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Özellikle İsviçre’nin tarafsızlığı nedeniyle hatırı sayılır bir miktarda uluslararası örgütün merkezi İsviçre’de bulunmaktadır. 1863 yılında İsviçre’de kurulan Kızıl Haç’ın merkezi hâlâ buradadır. İsviçre Avrupa Birliği’nin bir üyesi değildir ve 1990’ların başında yapılan referandum sonucunda İsviçre halkı AB’ye katılmayı reddetmiştir. 2002 yılında Birleşmiş Milletler’e katılan İsviçre, bu örgüte en son katılan ülkelerden biridir.

Bilimden teknolojiye, alan adlarından sanat dünyasına kadar geniş bir alanda fikir ürünlerinin kullanımı ve korunması ile uluslararası standartların oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapan WIPO, 14 Temmuz 1967' de, Stockholm' de imzalanan bir anlaşma ile kurulmuştur. Türkiye' nin 1976' da imzaladığı anlaşmaya halen 182 ülke taraftır. Birleşmiş Milletler Organizasyon Sistemlerinin onaltı (16) özel temsilciliğinden bir olan WIPO' nun merkezi, İsviçre' nin Cenevre kentindedir. Çalışmaları arasında uluslararası sözleşme ve anlaşmaların düzenlenmesi, ulusal düzenlemelerin güncel hale getirilmesi, üye ülkeler arasında işbirliği teşviki bulunan WIPO, fikri hakların korunması konularında yirmiüç (23) ayrı uluslararası sözleşmeyi yönetmektedir.

1 Ocak 1995 tarihinde kurulan Dünya Ticaret Organizasyonu, uluslar arasındaki ticaret kuralları ile ilgilenen tek uluslararası kuruluştur. Merkezi İsviçre' nin Cenevre kentinde olan organizasyona 13 Ekim 2004 tarihi itibari ile 148 ülke üyedir. Diğer uluslararası organizasyonlarla koordineli olarak ticari anlaşmaların yönetimi, gelişen ülkelere teknik ve eğitim desteği sunulması, ulusal ticaret politikalarının gözlemlenmesi, ticari tartışmaların ele alınması, ticari görüşmeler için forum oluşturulması faaliyetleri arasındadır. Ana hedefi ihracat ve ithalatçılara, üreten ve hizmet sunanlara yardımcı olmaktır.[17]

IOC

Bir uluslararası spor kuruluşu, 1894 yılında “Spor Komitesi” olarak kurulmuştur. Amacı uluslararası barışçı amaçları ile biraraya getirilebilecek spor organizasyonları oluşturmak ve bunların işleyiş faaliyetlerini düzenlemektir. 152 ülkenin ulusal olimpiyat komitesinden gelen seksensekiz temsilci görev yapmaktadır. Bu üyeler, ülkelerini değil kendilerini temsil ederler. En önemli organ, Yürütme Kurulu’dur. Örgütün merkezi, İsviçre’nin Lozan kentindedir.[18]

′′′Uluslararası Ödeme Bankası′′′, 1930 yılında İsviçre'nin Basel şehrinde kurulan uluslararası finans kuruluşudur. Üye ülkelerin merkez bankalarının rezerv politikaları konusunda koordine olmalarını sağlamak, ayrıca merkez bankaları arası para transferlerinde aracı olmak gibi görevleri vardır.[19]

İsviçre - Türkiye ilişkileri

Bu madde, geçmişten beri süregelen Türkiye ile İsviçre arasındaki ilişkilerini belirtmektedir.

1915 yılından itibaren Bern’de bir Osmanlı Elçisi görev yapmaya başlamıştır. Diplomatik ilişkiler, ilk burada başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyete geçiş sırasında ilişkiler kopmamış ve 1 Kasım 1922 tarihinden itibaren Bern’deki Elçilik TBMM Hükümetine bağlanmıştır. Şu an İsviçre'de yaşayan 120.000 Türk Vatandaşı vardır. İsviçre ile Türkiye ilişkileri iyi bir dönemde gelişirken, İsviçre'nin Ermeni Kırımı'nı soykırım olarak tanımlaması nedeniyle ilişkiler sıkıntılı bir döneme girmiştir.[20]

