Uluslararası Yahudi komplosu
Uluslararası Yahudi komplosu veya dünya Yahudi komplosu, "yirminci yüzyılın en yaygın ve dayanıklı komplo teorisi"[1] ve "en yaygın ve uzun süreli komplo teorilerinden biri" olarak nitelendirilmiştir. Genelde Uluslararası Yahudilik adı verilen kötü niyetli, çoğu zaman küresel bir Yahudi çemberinin dünya hakimiyetini amaçladığını iddia etse de, komplo teorisinin içeriği çok değişkendir ki bu da teorinin geniş yayılımının ve uzun süreliliğini açıklamaya yardımcı olur.[2] Teori, on dokuzuncu yüzyılın sonlarında ve yirminci yüzyılın başlarında, özellikle antisemitik bir uydurma metin olan Siyon Bilgelerinin Protokolleri tarafından popülerleştirilmiştir. Bir uluslararası Yahudi komplosunun varlığını iddia eden komplolar arasında Yahudi Bolşevizmi, Kültürel Marksizm,[3] Yahudi-Mason komplosu, beyaz soykırımı ve Holokost inkarı bulunur. Nazi liderliğinin II. Dünya Savaşı'nı başlatmak ve Müttefik kuvvetleri kontrol etmekle suçladığı bir uluslararası Yahudi komposuna inancı, Nihai Çözüm'ü başlatma kararlarında kilit rol oynadı.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünya hakimiyeti için bir uluslararası Yahudi komplosu inancı on üçüncü yüzyıla kadar uzanır, ancak on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında, 1873'te Dünyanın Yahudiler Tarafından Fethi kitabını yazan Osmanlı doğumlu İngiliz yazar Frederick van Millingen ve yeni bir ideolojik antisemitizmi teşvik eden Prusyalı ajan provokatör Hermann Goedsche gibi şahsiyetlerin etkisiyle komplonun popülerliği artmıştır. Gazetenin icadı, Yahudilerin basını kontrol ettiğine dair yeni bir inancı doğurmuştur.[4] Goedsche'nin Biarritz romanının bazı kısımları, yirminci yüzyılın hemen başında yayımlanan antisemitik bir metin olan Siyon Bilgelerinin Protokolleri'nde çalınarak kullanılmıştır.[4] Protokoller, Rus İmparatorluğu'nda 1903 gibi erken bir tarihte basılı halde, Karayüzler tarafından çıkarılan bir gazete olan Znamya'da bir seri makale olarak yayımlanmıştı.[5][6] Metin, muhtemelen Rus İmparatorluğu'nun gizli polisi olan Ohrana'nın eseriydi.[7] Protokoller, bir uluslararası Yahudi komplosuna olan inancı o kadar popülerleştirdi ki, bu komplo modern antisemitizmin hayati bir parçası oldu.[1] Armin Pfahl-Traughber'e göre, Protokoller "bir Yahudi dünya komplosunu yayan en önemli döküman"dır.[4]
Bu komploya olan inanç Rus Devrimi'nden sonra, ilk başta sürgündeki kızgın Çarcılar tarafından yayılmasının ardından artmıştır[6] Popüler bir İngiliz komplo teorisyeni olan Nesta Webster, eski İlluminati komplo teorilerini devrimi açıklamak için Yahudilerin rolüne yeni bir vurgu vererek geri dönüştürmüştür.[1] Yirminci yüzyılın ikinci yarısında açık antisemitizm giderek daha kabul edilemez hale geldiğinden komplo teorisyenleri, Protokoller'den ve bir Yahudi dünya komplosuna dair daha eski inançlardan gelen komplo teorilerini tutarken açıkça Yahudilerden bahsetmemek için başka yollar bulmuştur.[4]
Yahudi-Mason komplo teorisi, Masonların bir uluslararası Yahudi komplosunun ajanları olduğunu iddia eder.[8]
Holokost inkarı, Almanya'yı dolandırıp parasını çalarak İsrail Devleti'ni kurmak amacıyla (Holokost inkarcılarına göre) tarihteki en büyük aldatmacayı gerçekleştiren devasa bir Yahudi komplosunun varlığını önceden varsayar. Bu komplo, açık veya gizli olarak Holokost'u inkar eden eserlerde bulunabilir.[9][10]
