İsmail Canbulat

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İsmail Canbulat
Meclis-i Mebûsan
IV.(2) dönem mebusu
Seçim bölgesi 1912İzmit
Türkiye Büyük Millet Meclisi
2. dönem milletvekili
Seçim bölgesi 1923İstanbul
Kişisel bilgiler
Doğum 1880
İstanbul
Ölüm 13 Temmuz 1926
İzmir

İsmail Hakkı Canbulat (1880, İstanbul - 13 Temmuz 1926, İzmir), Türk siyasetçi.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çerkes Sürgünü'nde Anadolu'ya göç etmiş Çerkes Hatko (Batı ÇerkesçesiХьаткъо[1]) ailesindendir.[2] Harp Okulu'nu bitirdikten sonra, Manastır ve Selanik'te görev yaptı. Meşrutiyetin ilanını sağlamak için Makedonya'da yapılan çalışmalarda büyük rol oynadı. Meşrutiyetin ilanı üzerine İstanbul'la gelerek Harp Okulu'nda tarih öğretmenliği yaptı. 1909 yılında askerlikten ayrıldı ve Büyükada Kaymakamlığı'na atandı.[2]

1912 yılında İzmit milletvekili olarak mebuslar meclisine girdi. Balkan Savaşı'na gönüllü yedek subay olarak katıldı. Savaştan sonra Millî Emniyet ve birkaç ay sonra da Emniyet Genel Müdürlüğü'ne atandı. İstanbul valisi ve İstanbul şehremini oldu. Stokholm Elçiliği'ne atandı. 30 Temmuz 1918 tarihinde Dahiliye Nazırlığına getirildi. 30 Eylül'de bu görevden ayrıldı. Mütareke devrinin başında İttihat ve Terakki Fırkası'nın kendini feshi kararı almasından sonra Teceddüt Fırkası (Yenilenme Partisi) kurucuları arasında bulundu. Damat Ferit Paşa hükûmeti tarafından tutuklandı ve İngilizler tarafından Malta'ya sürüldü.[2] Sürgünden döndükten sonra 1923 yılında TBMM İstanbul II. dönem İstanbul milletvekili oldu.[3] Rauf Bey'le birlikte Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucusu ve yöneticileri arasında yer aldı.

1926'daki İzmir Suikastı'nın ardından tutuklandı. İzmir'de Atatürk'e düzenlenen suikastla ilgisi olduğu iddiasıyla İzmir'de İstiklal Mahkemesi kararıyla 1926'da asılarak idam edildi.[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Цуекъо, Алый (2012). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ (Adigece). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ. s. 149. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  2. ^ a b c d Nurettin Gülmez. "İsmail Canbolat Bey'in Mebusan Meclisi'ndeki Faaliyetleri". 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 
  3. ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2012.