  • Azerbaycan - İsviçre ilişkileri

İsviçre Azerbaycan'ın bağımsızlığını 23 Aralık 1991'de tanımıştır. Azerbaycan ile İsviçre arasındaki diplomatik ilişkiler 21 Ocak 1992 yılında kurulmuştur. Bern büyükelçiliyi 6 Ekim 2004 yılında tesis edilmiştir. 2010 yılı 6 Ocak tarihinde Murad Necefbeyli Azerbaycanın İsviçre'deki yeni Büyükelçisi atandı. İsviçre 2001 yılında Bakü'de iki ülke arasında diplomatik ilişkiler sorumlu olan Işbirliği bürosu açmış, 2007 yılında büyükelçiliğini tesis etmiş ve büyükelçiliğin resmi açılışı 2008 yılının Mayıs ayında olmuştur. İsviçre'nin ülkemizdeki ilk Büyükelçisi Sayın Alain Gueditti olmuştur (Mayıs 2008-Aralık 2010). Yeni atanan Büyükelçi bayan Sabine Ulmann Shaban. konutu Bakü'de yerləşməklə, Türkmenistan Cumhuriyeti'ne da akredite edilmiştir.[21]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Örneğin, 2008 yılında Shanghai Academic Ranking of World Universities indeksinde ETH Zürih "Doğa Bilimleri ve Matematik" alanında 15., EPFL Lozan ise "Mühendislik/Teknoloji ve Bilgisayar Bilimleri" alanında 18. sırada yer almıştır.

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa'nın merkezinde olmak, İsviçre yollar ve demiryolları yoğun bir ağa sahiptir. Arasında geçiş Alps komşuları bazı Alpleri ayrı İsviçre gibi Avrupa ulaşım için önemli bir yoldur. Alp demiryolu güzergahları ile 1882 yılında başlayan Gotthard Demiryolu Tüneli tarafından 1906 yılında izledi, Simplon Tüneli . Lötschberg Base Tüneli 2007 yılında açıldı. Gotthard Tüneli açmak için henüz. İsviçreli yol ağı tarafından finanse edilmektedir yol geçiş ücretleri ve taşıt vergileri. İsviçre otoyol sistemi satın alma gerektirir yol vergisi diski - 40 tutar İsviçre frankı binek otomobiller ve kamyonlar için hem kendi yollar kullanmak için bir takvim yılı için -. İsviçre otoyol ağı da gelmiştir 1.638 km toplam uzunluğu (2000) ve - 41.290 km ² 'lik yüzölçümüyle - dünyanın en yüksek otoyol yoğunluklarından birine. Zürih Havalimanı , 2007 yılında 20.7 milyon yolcu taşıma, İsviçre'nin en büyük uluslararası uçuş kapıdır. Ikinci büyük havalimanı, Cenevre Cointrin , 10.8 milyon yolcu işlenir ve üçüncü büyük Basel-Mulhouse-Fribourg Havalimanı 4.3 milyon yolcu, hem havaalanları Fransa ile paylaşılmaktadır. İsviçre için parça 122 km ortalama ile, demiryolu ağının çok yüksek bir yoğunluğa sahiptir her 1000 km2 (Avrupa'da 46 km ortalama). 2008 yılında, her bir İsviçre vatandaşı yapar demiryolu ile ortalama 2.422 km koştu Onları yüksek demiryolu kullanıcıları. İsviçreli standart ölçü demiryolu hatlarının çoğu ülke parçası olan İsviçre Federal Demiryolları diğer standart ölçü çizgileri gibi bağımsız şirketler tarafından işletilen olmasına rağmen, sistem BLS AG . Ayrıca çok sayıda dar hat demiryolu, türünün olmanın büyük şirketi işletilmektedir Resiyen Demiryolları . Demiryolu ağı toplam 5.100 km kullanılmaktadır. İsviçre Federal Demiryolları uzun mesafe hizmetleri diğer yarısı bölgesel ve banliyö hizmetleri olmak tarafından işletilen trenler yarısı günlük yaklaşık 274.000 kilometre kapsayan yaklaşık 5000 yolcu trenleri çalıştırmak. 2008 yılında, 322 milyon yolcu İsviçre Federal Demiryolları kullanılır.

Demiryolları[değiştir | kaynağı değiştir]

Demiryol ağı
Karayolu ağı

İsviçre Demiryolu taşımacılığı da otomobil ve kamyon taşımacılığı hizmeti (: Autoverlad Almanca) bulunmaktadır. Ama özel otomobiller için geçer kış veya basitçe (yoksa kapalı bazı dağlık alanlarda sınırlı Lötschberg demiryolu hattı ).

