Kiçi-Kemin Nehri
| Kiçi-Kemin Кичи-Кемин (Kırgızca) | |
|---|---|
| Konum | |
| Ülke(ler) |  Kırgızistan,  Kazakistan
|
| Şehir(ler) | Ak-Tuz, Kiçi-Kemin, Boroldoy |
| Genel bilgiler | |
| Aktığı yer | Çu → Betpak-Dala çölü |
| Kaynak | Trans-İli Ala Dağları, Kırgızistan 42°51′53″K 76°18′25″D / 42.86472°K 76.30694°D |
| Kaynak rakımı | 3.495 m (11.467 ft) |
| Ağız | Çu, Kırgızistan 42°49′52″K 75°33′25″D / 42.83111°K 75.55694°D |
| Ağız rakımı | 1.001 m (3.284 ft) |
| Yükseklik farkı | 2.494 m (8.182 ft) |
| İniş | 31 ‰ |
| Uzunluk | 81 km (50 mi) |
| Havza alanı | 614 km2 (237 sq mi) |
| Debi | 2,10 m3/s (74 cu ft/s)[1] |
Kiçi-Kemin (Kırgızca: Кичи-Кемин), Kırgızistan'ın Çuy İli'nin Kemin İlçesi'nde ve Kazakistan'ın Jambıl Eyaleti Korday İlçesi'nde bulunan bir nehirdir. Çuy Vadisi'ndeki Çu Nehri'nin sağ koludur.
Nehir yolu[değiştir | kaynağı değiştir]
Kiçi-Kemin'in kaynağı Kırgızistan'daki Trans-İli Ala Dağları ’nın yüksek kesimlerindedir. Nehir yaklaşık 10 kilometre (6 mi) boyunca kuzeye ve daha sonra Kırgızistan-Kazakistan sınırı boyunca batıya doğru akar. İrtifa yaklaşık 3.500 metre (11.500 ft) yükseklikten 2.500 metre (8.200 ft)’ye kadar düşer. Nehir, Kent tipi yerleşim yeri Ak-Tuz'den geçmekte ve dar bir geçitten güneybatıya doğru akmaktadır. Ilyich köyünden geçerek Kiçi-Kemin Vadisi'ne girer ve batıya dönerek, Kiçi-Kemin, Boroldoy ve Beysheke köylerinin yakınından geçer. Çu'ya paralel olarak 3 ila 4 kilometre (1,9 ila 2,5 mi) mesafeden akar ve Kırgızistan-Kazakistan sınırını geçer. Kazakistan'da Karasay batyr ve Enbek köylerinin yakınından geçerek Çu Nehri'ne yaklaşır ve Chym-Korgon yakınlarında sağ kol olarak Çu'ya katılır.[2]
Hidroloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Uzunluğu 81 kilometre (50 mi), havza alanı ise 614 kilometrekare (237 sq mi)’dir.[2] Kiçi-Kemin'in debisi önemli ölçüde değişkenlik gösterir; minimum debi Şubat ayında 0,46 metreküp/saniye (16 cu ft/s), maksimum debi ise Temmuz ayında 8,63 metreküp/saniye (305 cu ft/s)'dir.[1]
Ekoloji ve çevre[değiştir | kaynağı değiştir]
Kontaminasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
1964 yılında, çamur taşkınları Kiçi-Kemin Nehri civarındaki 2 No.lu atık havuzuna zarar vermiş ve 15 milyon metreküp (530.000.000 cu ft) radyoaktif atık nehire karışarak Kiçi-Kemin Vadisi'nin alt kısmını toryum, kurşun, bakır, çinko, berilyum ve diğer ağır metallerle kirletmiştir.[3]
Çevresel izleme[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırgızistan Devlet Hidrometeoroloji Ajansı, Kiçi-Kemin Nehri üzerinde iki tane su kalitesi izleme istasyonu açmıştır: bunlardan biri nehrin 3 kilometre (2 mi) yukarısında, diğeri ise Ak-Tuz'un 8 kilometre (5 mi) aşağısındadır.[4]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Чүй облусу:Энциклопедия [Encyclopedia of Chüy Oblast] (Kırgızca ve Rusça). Bishkek: Chief Editorial Board of Kyrgyz Encyclopedia. 1994. s. 718. ISBN 5-89750-083-5.
- ^ a b "Кичи Кемин" [Kichi Kemin] (PDF). Кыргызстандын Географиясы [Geography of Kyrgyzstan] (Kırgızca). Bishkek. 2004. s. 195. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ Stavinskiy, V.; Shukurov, E.; Suyumbaev, M. (2001), "Mining Industry and Sustainable Development in Kyrgyzstan" (PDF), Bogdetsky, V. (Ed.), International Institute for Environment and Development, Mining, Minerals, and Sustainable Development No.110, International Institute for Sustainable Development, s. 62, G00573, 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Ağustos 2023
- ^ "Kyrgyz State Agency on Hydrometeorology: water quality". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2010.
