Endrin
Endrin, kimyasal formülü C12H8Cl6O olan; ilk olarak 1950 yılında Shell ve Velsicol Chemical Corporation tarafından üretilmiş bir organoklorürdür. Asıl kullanım amacı insektisit olan endrin ayrıca kemirgen ve balık öldürmek için de kullanılmıştır. Renksiz ve kokusuz bir katı madde olan endrin ticarî kullanımda mat beyaz renklidir. Endrin, ticarî olarak Endrex adı altında sıvı asıltı olarak üretilmiştir.[1] Bileşik kalıcı organik kirletici olarak kötü ün kazanmış ve bu nedenle çok sayıda ülkede kullanımı yasaklanmıştır.[2]
Çevrede endrin su kaynaklarının tabanında endrin aldehid ya da endrin keton olarak bulunur.[3][4] Endrine soluma, bileşiği içeren maddeleri sindirme ve deri yolu ile maruz kalınır.[3] Vücuda girdikten sonra vücut yağlarında depolanır ve merkezî sinir sistemine nörotoksin olarak etki ederek kasılmalara, nöbetlere ve hatta ölüme neden olabilir.[5]
Her ne kadar endrin henüz mutajen[1] ve kanserojen olarak sınıflandırılmadıysa da çok sayıda yıkıcı ve zararlı etkisi olan zehirli bir kimyasaldır.[6]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Endrin16 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ChemSub Online
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b van Esch, G. T.; van Heemstra-Lequin, E. A. H. (1992). "Environmental Health Criteria 130: Endrin". International Programme on Chemical Safety. World Health Organization. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants (POPs)". Commonwealth of Australia: Department of the Environment. 2013. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Toxicological Profile for Endrin" (PDF). Agency for Toxic Substances and Disease Registry. United States Department of Health and Human Services. Ağustos 1996. 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Berry, Walter (Ağustos 2003). "Procedures for the Derivation of Equilibrium Partitioning Sediment Benchmarks (ESBs) for the Protection of Benthic Organisms: Endrin" (PDF). EPA: Office of Research and Development. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ "Some Acute and Chronic Effects of Endrin on the Brain" (PDF). Federal Aviation Administration: Office of Aviation Medicine. Temmuz 1970. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mart 2015.
- ^ "Endrin (CASRN 72-20-8)". Integrated Risk Information System. United States Environmental Protection Agency. Eylül 1988. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.