Toşkan Nehri

Toşkan Nehri
Konum
Ülke(ler)	Kırgızistan, Çin HC
Genel bilgiler
Kaynak	Tanrı Dağları
Kaynak rakımı	m
Ağız	Aksu Nehri
Uzunluk	457 km
Havza alanı	18400 km²
Debi	25.76 m³/s

Toşkan Nehri (Kırgızca: Таушкандарья, Tauškandar’ja; Uygurca: توشقان ده‌رياسى, Toxkan däryasi; Rusça: Тошкан; Çince: 托什干河, Toxkan hé), Tanrı Dağları'nda Çin ile Kırgızistan sınır bölgesinde bir nehir.

İsim kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Toşkan sözünün kökeni Hakaniye Türkçesinde toşgur^[1] (بشغر) anlamı da "taşarak doldurmak" demektir, Doğu Türkistan lehçesinde karşıtı toşkar, toşkaz olan sözün günümüze ulaşmış şeklidir.

Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te;

"تڤشغان اكز tawuşgan öküz" “Uç şehrinde akan bir derenin adı”.^[2] şeklinde tanımladığı bu nehirdir. Toşkan Nehri'nin geçtiği Uç şehri'de günümüzdeki Uçturfan nahiyesidir. Tawuşgan öküz günümüz Kırgız lehçesinde değişerek Tauškandar’ja olarak ulaşmıştır.

Kırgızistan'da Narin şehrinin güneyinde Tanrı Dağları'ndan doğan Ak-Say Nehri sınırın öbür Çin tarafında Toşkan ismi verilir, doğuya doğru Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne akar. Tanrı Dağları'na paralel olarak doğuya devam eder ve sonra Aksu Nehri ile birleşir. Toşkan, Aksu nehrine karışan ana koldur.