1970'lerden itibaren, Siyonist İşgal Hükümeti (ZOG) terimi antisemitler tarafından Batı ülkeleri üzerindeki sözde Yahudi kontrolünü tanımlamak için kullanılmıştır.[11][12]
Ülkeye göre
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı Çinliler, Yahudilerin gizlice dünyaya hükmettiği ve iş odaklı olduğuna inanır.[13] Çinli Amerikalı bir bilişim danışmanı ve amatör tarihçi olan Hongbing Song, Yahudi finansörlerin Napolyon döneminden beri uluslararası bankacılık sistemlerini kontrol ettiğine inanarak Döviz Savaşları serisini yayımlamıştır. Song, kitabında ayrıca Merkez Bankaları Sistemi'nin kilit işlevlerinin nihayetinde 1997 mali krizine sebep olan bir Yahudi grubu olan Rothschild ailesine "yakın bağlara" sahip, Citibank dahil beş özel banka tarafından yönetildiğini iddia eder. Kitap en çok satanlar listesine girmiş ve bazı üst düzey Çinli yetkililer tarafından da okunmuştur.[14][15]
Almanya
[değiştir | kaynağı değiştir]1919'daki kaydedilen ilk siyasi konuşmasında Adolf Hitler, Aryan ırkını ve Almanya'yı zayıflatmayı amaçlayan bir uluslararası Yahudi komplosunun var olduğunu iddia etti.[16]
I Dünya Savaşı'nın sonundan II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar faşizmin ortaya çıkışını belgelerken tarihçi Michael Kellogg, "dünya çapındaki sinsi Yahudi komplosu"nun taraftarları Almanya'da sağcı terörizm eylemlerinde bulunurken Rusya'da yeniden bir çarı başa geçirmeyi amaçlayan antisemitik bir komplocu örgüt olan Aufbau Vereinigung'u kuran monarşist göçmenleri de içerdiğini belirtti. Aufbau, Max Erwin von Scheubner-Richter gibi ilk Nazilerle işbirliği yaptı ve üyeleri olarak örgütlerine kattılar. Protokoller'e benzer bir mit iddiasında bulunmayı vurgulayan örgüt, özellikle 1918 ile Birahane Darbesi sırasında Scheubner-Richter'in Alman polisi tarafından öldürüldüğü 1923 arasında Hitler ve Alfred Rosenberg'in ideolojilerini etkiledi.[17][18]
Nazi Almanyası'nın liderleri, II. Dünya Savaşı'nın Almanya'yı Yahudiler tarafından geliştirilen ve Müttefiklerin önderliğini yaptığı devasa bir komplo ile karşı karşıya getiren bir savaş olduğuna inanıyordu. Bu komplo teorisine göre Franklin Roosevelt, Winston Churchill ve Josef Stalin Yahudiler için sadece kuklalardı.[19] Nazi propagandası, "Uluslararası Yahudilik"i defalarca savaşı başlatmak, uzatmak ve Almanya'nın yok edilişini planlamakla suçluyordu.[19] Hitler ve diğer Nazi liderleri defalarca bu sözde komployu uygulama fırsatları olmadan Yahudileri "yok edeceklerini" söylediler.[19] Nazi propagandacıları, daha erken Yahudi komplolarından yararlandı ve Siyon Bilgelerinin Protokolleri'ni Avrupa ve Kuzey Amerika'dan önemli kişilerle güncelledi.[19] Tarihçi Jeffrey Herf'e göre aşırı Yahudi karşıtı şiddete başvurmalarına sebep olan şey eski antisemitik inançlar değil, Nazilerin Yahudiler hakkındaki komplocu inançlarıydı. Herf, bu konu hakkında "Yahudi sorunu için bir Nihai Çözüm'e olan arzu, Nazilerin Yahudileri II. Dünya Savaşı'nın olaylarında kilit bir rol oynayan uluslararası olarak organize bir siyasi güç olarak görüşlerinden ayrılamazdı." demiştir.[19]
