Tartışma:Multipl skleroz

Başlıksız

• Multipl Skleroz, özel isim olduğundan sözcüklerin hepsi büyük harfle başlamalıdır. Yapılmış değişikliği geri almaya çalışırken ortalığı biraz karıştırdım ve düzeltmeyi de başaramadım. Üç ya da dört adet yönlendirme olduğundan bu oldu sanırım. Dolayısıyla bu makalenin yardıma ihtiyacı var ve makalenin adı nihai olarak Multipl Skleroz olmalı. Yardım ve anlaşıyışınız için teşekkür ederim. --Aliska 15:24, 5 Temmuz 2006 (UTC)

• Şu an için Multipl Skleroz (MS) şeklinde makalenin adını değiştirdim. Ancak bazı yönlendirme sorunları hâlâ devam etmekte ve ortadan kaldırmayı başaramadım. --Aliska 16:14, 5 Temmuz 2006 (UTC)

• Birkaç yönlendirmeyi düzelttim; taşımaları yaparken çok dikkatli olmalı hep adını değiştir fonksiyonunu kullanmalı ki geçmiş uçmasın - şanslıyız maddenin geçmişi duruyor. Fakat bir nokta; niçin parantez içinde MS de var? Sonuçta hastalığın adı Multipl Skleroz. MS de buraya yönlendirilebilir (veya anlam ayrım sayfası yapılıp bu madde de belirtilebilir). Büyük harf konusuna gelince, Türkçe MS Derneği büyük harflerle Multipl Skleroz şeklinde kullanmış. Şahsen hangi yazımın doğru olduğu kanısında bir bilgim olmasa da sanırım MS Derneği büyük harfli kullanıyorsa, büyük ihtimalle, doğru yazım budur. Teşekkürler, iyi çalışmalar... - Noumenon ^mesaj_katkılar 17:25, 5 Temmuz 2006 (UTC)

• Multipl Skleroz, beyni ve omuriliği tutan otoimmün bir hastalıktır.Buyuk yanlıs yapılmıs Lutfen bu sadece bır aksıyom.Aslında sebebı bakterı oldugu ve tedavısı oldugunu ortaya cıktı.Lutfen MS Derneği alman ılac fırmasının parasıyla ısleyen ve hıcbır yenılıgı takıp etmeyen bır kurulus.Yenı kesfedılen yasam evrelerıyle bu bakterı (Chlamydia Pneumoniae) aslında yavas cogalan, hucrelerımızın ıcınde bırden fazla sayıda bulunabılen ,yavru sporcuklarını hucrelerımızın enerjısını calarak hucre dısına yollayan, ancak 3 antıbıyotıkle 3 yılda tedavı edılebılen bu mıkrop 1984'te bulundugundan berı 1 antıbıyotıkle 2 haftada tedavı edılıyordu. 3 ayrı yasam evresı olan cpn bakterısı 2haftada tek antıbıyotıkle yokedılmıs gıbı dıger gızlı 2 yasam evresıne donusup beklıyor .Ve yaptıgı bu hareketle vucuttan temızlenemıyordu .

3 antıbıyotık:

roxithromycin 150mg. - doxycycline 100mg. - metronidazole 500mg.

Multipl Skleroz (MS), Kronik yorgunluk , Kalp hastaligi , Idrar kesesi hastaligi (sistit) , Prostat , Crohn hastaligi , Bagirsak iltehabi , Alzaymir (Alzheimer) hastaligi , Astim hastaligi , Romatizma ve kireclenme , Kronik sinuzit , Cilt hastaliklari ve diger bazi hastaliklar.

http://www.cpnhelp.org/?q=cpnhelphometurkcesi

http://www.cpnhelp.org/?q=node/9

• Sayın Yguner. Aktardığınız bu bilgiler oldukça ilginç. MS tanısının 1-2 gün içinde kesinleşmesini (BOS sonucunu bekliyorum) bekleyen biri olarak oldukça ilgimi çekti ve bugün doktorumla bu konuyu tartışacağım. Ancak, National MS Society (Amerikan MS Derneği)'nin web sitesindeki bilgiyi de buraya aktararak MS hakkındaki dünyanın kabulünü tekrar hatırlatmakta fayda görüyorum.
  • What Causes MS?
    • While the exact cause of MS is unknown, most researchers believe that the damage to myelin results from an abnormal response by the body’s immune system. Normally, the immune system defends the body against foreign invaders such as viruses or bacteria. In autoimmune diseases, the body attacks its own tissue. It is believed that MS is an autoimmune disease. In the case of MS, myelin is attacked.
    • Scientists do not yet know what triggers the immune system to do this. Most agree that several factors are involved, including:
      • Genetics
      • Gender
      • Environmental Triggers
      • [Possibilities include viruses, trauma, and
      • heavy metals (toxicology)] [1]

• Ayrıca bakınız: Autoimmune Disease--Aliska 02:56, 6 Temmuz 2006 (UTC)

