Gelengi: Revizyonlar arasındaki fark

Gelengi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia;
Şube:	Chordata;
Alt şube:	Vertebrata;
İnfa şube:	Gnathostomata;
Sınıf:	Mammalia;
Takım:	Rodentia;
Familya:	Sciuridae;
Cins:	Spermophilus; Cuvier, 1825

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 00.22, 21 Ağustos 2012 tarihindeki hâli

Gelengi^[1] ya da Geleni (Spermophilus), sincapgiller (Sciuridae) familyasının Marmotini oymağından Kuzey yarıkürede yayılım gösteren 38 türü olan kemirgen cinsidir. 14-40 sm (ve kuyruk 4—25 sm) boyundadırlar. Koloni hâlinde yaşarlar. İki ayağı üzerine dikilip etrafı kolaçan etmeleriyle bilinirler. Postları kürk parka olarak değerlendirildiği gibi eti de Arktika halklarınca (Eskimolar, Çukçiler..) yenir. En gözde yiyecekleri ekin taneleridir ve o yüzden Latince cins adı Spermophilus "tohum sever" anlamına gelir.

Adlandırma

Gelengi (< geleŋi) ya da geleni kelimesinin aslı keleni olup Orta Türkçe dönemindeki kelegü sözüne dayanır^[2]. Orta Türkçe dönemine ait Divânu Lügati't-Türk'te «kelegü» (كَﻻَكوُ) biçiminde geçer ve "geleni, tarla sıçanı soyundan bir hayvancık" olarak tanımlanır^[3].

Türleri

Alt cins: Colobotis
- Spermophilus major, Sibirya, Moğolistan
- Spermophilus erythrogenys, südliches Sibirya, Moğolistan, Doğu Türkistan
- Spermophilus fulvus, Orta Asya
Alt cins: Urocitellus
- Spermophilus undulatus, güney Sibirya, Moğolistan, Doğu Türkistan
- Spermophilus parryii, kuzeydoğu Sibirya, Alaska, kuzeybatı Kanada
- Spermophilus columbianus, Britanya Kolumbiyası, Washington, Oregon, Montana, Idaho
Alt cins: Spermophilus
- Spermophilus townsendii, Washington
- Spermophilus canus, Oregon, Idaho, Nevada
- Spermophilus mollis, Washington, Nevada
- Spermophilus washingtoni, Washington
- Spermophilus armatus, Wyoming, Montana
- Spermophilus beldingi, Oregon, Idaho, Nevada
- Spermophilus richardsonii, Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Montana, Kuzey ve Güney Dakota
- Spermophilus elegans, Wyoming, Idaho
- Spermophilus brunneus, Idaho
- Spermophilus dauricus, Moğolistan, Sibirya, Çin
- Spermophilus alashanicus, Moğolistan, İç Moğolistan
- Spermophilus relictus, Tanrı Dağları
- Spermophilus citellus, Avrupa
- Spermophilus xanthoprymnus, Kafkasya, Türkiye, Suriye
- Spermophilus suslicus, Polonya, Ukrayna, Romanya, Rusya
- Spermophilus musicus, Gürcistan
- Spermophilus pygmaeus, Ukrayna, Rusya, Kazakistan
Alt cins: Ictidomys
- Spermophilus tridecemlineatus, ABD, Kanada
- Spermophilus mexicanus, Meksika, Teksas
- Spermophilus spilosoma, Meksika, Teksas, New Mexico, Arizona, kolorado, Kansas
- Spermophilus perotensis, Veracruz, Puebla
Alt cins: Poliocitellus
- Spermophilus franklinii, ABD
Alt cins: Otospermophilus
- Spermophilus variegatus, ABD, Meksika
- Spermophilus beecheyi, Oregon, Kaliforniya, Baja California
- Spermophilus atricapillus, Baja California
- Spermophilus annulatus, Meksika
- Spermophilus adocetus, Meksika
Alt cins: Xerospermophilus
- Spermophilus mohavensis, Kaliforniya
- Spermophilus tereticaudus, Kaliforniya, Arizona, Baja California, Sonora
Alt cins: Callospermophilus
- Spermophilus lateralis, Britanya Kolumbiyası, ABD
- Spermophilus saturatus, Britanya Kolumbiyası, Washington
- Spermophilus madrensis, Chihuahua

Kaynakça

^ AnaBritannica (1988, cilt: 9, sayfa:350, madde: Gelengi)
^ Prof. Dr. Hasan Eren (1999) Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü GELENİ < KELENİ (sayfa: 152)
^ Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi, çeviren Besim Atalay, TDK yayınları: 521, Ankara 1941, cilt: 1, sayfa: 448

[1] AnaBritannica (1988, cilt: 9, sayfa:350, madde: Gelengi)

[2] Prof. Dr. Hasan Eren (1999) Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü GELENİ < KELENİ (sayfa: 152)

[3] Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi, çeviren Besim Atalay, TDK yayınları: 521, Ankara 1941, cilt: 1, sayfa: 448

[1]

[2]

[3]

@@ 15. satır: / 15. satır: @@
 [[Dosya:Spermophilus suslicus-small.JPG|thumb|right|260px|''Spermophilus suslicus'']]
 [[Dosya:Goldmantelziesel.jpg|thumb|right|260px|''Spermophilus lateralis'']]
-'''Gelengi''' ya da '''Geleni''' (''Spermophilus''), [[sincapgiller]] (Sciuridae) [[familya]]sının [[Marmotini]] oymağından [[Kuzey yarıküre]]de yayılım gösteren 38 türü olan [[kemirgen]] cinsidir. 14-40 sm (ve kuyruk 4—25 sm) boyundadırlar. Koloni hâlinde yaşarlar. İki ayağı üzerine dikilip etrafı kolaçan etmeleriyle bilinirler. Postları [[kürk]] [[parka]] olarak değerlendirildiği gibi eti de [[Arktika]] halklarınca ([[Eskimolar]], [[Çukçiler]]..) yenir. En gözde yiyecekleri ekin taneleridir ve o yüzden [[Latince]] cins adı ''Spermophilus'' "tohum sever" anlamına gelir.
+'''Gelengi'''<ref >AnaBritannica (1988, cilt: 9, sayfa:350, madde: Gelengi)</ref> ya da '''Geleni''' (''Spermophilus''), [[sincapgiller]] (Sciuridae) [[familya]]sının [[Marmotini]] oymağından [[Kuzey yarıküre]]de yayılım gösteren 38 türü olan [[kemirgen]] cinsidir. 14-40 sm (ve kuyruk 4—25 sm) boyundadırlar. Koloni hâlinde yaşarlar. İki ayağı üzerine dikilip etrafı kolaçan etmeleriyle bilinirler. Postları [[kürk]] [[parka]] olarak değerlendirildiği gibi eti de [[Arktika]] halklarınca ([[Eskimolar]], [[Çukçiler]]..) yenir. En gözde yiyecekleri ekin taneleridir ve o yüzden [[Latince]] cins adı ''Spermophilus'' "tohum sever" anlamına gelir.
 == Adlandırma ==