Almanya, Yahudi Bolşevizmi'ne karşı savaşma bahanesiyle 1941'de Sovyetler Birliği'ni işgal etti. Ağustos 1941'e gelindiğinde, Nazi propagandası şimdiden Yahudilere karşı bir küresel savaşı öneren radikal iddialarda bulunuyordu. Amerika'nın savaşa katılımı, sinsi bir "Yahudi dünya komplosunun" liderlik ettiği komünizm ve kapitalizmin bir uluslararası koalisyonunun Aryan ırkının yok oluşunu amaçladığını iddia eden Nazi ideologlarının daha fazla aşırıcılığa batmasına sebep oldu. Antisemitik tartışmaların radikalleşmesi, Nazi Almanyası'nın Yahudi karşıtı zulüm ve soykırımının yoğunlaşmasıyla el ele gidiyordu.[20]
Jeffrey Herf'e göre, Naziler "İngiltere niye 1940'ta masaya oturmak yerine savaşmaya devam etti? Niye Haziran 1941'deki Alman işgalinin ardından Sovyet rejiminin bir kart evi gibi yıkılacağı muhtemeldi? Franklin Roosevelt niçin Hitler'e karşı çıktı? Hitler karşıtı koalisyon, Kızıl Ordu'nun Orta Avrupa'ya doğru ilerlemeye devam ettiği 1943 baharından sonra neden ayakta kaldı? gibi görünüşte zor soruları" yanıtlamak için iddia edilen uluslararası Yahudi komplosunu kullandı.[19] Nazilerin dünya olaylarının iplerini çeken güçlü, uluslararası bir Yahudi komplosuna olan inancı, Alman Yahudi topluluğunun mallarının kamulaştırıldığı ve sürgüne gönderildiği kolaylıkla söndürülemedi.[19]
Malezya
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski Malezya başbakanı Mahazir Muhammed, defalarca Yahudilerin dünyayı vekaleten kontrol ettiğini iddia etti.[21]
Türkiye
[değiştir | kaynağı değiştir]2007'de Türkiye'de en çok satılan kitap, Ergün Poyraz'ın yazdığı Musa'nın Çocukları idi. Poyraz, Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakan koltuğuna oturtulması dahil olmak üzere dünyanın iplerini çeken bir uluslararası Yahudi komplosunun olduğunu iddia etti.[22]
Amerika Birleşik Devletleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Uluslararası Yahudi: Dünyanın En Önde Gelen Sorunu eserinde Amerikan sanayici Henry Ford, büyük oranda Protokoller'i geri dönüştürdü ve onları yaymak için diğer bütün Amerikanlardan daha fazla çaba harcadı.[1][23] Birinci Kızıl Tehlike sırasında ABD Kongresi, Protokoller'in doğruluğunu araştırdı.[23] Siyon Bilgelerinin Protokolleri, 1920'lerde ve 1930'larda bazı muhafazakar evanjelistler tarafından iyi karşılandı.[23] Ancak Hristiyanlığa karşı bir uluslararası Yahudi komplosunun varlığına inanan bu evanjelistler bile kendilerini Yahudi karşıtı olarak görmüyorlardı ve Yahudilerin Hristiyanlığa geçeceklerini umuyorlardı.[23] 1930'ların sonları itibarıyla, bir uluslararası Yahudi komplosuna olan inanç dünya olaylarıyla, özellikle de Nazi Almanyası'nın yükselişiyle tutarsız olarak görüldüğü için muhafazakar evanjelistler tarafından bırakıldı.[23] 2020'de Trump destekçisi Mary Ann Mendoza, Twitter'da dünyayı ele geçirmeyi amaçlayan bir Yahudi komplosunun varlığını iddia eden bir paylaşımı yeniden gönderdiği için Cumhuriyetçi Ulusal Kongresi'nin takviminden kaldırıldı.[16] 2021'de QAnon takipçilerinin neredeyse yarısının dünyayı ele geçirmek için bir Yahudi komplosunun varlığına inandığı bildirildi.[24]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Konda 2019.
- ^ Bangerter et al. 2020.
- ^ Jay, Martin. "Dialectic of Counter-Enlightenment: The Frankfurt School as Scapegoat of the Lunatic Fringe". Salmagundi Magazine. 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Rathje 2021.
