Endrin: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎top: düzeltme AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.113.184 değişiklik
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
1. satır: 1. satır:
'''Endrin''' kimyasal formülü C<sub>12</sub>H<sub>8</sub>Cl<sub>6</sub>O olan; ilk olarak 1950 yılında [[Royal Dutch Shell|Shell]] ve [[Velsicol Chemical Corporation]] tarafından üretilmiş bir [[organoklorür]]dür. Asıl kullanım amacı [[böcek ilacı|insektisit]] olan endrin ayrıca kemirgen ve balık öldürmek için de kullanılmıştır. Renksiz ve kokusuz bir katı madde olan endrin ticarî kullanımda mat beyaz renklidir. Endrin, ticarî olarak Endrex adı altında [[emülsiyon|sıvı asıltı]] olarak üretilmiştir.<ref name=":1">{{Web kaynağı | url = http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc130.htm | title = Environmental Health Criteria 130: Endrin | date = 1992 | erişimtarihi = March 2015 | website = International Programme on Chemical Safety | yayıncı = World Health Organization | last = van Esch | first = G. T. | last2 = van Heemstra-Lequin | first2 = E. A. H. | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303234750/http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc130.htm | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref> Bileşik [[kalıcı organik kirletici]] olarak kötü ün kazanmış ve bu nedenle çok sayıda ülkede kullanımı yasaklanmıştır.<ref name=":3">{{Web kaynağı | url = http://www.environment.gov.au/protection/chemicals-management/pops | title = Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants (POPs) | date = 2013 | erişimtarihi = March 2015 | website = | yayıncı = Commonwealth of Australia: Department of the Environment | last = | first = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160312185103/http://www.environment.gov.au:80/protection/chemicals-management/pops | arşivtarihi = 12 Mart 2016}}</ref>
'''Endrin''' kimyasal formülü C<sub>12</sub>H<sub>8</sub>Cl<sub>6</sub>O olan; ilk olarak 1950 yılında [[Royal Dutch Shell|Shell]] ve [[Velsicol Chemical Corporation]] tarafından üretilmiş bir [[organoklorür]]dür. Asıl kullanım amacı [[böcek ilacı|insektisit]] olan endrin ayrıca kemirgen ve balık öldürmek için de kullanılmıştır. Renksiz ve kokusuz bir katı madde olan endrin ticarî kullanımda mat beyaz renklidir. Endrin, ticarî olarak Endrex adı altında [[emülsiyon|sıvı asıltı]] olarak üretilmiştir.<ref name=":1">{{Web kaynağı | url = http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc130.htm | başlık = Environmental Health Criteria 130: Endrin | tarih = 1992 | erişimtarihi = Mart 2015 | website = International Programme on Chemical Safety | yayıncı = World Health Organization | soyadı = van Esch | ad = G. T. | soyadı2 = van Heemstra-Lequin | ad2 = E. A. H. | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303234750/http://www.inchem.org/documents/ehc/ehc/ehc130.htm | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref> Bileşik [[kalıcı organik kirletici]] olarak kötü ün kazanmış ve bu nedenle çok sayıda ülkede kullanımı yasaklanmıştır.<ref name=":3">{{Web kaynağı | url = http://www.environment.gov.au/protection/chemicals-management/pops | başlık = Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants (POPs) | tarih = 2013 | erişimtarihi = Mart 2015 | website = | yayıncı = Commonwealth of Australia: Department of the Environment | soyadı = | ad = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160312185103/http://www.environment.gov.au:80/protection/chemicals-management/pops | arşivtarihi = 12 Mart 2016}}</ref>


[[Çevre]]de endrin su kaynaklarının tabanında endrin aldehid ya da endrin keton olarak bulunur.<ref name=":0">{{Web kaynağı | url = http://www.atsdr.cdc.gov/ToxProfiles/tp89.pdf | title = Toxicological Profile for Endrin | date = August 1996 | erişimtarihi = March 2015 | website = Agency for Toxic Substances and Disease Registry | yayıncı = United States Department of Health and Human Services | last = | first = | arşivengelli = evet}}</ref><ref name=":5">{{Haber kaynağı|url = http://permanent.access.gpo.gov/LPS45098/endrin.pdf|title = Procedures for the Derivation of Equilibrium Partitioning Sediment Benchmarks (ESBs) for the Protection of Benthic Organisms: Endrin|last = Berry|first = Walter|date = August 2003|work = EPA: Office of Research and Development|access-date = }}</ref> Endrine soluma, bileşiği içeren maddeleri sindirme ve deri yolu ile maruz kalınır.<ref name=":0" /> Vücuda girdikten sonra vücut yağlarında depolanır ve [[merkezî sinir sistemi]]ne [[nörotoksin]] olarak etki ederek kasılmalara, nöbetlere ve hatta ölüme neden olabilir.<ref name=":6">{{Web kaynağı | url = http://www.faa.gov/data_research/research/med_humanfacs/oamtechreports/1970s/media/AM70-11.pdf | title = Some Acute and Chronic Effects of Endrin on the Brain | date = July 1970 | erişimtarihi =14 Mart 2015| website = | yayıncı = Federal Aviation Administration: Office of Aviation Medicine | last = | first = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305012002/http://www.faa.gov/data_research/research/med_humanfacs/oamtechreports/1970s/media/AM70-11.pdf | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref>
[[Çevre]]de endrin su kaynaklarının tabanında endrin aldehid ya da endrin keton olarak bulunur.<ref name=":0">{{Web kaynağı | url = http://www.atsdr.cdc.gov/ToxProfiles/tp89.pdf | başlık = Toxicological Profile for Endrin | tarih = Ağustos 1996 | erişimtarihi = Mart 2015 | website = Agency for Toxic Substances and Disease Registry | yayıncı = United States Department of Health and Human Services | soyadı = | ad = | arşivengelli = evet}}</ref><ref name=":5">{{Haber kaynağı|url = http://permanent.access.gpo.gov/LPS45098/endrin.pdf|başlık = Procedures for the Derivation of Equilibrium Partitioning Sediment Benchmarks (ESBs) for the Protection of Benthic Organisms: Endrin|soyadı = Berry|ad = Walter|tarih = Ağustos 2003|eser = EPA: Office of Research and Development|erişimtarihi = }}</ref> Endrine soluma, bileşiği içeren maddeleri sindirme ve deri yolu ile maruz kalınır.<ref name=":0" /> Vücuda girdikten sonra vücut yağlarında depolanır ve [[merkezî sinir sistemi]]ne [[nörotoksin]] olarak etki ederek kasılmalara, nöbetlere ve hatta ölüme neden olabilir.<ref name=":6">{{Web kaynağı | url = http://www.faa.gov/data_research/research/med_humanfacs/oamtechreports/1970s/media/AM70-11.pdf | başlık = Some Acute and Chronic Effects of Endrin on the Brain | tarih = Temmuz 1970 | erişimtarihi =14 Mart 2015| website = | yayıncı = Federal Aviation Administration: Office of Aviation Medicine | soyadı = | ad = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305012002/http://www.faa.gov/data_research/research/med_humanfacs/oamtechreports/1970s/media/AM70-11.pdf | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref>