Kenstel raylı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kentsel banliyö demiryolu ağları ülkenin önemli şehirleri odaklandık Zürih , Cenevre , Basel , Bern , Lozan ve Neuchâtel . Lozan bir metro sistemi (tek şehir Lozan Metro iki satır, bir ilk olmanın içerir), hafif metro , diğer 2008 yılında açılmış bir tam otomatik metro olurken,. Açılışından sonra, Lozan yerini Rennes tam bir metro sistemine sahip dünyanın en küçük şehir olarak.

Maglev[değiştir | kaynağı değiştir]

Taşıma kapasitesi ve toprak yüzeyinin altyapıların maliyeti artan ihtiyaca yanıt olarak, bir yeraltı ulaşım önerilmiş ve çalışılmıştır. Tren hızları saatte 500 km'ye ulaşacak lineer motor ve manyetik levitation kullanmak istiyorsunuz. Proje yakın gelecekte gerçekleşmesi ancak uygulama için bir lisans Cenevre ve Lozan arasındaki pilot hattı için tevdi edilmiş olası değildir.

Yollar[değiştir | kaynağı değiştir]

İsviçre iki şeritli ulusal yolların bir ağa sahiptir. Bu yollar genellikle medyan veya eksikliği merkezi rezervasyon . Bazı uzanıyor kontrollü erişim, o, tüm trafik girmek ve çıkmak rampalar aracılığıyla ve sınıf ayrımlarını kullanarak çapraz gerekir gerekir.

Önemli otoyollara ikisi olan A1 koşarak, St Margrethen kuzeydoğu İsviçre bölgesindeki St Gallen kantonunda güneybatı İsviçre'de Cenevre, ve kadar A2 kuzeybatı İsviçre'nin Basel koşarak, Chiasso güney İsviçre içinde Ticino kantonunda kullanarak, Gotthard Karayolu Tüneli .

Autobahn (çoğul: Autobahnen) Alman isimdir; yılında İsviçre'nin Fransızca konuşulan onlar autoroutes olarak bilinir (tekil: autoroute), ve İtalyanca konuşan İsviçre onlar autostrade olarak bilinir. İsviçreli otoyollar genel var hız limiti 120 km / h (75 mph).

[22]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d The Swiss education system swissworld.org, Retrieved on 2009-06-23
  2. ^ ETH Zurich (Swiss Federal Institute of Technology) topouniversities.com. Retrieved on 2010-04-30
  3. ^ Top.Universities Retrieved on 2010-04-30
  4. ^ "Shanghai Ranking 2008 Top 100 world universities in Natural Sciences and Mathematics". Ed.sjtu.edu.cn. 5 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2010-11-02. 
  5. ^ Education at Glance 2005 by the OECD: Percentage of foreign students in tertiary education.
  6. ^ [1]
  7. ^ [2]
  8. ^ John Snygg, A New Approach to Differential Geometry Using Clifford's Geometric Algebra, p. 38
  9. ^ Dr. phil. Roland Mueller. "Muellerscience.com". Muellerscience.com. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2011-05-29. 
  10. ^ Nobel prizes in non-science categories included.
  11. ^ "Mueller Science – Spezialitaeten: Schweizer Nobelpreisträger". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 July 2008. 
  12. ^ info.cern.ch Retrieved on 2010-04-30
  13. ^ "CERN - the largest laboratory in the world www.swissworld.org". Swissworld.org. 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2010-04-29. 
  14. ^ "How to get to CERN". 7 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ Company overview www.oerlikon.com[ölü/kırık bağlantı]
  16. ^ maxon motor ag (2004-01-04). "Media releases". Maxonmotor.ch. 20 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2010-04-29.  [ölü/kırık bağlantı]
  17. ^ http://www.asyaturkpatent.com/uluslararasi_orgutler.htm
  18. ^ http://www.uiportal.net/sozlukler/uo-sozluk/uo-s-z
  19. ^ http://tr.wikipedia.org/wiki/Uluslararas%C4%B1_%C3%96deme_Bankas%C4%B1
  20. ^ http://tr.wikipedia.org/wiki/İsviçre-Türkiye_ilişkileri
  21. ^ http://www.mfa.gov.az/files/file/Azərbaycan-İsveçr .pdf (azərb.)
  22. ^ http://en.wikipedia.org/wiki/Transport_in_Switzerland
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:Mukaddime/Taslak4&oldid=19961988" sayfasından alınmıştır