- ^ Balakirsky Katz, Maya (2 Ocak 2021). "Protocols of the Elders of Zion, Antonio Gramsci, and the Myth of Niccolò Machiavelli". East European Jewish Affairs. 51 (1): 18-35. doi:10.1080/13501674.2021.1952024. ISSN 1350-1674.
- ^ a b "Protocols of the Elders of Zion". encyclopedia.ushmm.org (İngilizce). 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021.
- ^ "A Hoax of Hate: The Protocols of the Learned Elders of Zion". Anti-Defamation League (İngilizce). 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2022.
- ^ Poli, Barbara De (2014). "The Judeo-Masonic Conspiracy: The Path from the Cemetery of Prague to Arab Anti-Zionist Propaganda". Conspiracy Theories in the United States and the Middle East (İngilizce). De Gruyter. ISBN 978-3-11-033827-0.
- ^ Achcar, Gilbert (2011). "Assessing Holocaust Denial in Western and Arab Contexts" (PDF). Journal of Palestine Studies. 41 (1): 82-95 [85]. doi:10.1525/jps.2011.XLI.1.82. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Şubat 2024.
- ^ Cohen-Almagor, Raphael (2 Eylül 2010). "Holocaust Denial is a Form of Hate Speech". Amsterdam Law Forum. 2: 33. doi:10.37974/ALF.96.
- ^ Swain, Carol (2003). Contemporary voices of white nationalism in America. Cambridge, UK New York: Cambridge University Press. s. 253. ISBN 0521816734.
- ^ Issitt, Micah; Main, Carlyn (16 Eylül 2014). Hidden Religion: The Greatest Mysteries and Symbols of the World's Religious Beliefs (İngilizce). ABC-CLIO. ss. 31-32. ISBN 9781610694780.
- ^ Davis, Bob (14 Mayıs 2014). "Is China Anti-Semitic? One Jew's Reflections". The Wall Street Journal. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ McGregor, Richard (25 Eylül 2007). "Chinese buy into conspiracy theory". Financial Times. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ Keating, Joshua. "The World's Most Persistent Conspiracy Theories". Foreign Policy. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ a b Whitfield, Stephen (2 Eylül 2020). "Why the 'Protocols of the Elders of Zion' is still pushed by anti-Semites more than a century after hoax first circulated". The Conversation (İngilizce). 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.
- ^ Schwonek, Matthew R. (2006). "Review of The Russian Roots of Nazism: White Émigrés and the Making of National Socialism, 1917–1945; Victims of Stalin and Hitler: The Exodus of Poles and Balts to Britain". The Russian Review. 65 (2): 335-337. ISSN 0036-0341. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2024.
- ^ Stackelberg, Roderick; Kellogg, Michael (2006). "Reviewed Works: The Russian Roots of Nazism: White Émigrés and the Making of National Socialism, 1917–1945 by Michael Kellogg; Victims of Stalin and Hitler: The Exodus of Poles and Balts to Britain by Thomas Lane". The American Historical Review. 111 (5): 1618-1619. doi:10.1086/ahr.111.5.1618. ISSN 0002-8762. 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2024.
- ^ a b c d e f g Herf 2006.
- ^ Longerich, Peter (2012). "19: An Ideological War of Annihilation". Heinrich Himmler. New York, USA: Oxford University Press. ss. 529, 530. ISBN 978-0-19-959232-6.
- ^ "Former Asian leader won't stop claiming Jews 'rule the world'". Washington Post. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.
- ^ Baer 2013.
- ^ a b c d e Ariel 2013.
- ^ "Nearly half of QAnon followers believe Jews are plotting to rule the world". Newsweek (İngilizce). 28 Haziran 2021. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.
Alıntılanan eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ariel, Yaakov (2013). "Evangelical Christians and Anti-Jewish Conspiracy Theories" [Evanjelist Hristiyanlar ve Yahudi Karşıtı Komplo Teorileri]. An Unusual Relationship: Evangelical Christians and Jews [Alışılmadık Bir İlişki: Evanjelist Hristiyanlar ve Yahudiler] (İngilizce). New York University Press. ISBN 978-0-8147-6293-6.