Her ne kadar endrin henüz [[mutajen]]<ref name=":1" /> ve [[kanserojen]] olarak sınıflandırılmadıysa da çok sayıda yıkıcı ve zararlı etkisi olan zehirli bir kimyasaldır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.epa.gov/iris/subst/0363.htm | title = Endrin (CASRN 72-20-8) | date = September 1988 | erişimtarihi = March 2015 | website = Integrated Risk Information System | yayıncı = United States Environmental Protection Agency | last = | first = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150402223452/http://www.epa.gov/iris/subst/0363.htm | arşivtarihi = 2 Nisan 2015}}</ref>
Her ne kadar endrin henüz [[mutajen]]<ref name=":1" /> ve [[kanserojen]] olarak sınıflandırılmadıysa da çok sayıda yıkıcı ve zararlı etkisi olan zehirli bir kimyasaldır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.epa.gov/iris/subst/0363.htm | başlık = Endrin (CASRN 72-20-8) | tarih = Eylül 1988 | erişimtarihi = Mart 2015 | website = Integrated Risk Information System | yayıncı = United States Environmental Protection Agency | soyadı = | ad = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150402223452/http://www.epa.gov/iris/subst/0363.htm | arşivtarihi = 2 Nisan 2015}}</ref>


==Dış bağlantılar==
==Dış bağlantılar==

Sayfanın 03.45, 28 Eylül 2019 tarihindeki hâli

Endrin kimyasal formülü C12H8Cl6O olan; ilk olarak 1950 yılında Shell ve Velsicol Chemical Corporation tarafından üretilmiş bir organoklorürdür. Asıl kullanım amacı insektisit olan endrin ayrıca kemirgen ve balık öldürmek için de kullanılmıştır. Renksiz ve kokusuz bir katı madde olan endrin ticarî kullanımda mat beyaz renklidir. Endrin, ticarî olarak Endrex adı altında sıvı asıltı olarak üretilmiştir.[1] Bileşik kalıcı organik kirletici olarak kötü ün kazanmış ve bu nedenle çok sayıda ülkede kullanımı yasaklanmıştır.[2]

Çevrede endrin su kaynaklarının tabanında endrin aldehid ya da endrin keton olarak bulunur.[3][4] Endrine soluma, bileşiği içeren maddeleri sindirme ve deri yolu ile maruz kalınır.[3] Vücuda girdikten sonra vücut yağlarında depolanır ve merkezî sinir sistemine nörotoksin olarak etki ederek kasılmalara, nöbetlere ve hatta ölüme neden olabilir.[5]

Her ne kadar endrin henüz mutajen[1] ve kanserojen olarak sınıflandırılmadıysa da çok sayıda yıkıcı ve zararlı etkisi olan zehirli bir kimyasaldır.[6]

Dış bağlantılar

Notlar

  1. ^ a b van Esch, G. T.; van Heemstra-Lequin, E. A. H. (1992). "Environmental Health Criteria 130: Endrin". International Programme on Chemical Safety. World Health Organization. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Mart 2015.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  2. ^ "Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants (POPs)". Commonwealth of Australia: Department of the Environment. 2013. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Mart 2015.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  3. ^ a b "Toxicological Profile for Endrin" (PDF). Agency for Toxic Substances and Disease Registry. United States Department of Health and Human Services. Ağustos 1996. Erişim tarihi: Mart 2015.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  4. ^ Berry, Walter (Ağustos 2003). "Procedures for the Derivation of Equilibrium Partitioning Sediment Benchmarks (ESBs) for the Protection of Benthic Organisms: Endrin" (PDF). EPA: Office of Research and Development. 
  5. ^ "Some Acute and Chronic Effects of Endrin on the Brain" (PDF). Federal Aviation Administration: Office of Aviation Medicine. Temmuz 1970. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2015. 
  6. ^ "Endrin (CASRN 72-20-8)". Integrated Risk Information System. United States Environmental Protection Agency. Eylül 1988. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Mart 2015.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Endrin&oldid=21002653" sayfasından alınmıştır