Merkezefendi

Denizli evi

Denizli, aynı adı taşıyan ilin (bkz: Denizli (il)) merkezi olan şehir.

Sanayisi ve ticareti çok gelişmiş olup, Türkiye'nin en hızlı kalkınan merkezlerinden biridir. Anadolu Kaplanları'nın troykasındandır (Diğer iller Kayseri ve Gaziantep'tir). Kent Tekstil endüstrisinde Bursa'nın halefidir. Havası ve doğası Ege Bölgesi'nin ortalamalarını yansıtır. Vali Hasan Canpolat Belediye Başkanı ise Nihat Zeybekçi' dir.

Horozuyla ünlüdür; şehrin önemli noktalarında horoz heykelleri bulunur. Dünyaca bilinen doğa harikası Pamukkale de şehrin simgelerinden biridir.Ayrıca en yüksek dağı Honaz Dağı'dır. Halk arasında geneleve mavi bir kapısı olması nedeni ile 'mavikapı' denmektedir. Fakat zamanla bu genelev kaldırılmış başka bir noktaya taşınmıştır. Günümüzde bu isim kullanılmamaktadır

Denizli'de medya

Kentte üç yerel televizyon kanalı bulunmaktadır. Bunlar DEHA, ART TV ve DRT'dir. Ayrıca Çivril İlçesi'nde AS TV mevcuttur. Kentte çok gelişmiş bir basın dünyası mevcuttur. Günlük yayın yapan 11 gazetenin yanı sıra çok sayıda haftalık gazeteye sahiptir. Denizli Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Bülenz Öztürk'tün

Denizli'nin tarihçesi

Denizli şehri, ilk defa bugünkü şehrin 6 km. kuzeyinde, Eskihisar Köyü civarında kurulmuştur. Bu şehir M.O.( 261 - 245 ) yılları arasında, Suriye Kralı II. Antiyokustheos tarafından kurulmuş ve karısının adına izafeten LAODICIA denilmiştir. Türkler Denizli havalisini zaptettikten sonra, şehrin suyunun bol bulunduğu bugünkü Kaleiçi mevkiine naklettirmişlerdir.

Denizli adına, tarihi kaynaklarda başka başka isimler olarak rastlamaktayız. Selçuklu kayıtları ve Denizli mahkemesi serciye sicilleri (Ladik) ismini vermektedir. Ibni Batuta'nın seyahatnamesi (Tunguzlu) denilmektedir. Mesalikullebsar'da da (Tunguzlu) olarak kaydedilmiştir.

Timurlenk'in zafer namesini yazan, Ser afettin Zemdi (Tenguzlug) ve (Tonguzlug) gibi iki isimden bahsetmektedir. Tensiz kelimesi eski Türkçe'de Deniz demektir. Tunguzlu ise bugünkü imlasıyla Denizli demektir. Netice olarak Denizli adi, Tunguzlu ve Tunguzlu kelimelerinin zamanla ağızdan agıza, Denizli kelimesi haline gelmesinden bugünkü seklini almıştır.

18. ve 19. Yüzyıllarda Denizli

Anadolu Eyâleti’nin merkezi Kütahya Sancağı’na 1451’de bağlanan Denizli Kazası, XVI. ve XVII. yüzyıllarda, Nahiye-i Lazıkıyye (Merkez), Nahiye-i İbsili, Nahiye-i Kaş-Yenice ve Nahiye-i Aydos olmak üzere dört nahiyeden oluşmaktaydı.

Lazıkıyye merkez nahiyesi, aşağı yukarı bu günkü Denizli merkez ilçesi sınırlarında, İbsili, Buldan ve Güney’in bulunduğu bölgede, Aydos ise Buldan ve Güney’in kuzeyinde, Uşak iline bağlı Ulubey, Eşme ve Alaşehir’in güneyinde batıda Kiraz yakınlarına kadar uzanan bir sahayı kapsıyordu.

Bu Nahiyeler XVII. yy.’da kaza haline getirilerek, İbsili Nahiyesi: Ezine, Kaş-Yenice Nahiyesi: Çarşamba (Cıharşamba) adını almıştır. Aydos ise daha XVI. y.y.’da Gök-Öyük Kazası adıyla anılmaya başlanmıştır.Adı geçen kazalara Honaz’da katılınca sayıları beşe yükselmiştir.

XVIII. yy'ın sonlarında, Avarız ve Bedel-i Nüzul, İmdâd-ı Seferiye ve Hazeriye vergileri ile ilgili belgelerde zaman zaman Buldan adının geçtiği de görülmektedir. H. 1213 (1798) tarihli bir salyane defterinde Denizli ve bağlı kazalar şöyle sıralanmaktadır: Kazay-ı Denizli, Kazay-ı Ezine, Kazay-ı Buldan, Kazay-ı Honaz, Kazay-ı Gök-Öyük. Defterde Cıharşamba kazasının yer almadığı onun yerine Buldan’ın yazıldığı dikkati çekmektedir.

Denizli Şer’iye Sicillerinde yer alan tevzi defterlerinde, şehrin yıllık masraflarına ve vergilerine katkıda bulunan 26 adet köy kaydedilmiştir. Karcı köyünün birinci sırada yer aldığını gördüğümüz bu tabloda hissesine en az vergi düşen köy de Bekirli’dir. Karcı, günümüzde Başkarcı adını almıştır. Gelir kaynakları arasında ceviz ağacından yapılan dokuma tezgâhları bulunur ki, Denizli el dokumacılığı yüzyıllarca bu tezgâhlarda üretilen kumaşlarıyla ün salmıştır.

Yukarıda adı geçen köylerin yanında 1781’den itibaren şer’iye sicillerindeki bazı kanıtlarda Eldenizli, Şamlı Kebir adlı köylerin adları görülmektedir. Yıllık ortalama 50’şer kuruş vergi ödedikleri anlaşılan bu köylerden Eldenizli günümüzde aynı adla varlığını sürdürmekteyken, Şamlı Kebir ve Şamlı Sagir, Aşağı ve Yukarı Şamlı adlarını almışlardır.

XVIII. yy. boyunca Kütahya Sancağı’na bağlı bir kaza olmaya devam eden Denizli, XIX. yy.’da Anadolu Beylerbeyliği’nin bölünmesi üzerine sancak haline getirilerek, yeni kurulan Aydın Sancağı na bağlanmıştır. 1867 düzenlemesinden sonra Menteşe ile birleştirilen Denizli tekrar kaza olarak, Aydın Sancağı’na katıldıysa da 1883’de Denizli sancağı yeniden kurulunca mutasarrıflık haline getirilmiş ve 1884’te Tavas, 1888’de Garbi Karaağaç’ın katılmasıyla Osmanlı dönemindeki en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Bu dönemde 6 kaza ve 1 nahiyeden Denizli’nin toplam köy sayısı da 385’e ulaşmıştır.

Nüfus

• 1927: 15.704
• 1990: 271.346
• 1999: 275.480

Dış Bağlantılar

• Denizli Resimleri
• Denizli Fotoğrafları
• Denizli Rehber
• Gençliğin Buluşma Noktası