• Sayın Yguner, doktorumla bugün yukarıdaki konu hakkında yaptığım görüşme sonucunda edindiğim bilgileri sizinle de paylaşmak isterim. Chlamydia pneumoniae 'nın MS üzerindeki neden olucu etkisi kanıtlanmış bir etki olmayıp, henüz hipotez ve araştırma sürecindedir. Evet, Chlamydia pneumoniae 'nın bir takım hastalıkların nedeni olduğu kanıtlanmıştır. Diğer yandan önerilen üç yıl süreli ve üçlü antibiyotik tedavisinin de hem yarar/zarar yüzdesi, hem de gereğinden çok daha fazla zamanda sonuç alınacağı yönündeki iddiası, etik tanımların dışında kaldığından, akademik çevrelerde -en azından- şimdilik güven vermemekle beraber, rağbet de edilmemektedir. Elbette ki, her tür yeni gelişmelere açık olunmalıdır. Ama mevcut durumdan daha etkin ve görece bile olsa güvenli tedavi yöntemleri birinci seçenek olmaya devam edecektir. Saygılarımla. --Aliska 08:20, 6 Temmuz 2006 (UTC)

Adlandırmada Vikipedi ilkelerine uymayacak mıyız ?!

Vikipedi'de maddeleri adlandırırken Vikipedi'nin ilkelerine uymayacak mıyız; bizi ilgili konudaki dernekler filan mı yönlendirecek ?!

Madde içindeki alt başlıkların yazımında ne yapacağız; gene mi Vikipedi ilkelerine uymayacağız ?!

Multipl skleroz

Multipl skleroz, Latince terimlerden türetilmiş İngilizce bir terimin (multiple sclerosis) direkt türkçeleştirilmiş halidir ve evet, bir hastalık adıdır ama özel ad değildir; tıpkı:

• sklerozan panensefalitin
• sistemik lupus eritematozusun
• mitral valv stenozunun
• vb.

hastalık/bozukluk ismi olup da özel ad olmamaları gibi.

Konuyla ilgili olan ve yazımlara özen gösteren hiçbir ciddi İngilizce ve Türkçe tıp kaynağında böyle hastalık adları özel isim muamelesi görmez. Lakin, bunun istisnaları olabilir:

• TÜRKİYE MULTİPL SKLEROZ DERNEĞİ, konusuna vurgu yapmak için, metin içinde "Multipl Skleroz" yazımını tercih edebilir.

Ancak, bu durumda da bahsi geçen ad bir özel isim haline gelemez, ansiklopedik ciddiyet ve ilkeleri benimsemiş bir ortam olan Vikipedi'de.

Bu maddeye hiç interwiki linki eklenmemiş; ben İngilizce Wikipedia'daki ilgili maddenin linkini ekliyorum:

• Orada multiple sclerosis adının kullanılışına bir bakın.

Alt başlıklar

Vikipedi'deki maddelerin alt başlıklarında, birinci kelimeden sonra gelen kelimeler, eğer özel isim değillerse, küçük harfle başlar diye biliyorum; yanlış mı biliyorum ?

Madde başlığında parantez

Direkt ve yalnız multipl skleroz adını kullanan başka bir kavram olmadığına ve multipl skleroz için bir anlam ayrım sayfası yapmak gerekmediğine göre, multipl skleroz maddesinin başlığının parantezli bir şekilde belirtilmesinin bir gereği yok. Parantez içinde kısaltmaları vermeye de gerek yok çünkü bu tarz bir madde adlandırma yöntemi de gene ansiklopedik değil ve Vikipedi'nin yapısına aykırı...

...Yanılıyor muyum, sayın Noumenon ?

--Doruk Salancı 04:59, 6 Temmuz 2006 (UTC)

• Parantez kısmında haklısınız onu ben de belirttim; hastalığın adı zaten multipl sklerozken yanına (MS) eklemeye gerek yok, MS'yi buraya yönlendirebiliriz veya MS'de anlam ayrım oluşturabiliriz. Alt başlıklara gelince bildiğim kadarıyla Vikipedi:Biçem el kitabı'nda aynen dediğiniz şekil söyleniyor ama çoğu kullanıcı tersini tercih ediyor, belki kasıtlı belki kasıtsız olarak (örneğin ben - ama pek dikkat etmiyorum, çoğu zaman el alışkanlığı olarak...). Özel isim konusuna gelince, ben derneğin web sitesinde acaba ismi vurgu için mi büyük yazmışlar bilemem, büyük harf hususunda emin olmadığımı da zaten belirtmiştim; sadece eğer dernek de bu yazımı tercih etmişse büyük ihtimalle doğru olabileceğini belirttim - sözün kısası bu konuda bir tercihim yok, ortaya dökülür bilinenler ona göre karar veririz, buluruz doğru olanı. Sadece madde adı için geçmiş kaybolmasın, dikkat edelim, yeterli benim için. Teşekkürler, iyi çalışmalar... - Noumenon ^mesaj_katkılar 08:04, 6 Temmuz 2006 (UTC)

