Yin ile yang

Yin ve Yang evrenin ve doğanın işleyiş düzeneklerini anlatan bir öğretidir. İnsanlık tarihinin bilinen tüm bilgi ve dini kaynaklarının üzerinde etkisi olmuştur. Evrenin dinamiğini karşıt kutuplarla açıklar. Bu kutupların birbiriyle etkileşiminin evreni, her şeyi nasıl oluşturduğunu ortaya koyar.

Çin'in en eski yazıtlarından kabul edilen Yi Çing(易 經-Değişimler Kitabı, M.Ö.2800), Yin ve Yang kuramını ayrntılı bir şekilde incelemektedir. Klasik Çin Tıbbı'nın kaynak kitabı Huangdi'nin Dahiliye Klasiği, 'in M.Ö. 2600'lerde yazıldığı düşünülse de ortaya çıkan hali M.Ö. 300'e tarihlenmektedir. Bu kitapda "Yin ve Yang" kuramının ilkeleri şöyle anlatılmıştır:

Her şey iki kutupludur ve birbirine karşıttır

Her şeyin birbirinden ayrılamaz iki karşıt kutbu vardır. "Yin" ve "Yang" kutubu. Nerede Yin ve Yang kutuplaşması oluşur, orada hareket de başlar. "Bir" "Hiçlikten" doğar. "İki" de Bir'den doğar. Her şey ise İki'nin yani iki kutubun Yin ile Yang'ın tükenmeyen, değişen ve dönüşen sarmal döngüsünün ürünü olarak ortaya çıkar. Her şey için geçerlidir. Hücre bölünmeleri gibi gittikçe daha karmaşıklaşarak gelişir, dönüşür.

Kutuplar, karşıtını muhakkak kendi içinde barındırır

Bir kutbun hakimiyetinin en güçlü olduğu yerde karşıt kutbu belirmeye başlar. En küçük gölge güneş ışınlarının en heybetli vurduğu sırada oluşur. Bu andan itibaren ışık azalır, gölge uzar. Gecenin içinde aydınlık ve sıcağın; gündüzün içinde de soğuk ve gölgenin bulunması; dişi görünümün içinde erkek, erkek görünümün içinde dişi olması; her sorunun, çözümü; sevginin, nefreti; eylemsizliğin, eylemi; savunmanın, saldırıyı barındırması gibi. Taiji veya yin-yang imgesinin içindeki küçük karşıt renkli daireler bu özelliği anlatır.

Kutuplar karşılıklı bağlılık ilişkisi içindedirler

Oluşumlar, karşıtı olmadan açıklanamazlar. Karşıtların biri, diğerinden bağımsız olamaz. Gündüz olmadan, gece; gece olmadan, gündüz açıklanamaz. Gece olmadığı sürece, gündüz de yoktur. Kutuplar birbirinden bağımsız ele alınamazlar. Bu durumda beden ve psikoloji ayrı ayrı incelenemez. Organların kendisi yin, işlevi ise yang'dır. Biri zayıf düşerse bu öbürünü de etkiler. Korku misal yang etken olarak taşkınlık seviyesinde seyrediyorsa, bu taşkınlık yin olan organa da zarar vermeye başlar yani bu örnekte böbrek zarar görmeye başlar. Böbrek yini düşüşe geçerse kalbin yangını serinletemez bu da kalbin yangında taşkınlığa yol açar. Kalpteki yin ve yang karar seviyesinin bozulması halinde kişide farklı psikotik patlamalar ortaya çıkabilir. Yin ve yang hiç bir zaman tek başına mutlak olarak bulunmazlar.

Yin ile Yang topları

Kutuplar karşılıklı olarak bir diğerine dönüşebilirler

Karşıtlar, birbirine dönüşebilen yapıdadır. Dönüşüm aşamalarla, kendi sürecine bağlı olarak gerçekleşir. Her sürecin bir haddi vardır. Dönüşüm, uyum içinde veya uyumsuz gerçekleşebilir. Uyum, Yin ve Yang'ın olağan doğal seyridir. Uyumsuzlukta yin veya yang herhangi bir etkenle taşkın yada seyrelme halinde alt veya üst haddine ulaşır. Bu aşamada kutuplar karşıtına dönüş yapar yani Yin Yang'a; Yang da Yin'e dönüşür. Dönüşüm, sürecin hem etken hem de etkin parçasıdır. Dönüşebilme, bitmeyen sonsuz devinimi olanaklı kılar. Kış, yaza; yaz kışa; gündüz geceye, gece gündüze döner.

Kutuplar karşılıklı olarak üreten-tüketen veya destekleyen-kısıtlayan ilişkisindedirler

Kutuplar birbirini ürettiği, desteklediği gibi aynı şekilde tüketen, kısıtlayan ilişkisinde de olabilirler. Yanan bir mumda bu durum gözlemlenebilir. Yanmakta olan ip ve parafin, alevi besler. Alevin ısısı ise bu ikiliyi tüketir. Sonunda fitil veya mum bittiğinde, alev de tükenecektir. Mum, fitil ve alev ışık ve ısı olarak ortamın enerjisine geçiş yapar. Üretme ve tüketme ilişkisi dönüşümle devam eder.

Kutuplar kendi içlerinde de sonsuz alt kutupları barındırır

Her Yin ve her Yang tekrar tekrar, kendi alt Yin ve Yang kutuplarından oluşur. Örneğin: Gündüz Yang niteliklidir. Sabah, Yang içindeki alt Yang'a, akşam Yang içindeki alt Yin'e denk düşer. Benzer şekilde Akşam ise Yin niteliklidir. Akşamın ilk saatleri Yin içindeki Yin ve akşamın sabaha giden son saatleri ise Yin içindeki Yang'tır. Son derece basit bir yapı, son derece karmaşık yapının ayrılmaz parçasıdır. Bütün ve onun parçaları, birbirinden bağımsız olarak ayrı ayrı açıklanamaz. Basit yapıyla, karmaşık yapı; Yin ve Yang'ın temel ilkelerine sürekli uyar. Mikro makronun, makro mikro yapının ayrılamaz parçalarıdır.

Yin Yang İmgesinin anlamı

Değişim ve kutuplaşma aynı süreçte işler. Kutuplar birbirinin özünü karşıtında barındırır. Her şey, hiçlikten doğar ve ardından kutuplaşma da başlar. Yaygın olarak iyilik ve kötülüğün simgesi olarak bilinen Yin ile Yang'ın, kuram olarak ahlaki değerlerle hiçbir ilgisi yoktur. Kuram, bir şeyi ne iyi olarak ne de kötü olarak ele alır. Aksine, tümüyle evrenin gerçekleri üzerine kuruludur ve evreni karşıtların dinamiği olarak inceler.

Ayrıca bakınız

• Karşıtlık