Aşçısu (Alkamergen)
| Aşçısu Ащысу (Kazakça) Ащысу (Rusça) | |
|---|---|
 Aşçısu nehrinin Alkamergen Gölü'ne döküldüğü yer, Sentinel-2 uydu görüntüsü.
| |
| Konum | |
| Ülke(ler) |  Kazakistan
|
| Eyalet(ler) | Karagandı, Pavlodar |
| İlçe(ler) | Buhar Jırav, Bayanaul |
| Şehir(ler) | Musa Şorman |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Ayr Dağları, Kazakistan Yaylaları[1] 50°03′16″N 75°04′25″E / 50.054376°K 75.073747°D |
| Kaynak rakımı | y. 621 m (2.037 ft)[2] |
| Ağız | Alkamergen Gölü[3] 51°07′17″N 76°37′50″E / 51.121389°K 76.630556°D |
| Ağız rakımı | y. 181 m (594 ft)[2] |
| Yükseklik farkı | y. 440 m (1.440 ft)[2] |
| Uzunluk | 348 km (216 mi) |
| Havza alanı | 7.420 km2 (2.860 sq mi) |
| Debi | 0,44 metreküp/saniye (16 cu ft/s) (Musa Şorman ölçüm istasyonu) |
| Sol kolları | Jılandıbulak |
Aşçısu (Kazakça: Ащысу; Rusça: Ащысу), Kazakistan'da Karagandı eyaletinin Buhar Jırav ilçesi ve Pavlodar eyaletinin Bayanaul ilçesinden akan bir nehirdir.
Nehir yolu[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşçısu, Ayr Dağları'nın kuzeybatı yamaçlarından doğmaktadır. Kazakistan Yaylaları'nın kuzeyindeki tepelik arazide önce doğu, sonra kuzeybatı yönünde akar. Janatilek köyü ve Tuzkol Gölü yakınlarında Kızıltau'ın doğusundan akar. Musa Şorman köyünden (eskiden Tendik) sonra, 7,5 km (4,7 mi) genişliğinde bir vadi içinde kuzeydoğuya ve daha sonra tamamen doğuya döner. Bayanaul Sıradağları'nın kuzeyinden, 51°06′44″K 75°51′29″D / 51.11222°K 75.85806°D'deki Jarlıkol ve daha doğudaki Sulysor da dahil olmak üzere bir dizi tuz gölü içinden akar. Sonunda Alkamergen (Алқамерген) gölüne ulaşır ve batı kıyısından göle giriş yapar (bazı kaynaklara göre daha doğuda bulunan Jarkol tuz gölü'ne (Жаркөл) dökülür.[2][4][5]
Hidroloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşçısu, neredeyse tamamen kuzeydoğu Kazakistan'daki Pavlodar Eyaletinden akmaktadır. Nehrinin uzunluğu 348 kilometre (216 mi) ve havza alanı 7.420 kilometrekare (2.860 sq mi)'dir. Esas olarak kar sulanrın erimesiyle beslenmektedir. Nehrin ana kolu Jılandıbulak'tır. İlkbahar taşkınları sırasında nehrin suyu tazedir, ancak yaz aylarında akış kesilir ve nehir acı/tuzlu su havuzlarına ayrılır.[5][6]
Havzanın çevresindeki otlak alanlar büyükbaş yetiştiriciliği için uygun bir ortam sunmaktadır. Nehir Kasım ve Nisan ayları arasında donmaktadır.[5]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sovyet haritasındaki kaynak yeri (haritada: Ащысу) (Rusça) 1:1.000.000". 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
- ^ a b c d Google Earth
- ^ "Sovyet haritasındaki ağız yeri (haritada: Ащысу) (Rusça) 1:500.000". 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
- ^ "M-43 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça)". 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023.
- ^ a b c Ащысу (Aşçısu) // Kazakistan Ulusal Ansiklopedisi. — Almatı: Kazak Ansiklopedisi, 2004 (Rusça). — Т. Cilt I. — ISBN 9965-9389-9-7. (Cc-by-3.0)
- ^ Ащису (река в Павлодарской обл.) (Aşçısu, Pavlodar bölgesindeki nehir) 11 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Büyük Sovyet Ansiklopedisi in 30 vols. — Ch. ed. Aleksandr Prohorov. - 3rd ed. - M. Soviet Encyclopedia, 1969-1978. (Rusça)