• Ben de, hatalı davrandığımı az önce farkına vardım. Sayın Doruksal tamamen haklıdır. Durumum nedeniyle biraz duygusal davranmış olabilirim. Özür diliyorum. --Aliska 08:08, 6 Temmuz 2006 (UTC)
• Sayın Aliska, hassasiyetinizi anlıyorum, önce bir tıp doktoru olarak, sonra da ailesinde 3 tane tip 2 şeker hastalığı (dolayısıyla kendisi de namzet), 2 tane Alzheimer hastalığı ve 1 tane de Alport sendromu vakası bulunan biri olarak. Umuyorum ki, bu hastalığın iyi huylu biçimini, azımsanmayacak kadar MS vakasında görülebildiği gibi tek bir atakla atlatırsınız. Belli ki çok bilinçlisiniz ve böyle insanlar sorunlarına vakıf olma yolunda çok çabuk yol alırlar ama gene de yardımcı olabileceğim bir nokta olursa, elimden geleni yapmaya çalışırım. --Doruk Salancı 09:32, 6 Temmuz 2006 (UTC)
• İlginiz ve iyi dileriniz için candan teşekkürler. Doktorumun söylediği de sizin temenniniz yönünde. Önümüzdeki birkaç gün içinde de bunun kesinleşmesini bekliyoruz. Saygılar. --Aliska 11:36, 6 Temmuz 2006 (UTC)

• Sayın Alıska ,oncelıkle bende 14 yıldır PPMS hastasıyım ve o meshur ms doktorları'da dahıl bırcok doktora gıttım (amerıka'da dahıl).2004'te tesadufen okudugum o arastırmadan sonra antıbıyotık kombınasyonu'na basladım 2 yıldır devam edıyorum ve hastalıgım durdu .Zaten tedavıye baslayınca olu bakterılerın ıdrarda kum tası gıbı cıkısından veya lezyonların oldugu yerdekı omurılık yanma ve agrılarndan anlamakta mumkun.Amerıkada Vanderbılt Unıversıty Dr.Stratton'un patentlı arastırması ve Ingılız doktor Davıd Wheldon'un lınklerıne bakmanı ,ayrıca 3'lu antıbıyotık %30 ılerlemeyı durdurdugunu soyledıklerı ve tedavı etmeyen o 1000$'lık ABC dedıklerı ılaclardan daha fazla bır zararı olmadıgını orda okuyabılırsın.Saygılarımla, yguner

http://www.pharmcast.com/Patents/Yr2003/Jun2003/061703/6579854_Chlamydia061703.htm

http://www.davidwheldon.co.uk/ms-treatment.html

yeni ad çoklu skleroz

Bu maddenin başlığının adının çoklu skleroz olması çok daha mantıklıdır. Tabii ki tıpta her terimin tam Türkçe karşılığı bulunmayabilir, ama ingilizce'den "multiple" sözcüğünü, çok mantıklı bir Türkçe karşılığı varken, "multipl" gibi çevirmek çok yanlis.

Doğrudur, çoğu Türk tıbbi yetke, hastalığı "multipl skleroz" olarak adlandırmaktadır, ama çoğunluğun yanlış yapıyor olması, bu maddenin başlığının da yanlış olması gerektiğini göstermez. Çoğu insanımız (özellikle tıp dünyasında) İngilizce bir terimi (gerek bir hastalık adı, gerekse herhangi başka bir kavram için) Türkçe karşılığını düşünmeden aynen ingilizce adıyla dilimize kazandırıyor. Şimdiye kadar süren yanlışlıkları sürdürmenin anlamı yoktur; "artık dilimize 'multipl skleroz' olarak geçmiş, böyle kalmalı" demek çok yanlış bir yaklaşımdır. Söz konusu olan karmaşık bir tip terimi değil, "multiple" gibi sıradan bir sözcüktür. Bu bile çevrilemeyecekse dilimize, o zaman hiçbir şeyi Türkçe'ye çevirmeyelim, ne varsa ingilizce'den alalım...

Zaten daha önceden bu konuda tartışmalar yapılmış; bu son derece yanlış adlandırmayı sona erdirmekle dilimize ve tıp bilimine iyi bir katkı yapmış oluyoruz--Nonewmail 20:04, 24 Eylül 2008 (UTC)

• burada bir tartışma yapılmadan çevrildiği için ad değişikliğini geri aldım. üstelik yaygın kullanımı multipl skleroz.. bizim işimiz literatürü türkçeleştirmek değil, yaygın kullanımları buraya aktarmak. lütfen burada fikir birliğine varılmadan isim değişikliği yapmayın. --kibele^mesaj 20:08, 24 Eylül 2008 (UTC)

• o zaman fikir birligine varalim. bunun uzerinde bir tartisma platformu acalim. baska maddeler icin gecmiste yapilmis. nasil yapiliyor? prosedurunu anlatir misiniz? ben buraya tartisma sayfasina goruslerimi yazabilirim, ama cogu kisi farkinda bile olmaz.--Nonewmail 20:12, 24 Eylül 2008 (UTC)

• siz zaten yazdınız yukarda.. şimdi fikirleri bekleyebilirsiniz. uzun zaman alabilir, elbet birileri farkına varacaktır. --kibele^mesaj 20:16, 24 Eylül 2008 (UTC)

• peki, maddenin basliginin degistirilmesi icin belirli bir sayida kisinin bu goruse katilmasi mi gerekiyor? tam olarak ne saglandiktan sonra maddenin basligi artik degistirilebilir? --Nonewmail 20:18, 24 Eylül 2008 (UTC)
• Vikipedi:Fikir birliği.. --kibele^mesaj 20:21, 24 Eylül 2008 (UTC)

