Cermenler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 15.44, 1 Nisan 2015 tarihindeki hâli

Cermenler, bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Polonya'nın batı bölümünü kapsayan Cermanya'da MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk veya bu halktan olan kimse.

Avrupa Hun İmparatorluğu'nun Kavimler Göçü ile Cermen halkı da Avrupa'ya yol almıştır. Bugün Hollandalılar, Almanlar ve Avusturyalılar başta olmak üzere; İngilizler, Flamanlar, İskandinav halkları (Danimarkalılar - Danlar, Norveçliler, İsveçliler, İzlandalılar, Faroeliler) ve Almanca konuşan İsviçreliler Cermen halklardandır.

Tarihçe

Geç Bronz Çağı'nda İsveç'in güneyinde, Danimarka Yarımadası'nda ve Kuzey Almanya'nın Ems ve Oder ırmakları ile Harz Dağları arasında yaşayan kabilelerin Cermenler olduğu kabul edilir. Vandallar, Gepidler ve Gotlar Güney İsveç'ten göç edip Oder ve Vistül ırmakları arasındaki Güney Baltık kıyılarını ele geçirdiler. Daha sonraları yeniden güney ve batıya doğru göçederek Keltleri Batı Germanya'nın büyük bölümünden sürdüler. Roma İmparatorluğu, Keltler ile Cermenler arasındaki ayrımın farkına Julius Caesar döneminde vardı. O zamanlar Ren Irmağı ile Tuna Irmağı'na kadar olan topraklarda Cermenler yaşıyordu.^[1]^[2]

Cermenler ile Romalılar arasındaki ilk büyük çatışma MÖ II. yy sonlarına rastlar. MÖ 9'da Romalılar sınırlarını Ren Irmağı'nın ötesine, Elbeye dek götürdüler; fakat MÖ 9'da Arminius'un başını çe çektiği Cermenler başkaldırdı. ve Publius Quinctilius Varus yönetimindeki Roma işgal ordusunu yenilgiye uğratarak Roma sınırlarını Ren Irmağı'nın gerisine attılar.^[3] Bu işgal yılları ve MS I. yy boyunca Romalılar ile Cermenler arasında çok sayıda savaşlar oldu. Bu dönem Cermnelerine ilişkin birçok bilgi MS 98'de Roma'da yayımlanan Tacitus'un Germania kitabında yer alır. MS. III. yy sonlarında önemli değişiklikler oldu. Ren Irmağı'nın doğusunda artık üç büyük insan topluluğu yaşıyordu: Burgundlar, Main Vadisinde, Gotlar Ukrayna ve Daçya'da (bugünkü Romanya'da), Gepidler ise Vandallar'la batıdan komşu olarak Transilvanya'nın kuzeyinde yaşıyorlardı.

Cermenler iki yüzyıl boyunca Roma İmparatorluğu'na asker ve tarımda çalıştırılacak köle olarak katılmışlardı; fakat yığınsal katılımları Hunların batıya doğru hareketinin Avrupa'da yola açtığı göçler sırasında oldu. MS 375'de Ostrogot Krallığı Hunlar tarafından yıkıldı ve Cermen kabilelerinin birçoğu Roma İmparatorluğu topraklarına sığındı. MS V. yy'ın ilk yarısında Hun İmparatorluğu Cermanya'nın hemen hemen bütününü denetim altına aldı. MS 451'DE Hunlar, Romalılar ve Vizigotlar tarafından yenilgiye uğratıldı.^[4] Bu dönem boyunca Batı'da Cermen kabilelerinin durumu berraklaştı. Galya'da Franklar, Brugundlar ve Alamanlar ortaya çıktı. Vizigotlar, Roma İmparatorluğı içinde yağmalar yaptıktan sonra V. yy sonlarında Güneybatı Galya'yı ve tüm İspanya'yı kapsayan bir krallık kurdular. Anadolu'da Gotlar ayaklandı (1399), fakat yenilgiye uğratıldılar Cermenler'in eski tarihi, Clovis ve oğullarının yönetiminde Frankların gitgide genişlemesiyle kapanır.

