İçeriğe atla

Öksenit

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Öksenit
Genel
KategoriMineral
Formül
(tekrarlayan birim)
(Y,Ca,Ce,U,Th)(Nb,Ta,Ti)2O6
Kristal ikizlenme[201] de yaygın
Kristal yapıOrtorombik
Kimyasal Özellikler
RenkSiyah, kahverengimsi siyah, yeşilimsi siyah
Kristal biçimiMatriste büyük, anhedral kristaller
Dilinimyok
Mohs sertlik ölçeği sertlik5.5 to 6.5
Özağırlık4.7-5
DiğerMetamikt (orijinal olarak kristal yapıda olsa bile radyasyondan amorflaşmış), Radyoaktif

Öksenit veya öksenit- (Y) metalik bir parlaklığa sahip kahverengimsi siyah bir mineraldir.

Bazı diğer metallerle kalsiyum, niyobyum, tantal, seryum, titanyum, itriyum ve tipik olarak uranyum ve toryum içerir. Kimyasal formülü aşağıdaki gibidir: (Y, Ca, Ce, U, Th) (Nb, Ta, Ti )2O6. Radyasyon hasarı nedeniyle genellikle kısmen şekilsizdir.

Öksenit, titanyum zengini polikraz-Y ile (Y, Ca, Ce, U, Th) (Ti, Nb, Ta)2O6 formülünde bir seri oluşturur.

İsim ve keşfi

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk 1870'te tarif edilen bu mineral içindeki birçok nadir elemente gönderme olarak adını Yunanca yabancılara dostça veya konuksever anlamına gelen εύξεινος'dan alır.

Bulunduğu yerler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Granit pegmatitlerde ve detrital (mekanik ayrışma ile önceden mevcut kayaçlardan oluşan) siyah kumlarda görülür.

Özellikle Jølster, Sunnfjord, Norveç olmak üzere dünya çapında birçok yerde bulunur. Bulunduğu diğer yerler arasında Rusya'daki Ural Dağları, İsveç, Minas Gerais, Brezilya, Ampangabe, Madagaskar, Ontario, Kanada ve Amerika'daki Arizona, Wyoming ve Colorado'da[1] bulunur.

Öksenit, içerdiği nadir toprak elementlerinin cevheri olarak kullanılır. Nadir bulunan büyük kristaller mücevher olarak da kullanılmıştır.[1]