• Bu hastalığın adı, türkçe tıp literatüründe Multiple skleroz olarak kullanılmakta bildiğiniz üzere; çoklu skleroz derseniz birçok kişi bunu anlamaz çünkü böyle bir kullanım yok. Elbette türkçeleştirilmeli bilimsel terimler, özellikle bilim dili olma amacını taşıyorsak çok büyük önemi var; ancak bunu kafamıza göre kendi çapımızda yapamayız. Zaten yapsak da bir anlamı olmayacağı görüşündeyim. Üstüne üslük bilgiyi arayanları da müşkil duruma sokmuş oluruz. Bu mantıkla Stafilokok terimini de üzüm salkımı şeklinde, N. Abdusens adlı beyin çiftini ise S. Dışaçekme gibi bir adla kullanmamız gerekir. Ancak bu yazım şekliyle pek fazla kişiye hitap edebileceğimizi pek sanmıyorum. Tabi burda şunu da belirtmek lazım ,özellikle hastalık adları, bulan kişinin koyduğu adla anılır. Bu o bilimadamına saygı göstergesidir bir nevi. Mesela virus aslında zehir anlamına geliyor biliyorsunuz ve bugun bunun tam olarak doğru olmadığı ortada. Dolayısıyla değiştirilmesi lazım tüm tıp literatüründe diye düşünülebilirsiniz, tabi virusun Türkçesi zehiri kullanalım da diyebilirsiniz gerçi. Ancak bu hala virüs diye adlandırılıyor, çünkü, fransızca kökenli virüs adını bunu ilk tanımlayan Pasteur böyle adlandırmış, dolayısıyla tıp literatürüne böyle geçmiş, herkes de böyle kabul etmiş. Biz bilim dilini türkçeleştirmek istiyorsak, bunun yolu daha çok yeni şeyler keşfetmekten geçiyor açıkçası.--Merube 89 15:54, 25 Eylül 2008 (UTC)

• Açıkçası "çoklu skleroz" kullanımda olmayan bir çeviri. Akademik yayınlarda kullanıldığına dair örneğiniz var mı merak ediyorum. Türkçede "multipl skleroz" olarak yaygınlaşmış. Yaygın olmayan, çeviri bir ad ile değiştirmek uygun değil görüşündeyim. --Mskyrider ^ileti 16:01, 25 Eylül 2008 (UTC)

Dediginiz gibi terimlerin turkce karsiliklarini kafamiza gore kendi capimizda yapamayiz. buna katiliyorum. Ancak "multiple" sozcugunu "coklu" diye cevirmek kafaya gore yapilmis birsey degildir. Genel agda google'de turkce sayfalarda aratirsaniz, "multipl skleroz"a gore cok az sayida da olsa, "coklu skleroz" gecen ag sayfalari bulabilirsiniz...

Hastaligi kesfeden, ve adini koyan Fransiz norolog Jean-Martin Charcot'tur. Fransizca'da adi sclérose en plaquesdir. Ayni doktor daha bir cok hastaliga ad koymustur, ve bunlara gercekten kendi adini vermistir, ornegin charcot eklemi, charcot-marie-tooth hastaligi, vb. Bu son ornekler hastaligi bulan kisinin koydugu gercekten ozel adlardir.

Bu ozel adlar ve Stafilokok gibi terimlerin turkcelestirilmesinin anlamsiz oldugunu kabul ediyorum. Ama su anda sozu gecen hastalik bu durumun disindadir. Eger bu hastaligin adi gercekten ozel ad olsaydi, o zaman bu hastaligi (sizin de dediginiz gibi) o kisinin koydugu adla anmaliydik, yani "skleroz an plak" gibi birsey demeliydik. Ama biz, tipta cogu seyi yaptigimiz gibi, bu hastaligin da adini aynen ingilizceden almisiz.

Vikipedi'de maddenin baska dillerdeki surumlerine bakarsaniz, -evet, cogu turkce gibi aynen ingilizceden almistir-, birkac dilde adinin bambaska oldugunu gorursunuz. Ornegin, polonya dilini bilmem, ama o dilde Stwardnienie rozsiane denilmekte, litvanya dilinde "Išsėtinė sklerozė" denilmektedir. Neyse, simdi bu ornekleri teker teker kesip yapistirmaya gerek yoktur. Ancak demek istedigim, bu hastalik, hastaligi bulan norologun kendi adini koydugu diger hastaliklar gibi ozel ad degildir.

Ben hastaligi bulan kisilere gercekten cok saygi duyuyorum, ama bu demek degildir ki adlarini aynen hic degistirmeden alip dilimize cevirelim (ki isin gulunc yanı, "multipl skleroz"da bu bile soz konusu degildir) Tamam, daha onceden de dedigimiz gibi herseyi turkcelestiremeyiz (ozellikle ozel adlari), ama turkce karsiligi olan seyleri de aynen ingilizce'den almak (hani latince'den alsak anliycam, cunku ortak tip dili diye hep soz ederiz) cok anlamsizdir.