Uygarlık

Cermen kabileleri önceleri hayvancılık daha sonra tarımla geçindiler. Toprakta özel mülkiyet yoktu, toprak parçaları, özellikle sulak topraklar topluluk üyeleri arasında dönerli işlendirdi.^[5] Madencilik ve çömlekçilik de Cermen kabilelerinde gelişmişti. Demir, özelikle silah yapımında kullanılan değerli bir maden olarak kalmıştır.

Cermenlerde barış zamanlarında bir merkezi otorite yoktu. Cermen kabileleri iç işlerinde ve hatta dış ilişkilerinde bağımsızdı. Cermen kabilelerinde şefliğe MS IV. yy'da rastlanır. Askersel önderler is seçimle işbaşına gelirdi ve önderlik hiçbir biçimde babadan oğula geçmezdi. Bu önderlik, seçilen kimseye herhangi bir otokratik hak tanımadığı gibi, her an görevden alınabilridi. Askersel önderlerin, savaş zamanı bile, herhangi bir zorkullanma gücü yoktu, yalnızca örnek davranışları ve öğütleriyle yönlendiricilik rolünü oynayabilirlerdi.

Cermen kabileleri diğer İskandinav toplulukları gibi doğra tanrıları Wodan'a, Tiway', Donar'a ve Frigg'e taparlardı. Cermen kabilelerinde din adamı bulunmazdı. Ölümle yokolunacağına inanmaz, savaşçılarını silah ve diğer gereçleriyle birlikte gömerlerdi.^[6] Cermen kabileleri MS V. yy'dan başlayarak Hristiyanlığı benimsediler.^[7] Ülkeleri bir çok istilaya uğradığı için kültürlerinden günümüze pek fazla maddi buluntu kalmadı. Yalnız içkili şölenlerde okudukları destanların bir bölümü, çağlar boyu ağızdan ağıza aktarılarak günüze dek ulaşmış Beowulf ve Nibelungenlied'de yazılı edebiyata girmiştir.

^ The New Encyclopædia Britannica, 15th edition, 22:641–642
^ Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC - AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 369-371.
^ Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC – AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 384.
^ Bury, J. B., The Invasion of Europe by the Barbarians, Norton Library, 1967.
^ Looijenga, Jantina Helena, Runes around the North Sea and on the Continent AD 150–700, II.2, From the pre-Roman Iron Age to the late-Germanic Iron Age, University of Groningen, 1997
^ Ewing, Thor. (2008). Gods and Worshippers in the Viking and Germanic World. Page 9. Tempus.
^ Padberg 1998, 26

[1] The New Encyclopædia Britannica, 15th edition, 22:641–642

[2] Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC - AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 369-371.

[3] Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC – AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 384.

[4] Bury, J. B., The Invasion of Europe by the Barbarians, Norton Library, 1967.

[5] Looijenga, Jantina Helena, Runes around the North Sea and on the Continent AD 150–700, II.2, From the pre-Roman Iron Age to the late-Germanic Iron Age, University of Groningen, 1997

[6] Ewing, Thor. (2008). Gods and Worshippers in the Viking and Germanic World. Page 9. Tempus.

