Yaşlı tilki
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Nisan 2024) |
Yaşlı tilki (Farsça:روباه پیر), İranlıların İngiltere'yi tanımlamak için kullandıkları terimdir.[1] Seyyid Ahmed Edib Pişaveri bu terimi ilk kez kullandı. Terim, İran toplumunda, medyasında ve gazetelerinde birkaç kez kullanılmaktadır.
 |
| Şu madde dizisinin bir parçasıdır: İran devlet yapısı |
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Farsçada ve daha birçok dilde tilki, kurnaz ve kurnaz karakterin simgesi olup, birini zor duruma sokan kurnaz kişi anlamındadır. Bu terim ve İngiliz karşıtı kavramı ilk kez İranlı filozof ve şairi olan Seyyid Ahmed Edib Pişaveri (1844-1930) tarafından kullanılmıştır.[1] Ahmed gençken, babası ve akrabaları İngiliz Afgan Savaşında öldürüldü.[2] Ahmed İngiliz karşıtı duygulara sahipti ve bu duygularla birçok şiir yazdı. Pişaveri, şiirlerinde Birleşik Krallık'ı yaşlı tilki, uğursuz kuzgun ve zehirli engerek gibi hayvanlarla niteliyordu. Yaşlı tilki terimi o zamandan beri yaygın oldu.[1]
Adlandırma nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
İngiltere'nin İran tarafından yaşlı tilki veya küçük Şeytan olarak adlandırılmasının birkaç tarihsel nedeni vardır.
İngiltere, İran tarihinin önemli olaylarında yıkıcı roller oynadı. İran Meşrutiyet Devrimi'nin sapmasında, 1921 ve 1953 İran darbesinde karışması, İran petrol endüstrisinin Millileştirilmesi sırasındaki yıkıcı hareketi, 1979 İran Devrimi'nden sonra devrimcileri ortadan kaldırması ve 2009 cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra sokak isyanlarında rol oynaması bu yıkıcı rollerdendir.[3]
Son yıllarda[değiştir | kaynağı değiştir]
2011'de İran'ın dini lideri Ali Hamenei, Londra tarafından İran'a karşı nükleer bağlantılı yaptırımlar başlattıktan sonra, İngiliz büyükelçiliğini "şeytani bir büyükelçilik" olarak nitelendirdi. İngiltere büyükelçiliği 2015'te yeniden açıldığında, İran medyası ve gazeteleri "Tilkinin Dönüşü"nü ilan etti ve bildirdi. Hemayat gazetesi birinci sayfasında "Yaşlı tilki ışıkları sönük geldi", Resalat gazetesi "Yaşlı tilkinin dönüşüne kimse sevinmiyor", Keyhan gazetesi ise "İngiltere, İran'ın nazarında hâlâ Yaşlı tilki'dir" diye yazdı.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Pourparsa, Parham (25 Ağustos 2015). "Why is Britain an 'old fox' in Iranian media rhetoric?". BBC News. 1 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
- ^ Rahman, Munibur. "ADĪB PĪŠĀVARĪ (poetic name of SAYYED AḤMAD B. ŠEHĀB-AL-DĪN RAŻAWĪ (1844-1930).)". Iranica. 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
- ^ "Why Britain called 'Volpone, or the Fox?'". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022.
- ^ "As ties warm, will Iranians forget distrust of Britain - 'the Old Fox'". jpost. 23 Ağustos 2015. 24 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.