Sizin ve diger kullanicinin da dedigi gibi dilimize artik "Multipl skleroz" diye gecmistir, boyle yayginlasmistir ve cogunluk boyle kullanmaktadir, ama bu hala bunun yanlis oldugunu degistirmez. Diyeceksiniz ki "bu yalniz size gore yanlis, siz kisisel goruslerinizi aktariyorsunuz." Eger burda soz konusu olan sey "stafilokok" a "uzum salkimi" adini verelim gibi bir gorus olsaydi, o zaman kisisel olurdu. Ancak burda cok bariz bir yanlistan soz ediyoruz. Bana gore degil, Turkce'ye gore yanlis bir kullanim. Ki ben bunu tip meslegi icinde biri olarak soyluyorum. Insanlarin yanlis kullanimlara alismis olmalari bunun degistirilmemesi gerektigini gostermez. Cogu durumda oldugu gibi insanlar bu turkce karsiligi yaygin degil, insanlar anlamaz refleksine kaciyor. TDK 30lu yillarda muselles yerine ucgen sozcugunu onerdiginde cogu kisi yaygin degil diye bu yeni sozcugu baslarda kullanmamistir (dedem hep bunu anlatir). Eger insanlar bu sozcuk yaygin degil diye kullanmasalardi, hala muselles diyor olacaktik.

Son olarak diyebilirsiniz ki, artik boyle kalmis, boyle kullanilmasinin ne zarari var? Zarari dilimize zarar veriyor olmasidir. Yoksa, cogu kisi ingilizce biliyor, ve anlasilmasinda bir sorun olmaz. Ama, inanin, dilimiz bozuluyor. Eger bu mantikla gidersek o zaman birakin sozcukleri, cumlelerimiz de zamanla ingilizce'ye kayar, ve geriye Turkce-ingilizce kirmasi rezil bir dil cikar. Nitekim bu zaten sık sık olmaktadir. Eger hic ozen gostermeden herseyi dilimize aynen ingilizce'den alirsak, ve gerek konusma gerek yazi dilinde bu gelisiguzel ceviriler kullanilirsa, geriye Turkce diye birsey kalmaz. Abartmiyorum. Burda yalnizca bir ornekten soz ediyor olabiliriz, ama ayni mantikla baska sozcukler, hastalik adlari, bilimsel terimler icin yaparsak ipin ucu kacar, ve herkes kendi bildigini okur. Kisacasi, herseyi ingilizce'den aynen almanin kafamiza gore oldugunu dusunuyorum. Saygilarimla --Nonewmail 03:41, 26 Eylül 2008 (UTC)

• MS "telaffuzu" zor bir sözcük. Yerleşikleşmiş olduğuna katılıyorum; bunu değiştirmek zor olacaktır. Ancak Nonewmail!e de hak vermiyor değilim, dilde yozlaşmayı ancak Türkçleştirmeye özen göstermekle önleyebiliriz. Neden burada başlatılacak bir girişim bunu sonlandırmasın? Levent Abi ^ileti 04:18, 26 Eylül 2008 (UTC)

• türkçeleştirilmeye özen gösterilmesine kesinlikle katılıyor ve destekliyorum. Ancak MS hastalığında bunun en azından henüz geçerli olduğunu düşünmüyorum. En iyisi çoklu skleroz adında bir sayfa açıp onu MS'e yönlendirmek. Çoklu skleroz olduğunda kısaltması nasıl olcak, ÇS gibi birşey olacak heralde ki bunun telafuzu çok daha zor. Siz de tıp mesleğinde olduğunuzdan bilirsiniz emes diye telafuz edilen-her ne kadar harflerin telafuzu dahi ingilizce olsa da- bu hastalık hep böyle anılıyor. Haklısınız bir yerden başlanması gerek, ama hemen şimdi madde adını değiştirerek bir şey elde edebileceğimizi sanmıyorum. Öncelikle yönlendirme sayfası açarız, zaman içinde belli bir alışkanlık kazanıldıktan sonra o zaman makalenin adını değiştirebiliriz. İyi günler, saygılar.--Merube 89 11:34, 26 Eylül 2008 (UTC)

MS hastaligi icin turkce karsiliginin daha gecerli olmadigi konusunda dogru soyluyorsunuz. Ancak, dedigim gibi simdiye degin edinilmis aliskanliklara gore hareket edersek, hicbir zaman yeni ve dogru terimler oturmaz. emes demek ile çese demek arasinda hicbir zorluk ayrimi yoktur. Ustelik su konuda da duzeltme yapamadan gecemeyecegim: sizin de soylediginiz gibi MS'i emes diye okumak Turkce degildir, bu da ingilizce'dir. msnin mese diye okunmasi gerekir. çs nin de eçes diye degil çese diye okunmasi gerektigi gibi. "miltipl skleroz" demek gibi emes demek de yanlis bir aliskanliktir. Dogru hep oyle aniliyor, ama bu onun yanlis oldugunu degistirmez. emesi soylemesi zor olmasa bile (çeseyi soylemek de degildir), Turkce kurallarini butunuyle cigneyerek bir soyleme, kisaltma seklidir.