[Padberg_1998,_26-7] Padberg 1998, 26

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ 4. satır: / 4. satır: @@
 [[Avrupa Hun İmparatorluğu]]'nun [[Kavimler Göçü]] ile Cermen halkı da Avrupa'ya yol almıştır. Bugün [[Hollandalılar]], [[Almanlar]] ve [[Avusturyalılar]] başta olmak üzere; [[İngilizler]], [[Flamanlar]], İskandinav halkları ([[Danimarkalılar]] - [[Danlar]], [[Norveçliler]], [[İsveçliler]], [[İzlandalılar]], [[Faroeliler]]) ve [[İsviçre Almancası|Almanca]] konuşan [[İsviçre]]liler Cermen halklardandır.
+==Tarihçe==
-{{Avrupa-tarihi-taslak}}
-{{Etnik grup-taslak}}
+[[Image:Germanic tribes (750BC-1AD).png|left|300px|thumb|
+MÖ 750 - MS 1 arası Cermen kabilelerinin genişlemesi (''Dünya Tarihinin Penguin Atlası '' 1988):
+{{legend |#f00| MÖ 750 önce yerleşimleri|outline=#d00}}
+{{legend |#f84| MÖ 500 yeni yerleşim yerleri|outline=#e73}}
+{{legend |#ff0| MÖ 250 yeni yerleşim yerleri|outline=#da0}}
+{{legend |#0f0| MS 1 yeni yerleşimleri|outline=#0d0 }}]]
+[[Geç Tunç Çağı|Geç Bronz Çağı]]'nda [[İsveç]]'in güneyinde, [[Danimarka]] Yarımadası'nda ve Kuzey [[Almanya]]'nın Ems ve [[Oder Nehri|Oder]] ırmakları ile [[Harz Dağları]] arasında yaşayan kabilelerin Cermenler olduğu kabul edilir. [[Vandallar]], [[Gepidler]] ve [[Gotlar]] Güney İsveç'ten göç edip Oder ve [[Vistül]] ırmakları arasındaki Güney [[Baltık]] kıyılarını ele geçirdiler. Daha sonraları yeniden güney ve batıya doğru göçederek [[Keltler]]i Batı [[Germanya]]'nın büyük bölümünden sürdüler. [[Roma İmparatorluğu]], Keltler ile Cermenler arasındaki ayrımın farkına [[Julius Caesar]] döneminde vardı. O zamanlar [[Ren Irmağı]] ile [[Tuna Irmağı]]'na kadar olan topraklarda Cermenler yaşıyordu.<ref>''The New Encyclopædia Britannica'', 15th edition, 22:641–642</ref><ref>Barry Cunliffe, ''Europe between the Oceans, 9000 BC - AD 1000'' (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 369-371.</ref>
+Cermenler ile [[Romalılar]] arasındaki ilk büyük çatışma MÖ II. yy sonlarına rastlar. MÖ 9'da Romalılar sınırlarını Ren Irmağı'nın ötesine, [[Elbe]]ye dek götürdüler; fakat MÖ 9'da [[Arminius]]'un başını çe çektiği Cermenler başkaldırdı. ve [[Publius Quinctilius Varus]] yönetimindeki Roma işgal ordusunu yenilgiye uğratarak Roma sınırlarını Ren Irmağı'nın gerisine attılar.<ref>Barry Cunliffe, ''Europe between the Oceans, 9000 BC – AD 1000'' (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 384.</ref> Bu işgal yılları ve MS I. yy boyunca Romalılar ile Cermenler arasında çok sayıda savaşlar oldu. Bu dönem  Cermnelerine ilişkin birçok bilgi MS 98'de Roma'da yayımlanan [[Tacitus]]'un [[Germania]] kitabında yer alır. MS. III. yy sonlarında önemli değişiklikler oldu. Ren Irmağı'nın doğusunda artık üç büyük insan topluluğu yaşıyordu: [[Burgundlar]], [[Main Vadisi]]nde, Gotlar [[Ukrayna]] ve [[Daçya]]'da (bugünkü [[Romanya]]'da), Gepidler ise Vandallar'la batıdan komşu olarak [[Transilvanya]]'nın kuzeyinde yaşıyorlardı.