- Baer, Marc David (2013). "An Enemy Old and New: The Dönme, Anti-Semitism, and Conspiracy Theories in the Ottoman Empire and Turkish Republic" [Eski ve Yeni Bir Düşman: Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde Dönme, Antisemitizm ve Komplo Teorileri]. Jewish Quarterly Review (İngilizce). 103 (4): 523-555. doi:10.1353/jqr.2013.0033.
- Bangerter, Adrian; Wagner-Egger, Pascal; Delouvée, Sylvain (2020). "How Conspiracy Theories Spread" [Komplo Teorileri Nasıl Yayılır]. Routledge Handbook of Conspiracy Theories [Routledge Komplo Teorileri El Kitabı] (İngilizce). Routledge. doi:10.4324/9780429452734-2_5. ISBN 978-0-429-45273-4.
- Herf, Jeffrey (2006). The Jewish Enemy: Nazi Propaganda during the World War II and the Holocaust [Yahudi Düşman: II. Dünya Savaşı ve Holokost Sırasında Nazi Propagandası] (İngilizce). Harvard University Press. doi:10.4159/9780674038592. ISBN 978-0-674038-59-2.
- Konda, Thomas Milan (2019). Conspiracies of Conspiracies: How Delusions Have Overrun America [Komplo Komploları: Sanrılar Amerika'yı Nasıl Ezdi?] (İngilizce). University of Chicago Press. doi:10.7208/chicago/9780226585932.001.0001. ISBN 978-0-226-58593-2.
- Rathje, Jan (2021). "'Money Rules the World, but Who Rules the Money?' Antisemitism in post-Holocaust Conspiracy Ideologies" ['Para Dünyayı Yönetiyor, Peki Parayı Kim Yönetiyor?' Holokost Sonrası Komplo İdeolojilerinde Antisemitizm]. Confronting Antisemitism in Modern Media, the Legal and Political Worlds [Modern Medyada, Hukuki ve Siyasi Dünyada Antisemitizmle Yüzleşmek] (İngilizce). 5. De Gruyter. ss. 45-68. doi:10.1515/9783110671964-005. ISBN 978-3-11-067196-4.
Alakalı eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bronner, Stephen Eric (2020). "Conspiracy Fetishism, Community, and the Antisemitic Imaginary" [Komplo Fetişizmi, Topluluğu ve Antisemitik Hayaller]. Antisemitism Studies (İngilizce). 4 (2): 371-387. doi:10.2979/antistud.4.2.06. ISSN 2474-1809.
- Byford, Jovan (2011). "Conspiracy Theory and Antisemitism" [Komplo Teorisi ve Antisemitizm]. Conspiracy Theories: A Critical Introduction [Komplo Teorileri: Eleştirel Bir Giriş] (İngilizce). Palgrave Macmillan UK. ss. 95-119. doi:10.1057/9780230349216_5. ISBN 978-0-230-34921-6.
- Lebzelter, Gisela C. (1978). "The Myth of a Jewish World Conspiracy" [Yahudi Dünya Komplosu Miti]. Political Anti-Semitism in England 1918–1939 [İngiltere'de Siyasi Antisemitizm 1918-1939] (İngilizce). Palgrave Macmillan UK. ss. 13-28. doi:10.1007/978-1-349-04000-1_2. ISBN 978-1-349-04000-1.
- Ruotsila, Markku (2000). "Lord Sydenham of Combe's World Jewish Conspiracy" [Combe Lordu Sydenham'ın Dünya Yahudi Komplosu]. Patterns of Prejudice (İngilizce). 34 (3): 47-64. doi:10.1080/00313220008559146.
- Trawny, Peter (2021). Heidegger and the Myth of a Jewish World Conspiracy [Heidegger ve Yahudi Dünya Komplosu Miti] (İngilizce). University of Chicago Press. doi:10.7208/chicago/9780226303871.001.0001. ISBN 978-0-226-30387-1.
- Waddington, Lorna (2007). Hitler's Crusade: Bolshevism and the Myth of the International Jewish Conspiracy [Hitler'in Haçlı Seferi: Bolşevizm ve Uluslararası Yahudi Komplosu Miti] (İngilizce). Bloomsbury Academic. doi:10.5040/9780755623822. ISBN 978-1-84511-556-2.