Diyebilirsiniz ki "Iyi de emes gibi bir suru seyi Turkce'de ingilizce kisaltmalariyla soyluyoruz, yani hepsi mi yanlis ve degistirilmeli?". Evet, hepsi de yanlistir, ve mantik bunlarin degistirilmesinden yanadir. Ben de bu degisikliklerin bir anda olamayacagina, bir miktar sure gerektirecegine katiliyorum.. Ama biryerden baslanilmasi gerekir, ve bunun Vikipedi'de baslamamasi icin bir neden yoktur. Eger "insanlar once biraz alissinlar, ondan sonra basligi degistiririz" diye olaya bakarsak, yani, "once kullanimi once bir yayginlassin, sonra Vikipedi de buna zaten uyar" dusuncesiyle hareket edersek, bu degisiklik hic bir zaman olmaz. Birseyi hep baskalarindan beklemek yanlistir. Cunku o zaman baska kurumlar, internet sayfalari da ayni mantikla "once insanlar bir alissin, sonra biz de degistiriz" dusuncesinde hareket ederler, ve kimse bu degisikligi yapmada istekli davranmadigi icin, hic degismez. Ve sunu da soylemeden gecemeyecegim: kendi dilimizi kullanmaktan korkmayalim. Evet, bir terimin Turkce karsiligi ilk kullanildiginizda basta kulaga garip gelebilir. Insanlar ingilizce'sine aliskin olduklari icin Turkce karsiligini kullanmayi aptalca ve anlamsiz bulabilir. Ve insanlar tarafindan garipsenecek, anlasilmayacak diye eski aliskanliklari -yanlis da olsa- surdurmeyi yegleyebilirler. Iste bu konuda biraz daha atak olmamiz gerekir. Korkmadan dilimizdeki uygun karsiliklarini kullanabilmeli, ve bundan cekinmemeliyiz. Iste biryerlerde baslamak da budur. "Ben ancak yayginlastiktan sonra turkce karsiligini kullanirim" demek, tipki bu maddenin basliginin degistilrmesindeki gibi cekingen bir tutumdur, ve bu gidisle hicbir yere varilamaz. Ayrica ben suna da inaniyorum, bir doktor, ya da herhangi baska bir kisi "coklu skleroz" terimini gorunce cok kolay anlar. Cunku mantikli bir ceviridir (kafaya gore degildir), ve cok kisa bir sure sonra insanlar buna alisir.

Bakin, bu tartismalarimizdan ne aklima geldi... Ataturk 1928 yilinda harf devrimini yaptiginda bir anda Latin harflerine gecmistir. Evet, bir anda. Osmanli imparatorlugunun yuzyillardir kullandigi arap alfabesini bir anda degistirmistir. Eger "yuzyillardir turk halki arap alfabesini kullanmaya aliskin; insanlar once bir yeni alfabeye alissin, ondan sonra latin harflerine geceriz" diye dusunulseydi, ve gerek gazetelerde, gerek yazili basinin tum oteki kollarinda latince ve arapca karsiliklarini sirf insanlar alismis olduklari icin birlikte kullanilsaydi, o zaman latin harflerine bu denli kolay gecemezdik. Su anda bu sayfanin adini degistirmeyi Ataturk'un harf devrimiyle ayni sey oldugunu kesinlikle soylemiyorum. Birisi koskoca bir devrim, bizim soz ettigimiz de yalnizca kucuk bir degisikliktir. Su anda yapmaya calistiklarimi ulu onder Ataturk'un yaptiklariyla kiyas bile edemem. Ancak yaptigi tipki obur devrimler, atilimlar gibi Ataturk'un bu konuda da cok iyi bir ornek oldugunu dusunuyorum. Olay yalnizca "multipl skleroz"un "coklu skleroz" diye degistilrilmesi degil, yanlis edinen aliskanliklari ve bunlara baglilik anlayisini degistirmektir. Saygilarimla --Nonewmail 16:52, 26 Eylül 2008 (UTC)

sanırım tartışmanın özü bu maddenin adının "multipl skleroz" değil "çoklu skleroz" yapılması. Vikipedi:Adlandırma kuralları gereği maddelerde Türkçe sözcükler ama bilinen adları kullanmamız gerekiyor. Google'dan yapılan aramada "çoklu skleroz"un sonuç verdiğini söylüyorsunuz ama bilimsel yayınları tarayan Google scholar "çoklu skleroz" için sıfır sonuç veriyor. Bilimsel yayınlarda çevrimiçi olmayan "çoklu skleroz" kullanımı var mıdır bilmiyorum. Kişisel olarak "çoklu skleroz" kullanımını yeğlerim ancak Vikipedi'nin özü gereği maddenin adı "multipl skleroz" kalmalı. Bilimsel yayınlarda ne zaman "çoklu skleroz", "multipl skleroz"dan fazla kullanılmaya başlar ve Türkçede bunun adı artık çoklu skleroz olarak bilinir o zaman bu maddenin adı da değişir. O zamana kadar bu madde başlığının adı böyle kalmalıdır. Uzun süre önce çevirdiğim Yıldız maddesinde, gökbilim terimlerini büyük bir oranda Türkçeleştirilmiş hâliyle kullandım ama sonuna yine de bir terim açıklaması eklemek durumunda kaldım. Maddeleri yazarken kullanılan Türkçede istediğimiz sözcükleri kullanabiliriz ama madde adı olarak bilineni kullanmamız gerekir, üstüne üstlük "çoklu skleroz" belirttiğim gibi çok bilinen ya da kullanılan bir ad da değil. Hâlâ yönlendirme yapılmadıysa yönlendirmeyi yapalım. --Mskyrider ^ileti 17:08, 26 Eylül 2008 (UTC)