+Cermenler iki yüzyıl boyunca Roma İmparatorluğu'na asker ve tarımda çalıştırılacak köle olarak katılmışlardı; fakat yığınsal katılımları [[Hunlar]]ın batıya doğru hareketinin Avrupa'da yola açtığı göçler sırasında oldu. MS 375'de [[Ostrogot]] Krallığı Hunlar tarafından yıkıldı ve Cermen kabilelerinin birçoğu Roma İmparatorluğu topraklarına sığındı. MS V. yy'ın ilk yarısında Hun İmparatorluğu Cermanya'nın hemen hemen bütününü denetim altına aldı. MS 451'DE Hunlar, Romalılar ve [[Vizigotlar]] tarafından yenilgiye uğratıldı.<ref>Bury, J. B., The Invasion of Europe by the Barbarians, Norton Library, 1967.</ref> Bu dönem boyunca Batı'da Cermen kabilelerinin durumu berraklaştı. [[Galya]]'da [[Franklar]], Brugundlar ve [[Alamanlar]] ortaya çıktı. Vizigotlar, Roma İmparatorluğı içinde yağmalar yaptıktan sonra V. yy sonlarında Güneybatı Galya'yı ve tüm [[İspanya]]'yı kapsayan bir krallık kurdular. [[Anadolu]]'da Gotlar ayaklandı (1399), fakat yenilgiye uğratıldılar Cermenler'in eski tarihi, [[I. Clovis|Clovis]] ve oğullarının yönetiminde Frankların gitgide genişlemesiyle kapanır.
+==Uygarlık==
+[[Image:Otto Albert Koch Varusschlacht 1909.jpg|200px|thumb|''Varus Savaşı'', [[Otto Albert Koch]], 1909]]
+Cermen kabileleri önceleri [[hayvancılık]] daha sonra [[tarım]]la geçindiler. Toprakta [[özel mülkiyet]] yoktu, toprak parçaları, özellikle sulak topraklar topluluk üyeleri arasında dönerli işlendirdi.<ref>Looijenga, Jantina Helena, ''Runes around the North Sea and on the Continent'' AD 150–700, II.2, From the pre-Roman Iron Age to the late-Germanic Iron Age, University of Groningen, 1997</ref> [[Madencilik]] ve [[çömlekçilik]] de Cermen kabilelerinde gelişmişti. [[Demir]], özelikle silah yapımında kullanılan değerli bir maden olarak kalmıştır.
+Cermenlerde barış zamanlarında bir merkezi otorite yoktu. Cermen kabileleri iç işlerinde ve hatta dış ilişkilerinde bağımsızdı. Cermen kabilelerinde [[şef]]liğe MS IV. yy'da rastlanır. Askersel önderler is seçimle işbaşına gelirdi ve önderlik hiçbir biçimde babadan oğula geçmezdi. Bu önderlik, seçilen kimseye herhangi bir otokratik hak tanımadığı gibi, her an görevden alınabilridi. Askersel önderlerin, savaş zamanı bile, herhangi bir zorkullanma gücü yoktu, yalnızca örnek davranışları ve öğütleriyle yönlendiricilik rolünü oynayabilirlerdi.
+Cermen kabileleri diğer İskandinav toplulukları gibi doğra tanrıları [[Odin|Wodan]]'a, [[Tiway]]', [[Thor|Donar]]'a ve [[Frigg]]'e taparlardı. Cermen kabilelerinde din adamı bulunmazdı. Ölümle yokolunacağına inanmaz, savaşçılarını silah ve diğer gereçleriyle birlikte gömerlerdi.<ref>Ewing, Thor. (2008). ''Gods and Worshippers in the Viking and Germanic World''. Page 9. Tempus.</ref> Cermen kabileleri MS V. yy'dan başlayarak Hristiyanlığı benimsediler.<ref name="Padberg 1998, 26">Padberg 1998, 26</ref> Ülkeleri bir çok istilaya uğradığı için kültürlerinden günümüze pek fazla maddi buluntu kalmadı. Yalnız içkili şölenlerde okudukları destanların bir bölümü, çağlar boyu ağızdan ağıza aktarılarak günüze dek ulaşmış [[Beowulf]] ve [[Nibelungenlied]]'de yazılı edebiyata girmiştir.
 [[Kategori:Cermenler| ]]