Iyi gunler,

Hep ayni noktaya geri donuyoruz. Dedikleriniz dogru; "coklu skleroz" adlandirmasi "multipl skleroz" gibi yaygin degildir, ve cok az kullanilmaktadir. Ayrica, "Bilimsel yayınlarda ne zaman "çoklu skleroz", "multipl skleroz"dan fazla kullanılmaya başlar ve Türkçede bunun adı artık çoklu skleroz olarak bilinir o zaman bu maddenin adı da değişir" demissiniz. Bunun kendiliginden olabilecegine olasilik verebiliyor musunuz? Bilimsel yayinlardan birinin yarin cikip da bu hastaligin adini degistirmesi nerdeyse sifira yakin bir olasiliktir. Bu gidisle hic degistirilmez. O zaman da, "eger degistirmezlerse, basligin adi boyle kalmali" diyebilirsiniz. Ama o zaman da bu yanlis adladirma hicbir zaman ortadan kalkmaz. Evet, Vikipedi adlandirma kurallari, bu maddenin basliginin simdiki yaygin kullanimindan dolayi "multipl skleroz" olmasini gerektirir. Ancak boyle kurallarla olaya bakarsak, dilimizdeki "multipl skleroz" gibi cok yanlis kullanimlar degismez. Ben saygin bir ansiklopedi olarak Vikipedi'deki bir degisikligin baska kullanicilari, kurumlari, genel ag sayfalarini etkileyecegini dusunuyorum. Anliyorum; Vikipedi belirli kurallar cercevesinde olmalidir, ve kurallara uymayalim demiyorum. Bu kurallara uyulmamasini degil, kurallarin degistirilmesi gerektigini savunuyorum. Kurali cignemek degil, kurallari uyarlamak, ve Turkce'deki yanlis aliskanliklara gore degil, Turkce'nin kendi kurallarina ozen gosterecek bicimde degistirilmelidir.

Bunun uzerine "eger kurallari o yonde degistirirsek, o zaman herkes kafasina gore maddelerin basliklarini degistirir" diyebilirsiniz. Hayir, degistirmez. Bu kuralin degismesi, madde basliklarini gelisiguzel kafaya gore degistirmek ile ayni sey degildir. Kurallar her zaman olmalidir, ve bir maddenin basliginin gelisiguzel degistirilmesini degil, Turkce'ye uygun olmasini gerektirmelidir. Bu, tum tip terimlerini oz turkce yapmamiz gerektigi anlamina da gelmez. Dogallikla, yaygin olan, ancak dilimizle cok da catismayan bir suru yabanci kullanim vardir. Ancak multipl skleroz gibi bir kullanim, yaygin da olsa yanlistir.

Sunu da anliyorum: Vikipedi'nin yaygin olan kullanimlarla ortusmesi gerekir. Bu dogru olsa bile, eger o yaygin olan kullanim yanlissa, bu, yanlisligi desteklemektir. "Coklu skleroz" maddesini "Multipl skleroz" maddesine yonlendirmek, ozellikle daha onceden bu terimi hic bilmeyen, ya da cok az bilen kullanicilara "dogrusu Multipl skleroz" mesajini vermektedir. O zaman bu terimi yeni yeni ogrenen okuyucalar da bastan yanlis kullanima alisacaklar ve bu kisir dongu hic degismeyecek. Demek istedigim, sorun burda yalnizca tip biliminde olan, ya da hastaligi iyi bilen insanlar degil, bu hastaligi daha bilmeyen, ya da bu hastalikla ilgili bilgileri ogrenmek isteyen insanlari da yanlis kullanima alistirmaktir. Bunu bir yerde kesip, duzeltmek gerekmektedir. Bunu da kimse ustlenmek istemedigi icin, herkes "once bir yayginlassin, sonra degistiririz" diye dusundugu icin, bu yanlis kullanimlar korkarim degismeyecektir.

Cevirdiginiz "Yildiz" maddesinde gokbilim terimlerini buyuk bir oranda Turkcelestirmis haliyle kullandiginizi, ama sonunda yine de bir terim aciklamalari eklemek zorunda kaldiginizi soylemissiniz. Halbuki terimleri aciklamasaydiniz, aslinda Turkcelesme isi daha kolay olacakti. Cunku siz terimleri ingilizce/arapca/fransizca (ya da ozgun sozcukler hangi dildeyseler..) aciklamalarini parantezle (ya da maddenin sonunda) yaptiginizda insanlarin gozleri, kolayina geldikleri, aliskin olduklari yabanci terimlere "kayacak", ve boylece turkce karsiliklari hicbir zaman da yayginlasmayacak. Dogru, terimleri aciklamazsaniz, basta insanlar bir miktar maddeyi anlamakta zorluk cekebilir, ancak "bu kisi bu terimle ne demek istemis" diye dusunen merakli okuyucular o terimlere turkce sozluklerden bakip ne oldugunu anlayacaklar, ve belki de iclerinden "bu Turkce karsiligi ne guzel kullanilmis" diyeceklerdir. Terimlerin turkce karsiliklarini oteki dillerdeki bilinen karsiliklariyla birlikte kullandiginiz surece, insanlar turkce sozcuklere alisamazlar, cunku kolayina gelen, alismis olduklari sozcukleri kullanirlar. Bu tipki Turkce dil bilgisi kitaplarinda "Zamir (adıl)" diye gecmesidir. Eger bu kitaplari hazirlayan egitim bakanligi, boyle degil de, yalnizca "Adıl" diye yazsaydi kitaplara, insanlar cok cabuk "adıl"a alisirlardi. Ancak boyle yazilmadigi, ogretilmedigi icin, insanlar hala "zamir" demeyi yeglemektedir. Ataturk'un kendisi cogunlukla Turkce terimlerin kullanildigi bir geometri kitabi yazmis (bu sozcuklerin cogu yeni turetilmistir), ve bu kitabini bastirip, okullarda okutulmasini saglamistir. Ayrica bu kitabinda da insanlar "anlasin" diye eski alisilmis karsiliklarini kullanmamistir. Ve sonucu goruyorsunuz...

Kisa sureligine, gecici anlasilmamayi, uzun surede guzel Turkce karsiliklarinin yerlesmesi acisindan deger goruyorum. Bu size ve cogu kullanicilara cok "ucuk" bir fikir gibi gelebilir. Ama inanin, Turkce terimler baska turlu oturmaz. Ben yazdigim maddelerde terimlerin cogunun (eger varsa) Turkce karsiliklarini kullaniyorum (yani kafama gore herseyi Turkce'ye cevirmiyorum), ve parantez icinde, ya da maddenin sonunda aciklama yapmiyorum. Cunku bu maddeleri okuyanlar basta bir miktar "takilsalar da" aslinda mantik cercevesinde turetilmis Turkce karsiliklarini az cok anlayacaklar, ve maddeleri okudukca daha da alisacaklardir. Ve ben buna deger oldugunu dusunuyorum. Iyi gunler, saygilar. --Nonewmail 18:30, 26 Eylül 2008 (UTC)

"multipl skleroz" adının yanlış olması ya da "çoklu skleroz" adının doğru olması diye bir varsayımın doğru yaklaşım olduğunu sanmıyorum. "Multipl skleroz" yanlış değil, İngilizce "multiple sclerosis"den Türkçeye geçmiş, bir hastalığın Türkçe adıdır. Bu Türkçe adın yabancı bir dilden geçmiş olması yanlış olması demek değildir. Bu ad yerine önerdiğiniz "çoklu skleroz" adı da aynı mantık yürütülünce yanlış olur, doğrusu da "çoklu doku sertleşmesi" olabilir. Bu nedenle "okuyucuları yanlış yönlendirme" önermenizi kabul edemiyorum. Vikipedi'ye yabancı dilden gelmiş olan terimleri Türkçeleştirme gibi bir misyon yüklemenin yararlarından söz ediyorsunuz. Vikipedi'nin amacı Türk dilinin arılaştırılması değil, doğrulanabilir bilgilerin açık bir ortamda yararlanacak kişilere sunulmasıdır. İnanın bu basit ad tartışmasının yerine multipl skleroz maddesinin içeriğine katkıda bulunsak daha yararlı bir eylem gerçekleştirmiş olacaktık. Bunu söylerken bu tartışmayı yapmamalıydık demek istemiyorum elbette ki. Yalnızca dikkat ederseniz maddenin içeriği 13kb iken tartışma sayfasının büyüklüğü 30 kb'ın üzerine çıktı. --Mskyrider ^ileti 18:56, 26 Eylül 2008 (UTC)

Evet, tartismanin uzadigina katiliyorum. Ancak bu konunun uzerinde tartisilmasinin onemli oldugunu dusunuyorum. Merak etmeyin, zamanim oldugunda obur maddelere yaptigim gibi bu maddeye de katkida bulunmaya calisacagim.

"Multipl skleroz" adinin ingilizce'den gecmis oldugu icin yanlis degil, soylenmesi, telahfuzu cok yanlis, ve dilimize cok ters dustugu icin yanlis oldugunu dusunuyorum. Bunu boyle dusunen yalniz ben degilim. Ana diliniz Turkce olan biri olarak, bunu siz ya da baska kimse inkar edemez. Son yazdiklarimda da dedigim gibi her tip teriminin, (ya da baska konularda terimlerin) turkcelestirilmesine gerek olmadigini soylemistim. Bir suru, Turkce soylenmesi ters olmayan, ve dilimize oldukca da uygun oturan yabanci kokenli sozcukler vardir, ve bunlarin tumunun turkcelesmesine zaten gerek de yoktur. Amacim Vikipedi'de turkcelestirme hareketi baslatmak degil, mantikli olan Turkce karsiliklarinin da kullanilmasini desteklemektir (ayrica, dedigim gibi bu durumda, sorun ingilizce'den gelmis olmasi degil, "multipl" sozcugunun cok ters durmasidir).

Aslinda dogru soyluyorsunuz, "multiple sclerosis"in tam turkce karsiligi "coklu doku sertligidir." Ancak "sklerosis" sozcugunu bu durumda turkce'ye tam anlamiyla cevirmeye gerek yoktur, cunku ingilizcede gunluk hayatta kullanilan "multiple" sozcugu gibi yaygin degil, daha cok yalnizca tip terimleri arasinda kullanilan bir sozcuktur. Gordugunuz gibi, eger ben herseyi oz turkcelestirme hareketi icersinde olsaydim, o zaman hastaligin adini "coklu doku sertlesmesi" olarak degistirilmesini onerirdim, ve bunu onermiyorum. Ancak "multiple" sozcugu son derece "olagan" bir ingilizce sozcuktur, hic tibbi terimlere ozgulugu yoktur ve daha onceden de belirttigim gibi "multiple sclerosis" tam olarak cevrilmesi gereken bir ozel ad degildir. Saygilarimla --Nonewmail 20:03, 26 Eylül 2008 (UTC)