İçeriğe atla

Taşova

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Taşova
Alpaslan Köyü'nden bir görünüm
Alpaslan Köyü'nden bir görünüm
Taşova ilçesinin Amasya'daki konumu
Taşova ilçesinin Amasya'daki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAmasya
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Köy sayısı63
İdare
 • KaymakamSalih Kartal[1]
 • Belediye başkanıÖmer Özalp (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1051 km²
Rakım250 m
Nüfus
 (2021)
 • Toplam30.123
 • Kır
19,469
 • Şehir
11.119
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
ISO 3166 koduTR-05
Posta kodu05800
İl alan kodu358
İl plaka kodu05
İlçenin girişinden bir görünüm

Taşova, Amasya ilinin 4. büyük ilçesidir. Taşova ilçesi, Türkiye'nin Orta Karadeniz Bölümünde yer almaktadır.

Taşova ilçesi 40° 46' 36" kuzey enlemi ile, 36° 13' 12" doğu boylamı üzerinde bulunuyor. Taşova doğuda Koyulhisar'dan başlayarak, Reşadiye, Niksar ve Erbaa gibi önemli büyük ilçeleri içine alan verimli ovanın batısındadır. İlçenin doğusunda Tokat'ın Erbaa ilçesi, batısında Amasya ve Samsun ilinin Ladik ilçesi, kuzeyinde Samsun ilinin Çarşamba ilçesi ve güneyinde Tokat ilinin Turhal ilçesi bulunuyor.

Taşova, tarihte birçok devletin hakimiyeti altına girmiştir. İlçede yapılan kazılarda arkeolojik buluntulara rastlanmıştır.

Taşova'da egemenlik kuran ilk devlet Hititlerdir. Hititler, MÖ 1650 yıllarında Anadolu'ya hakim olunca, Taşova ve çevresini de idareleri altına aldılar. Daha sonra yöreye Frigler (MÖ 1200-700) ve Kimmerler hakim oldu. İran'da kurulan Med İmparatorluğu, Anadolu yönünde genişlemeye başlayıp Kimmerler Devleti'ne son vererek bölgeye hakim oldular. Taşova Pers Kralı 3. Adaşir zamanında Pers hakimiyetine geçti.

Makedonya Kralı İskender, MÖ 331 yılında Anadolu'yu istila etti. Dolayısıyla Taşova da Makedon idaresine geçti. Makedonya Krallığı'nın dağılması üzerine yörede Pontus Krallığı kuruldu. (MÖ 291) Pontus Krallığı'nın egemenliği Amasya'nın Roma İmparatorluğu'na katılmasına kadar devam etti. Roma İmparatoru, Jules Sezar, Pontus Kralı Farnak ile yaptığı çarpışmayı kazandı (MÖ 47). Romalılar, MS 25 yılında yöreyi tamamen topraklarına kattılar. Amasya ve Alparslan Müzelerinde sergilenen pek çok eser, yörede Makedonya ve Roma İmparatorluklarının hakimiyet sürdüğünü doğrulamaktadır.

Taşova 395 yılına kadar Roma hakimiyetinde kaldı. Bu tarihten sonra asırlarca Bizanslar yöreyi ellerinde tuttular. 712 yılında Emeviler Taşova'yı ele geçirdiler. Yerleşim bir süre sonra yeniden Bizans egemenliğine girdi.

Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan, 26 Ağustos 1071'de Malazgirt Meydan Muharebesi'nde Bizans ordusunu yenilgiye uğratarak Anadolu'nun kapılarını Türklere açtı. Sultan Alp Arslan'ın Anadolu'ya gönderdiği Türk komutanlar Anadolu şehirlerini birer birer ele geçirmeye başladılar. Malazgirt Meydan Muharebesi'ni takip eden iki yüzyıl boyunca Horasan ve Maveraünnehir'den göç eden Türk boyları, şehir ve kasabalara yerleştiler. Bu arada 1257'de Horasan'dan göç eden Seyyid Nurettin Alparslan, bugünkü Alparslan Kasabası'na gelerek yerleşti. Rufai tarikatına mensup olan Seyyid Nurettin zaviye bir vakıf tesis etti. Yörenin Türkleşmesinde ve halkın manen eğitiminde etkili oldu. Seyyid Nurettin'in kurduğu vakıf 1901 yılına kadar faaliyetini sürdürdü.

Taşova, 1075 yılında Danişmentliler'in eline geçti. Danişmentli Hükümdarı Melik Gazi, yöreyi ele geçirerek adeta Amasya'yı Türk-İslam kültürünün merkezi haline getirdi. Taşova ve çevresi II. Kılıçarslan zamanında 1174'te Türkiye Selçukluları'nın hakimiyeti altına girdi. Bu dönemde bölge, Trabzon İmparatorluğu'nun saldırılarına maruz kaldı. Kösedağ Savaşı'ndan sonra yöre, Moğol İstilası'na uğradı. Anadolu'da kıtlık, yoksulluk ve kargaşa baş gösterdi. Meşhur Babai ayaklanması yörede etkili oldu. Selçuklu Devleti karışıklıkları önlemek için ülkeyi ikiye ayırdı. Taşova Rum Eyaleti içinde kaldı ve idaresi Seyfettin Torumtay'a bırakıldı. Selçuklu Devleti'nin dağılmasından sonra ülkede beylikler kuruldu. Önce Kadı Burhanettin Devleti, sonra Tacettinoğulları yörede 1425 yılına kadar hakimiyet sürdü. Bu tarihte Osmanlı Sultanı Çelebi Mehmet, Tacettin Beyliği'ne son vererek, Taşova'yı ülkesine dahil etti.

Taşova Osmanlı Devrinde, Tokat Sancağı'na bağlı bir köy olarak teşkilatlandırılmıştır. Devlet yıkılana kadar bu özelliğini korumuştur. Türk Kurtuluş Savaşı'nda Taşova, Rum çetelerinin saldırılarına hedef oldu. Rum çeteleri, Türk Köylerine saldırılar yaparak, kadın, çocuk ve ihtiyar demeden pek çok Türkü katlettiler. Türk halkı bu gelişme üzerine silahlanarak, Rumlara karşı harekete geçti. Mustafa Kemal'in önderliğindeki Milli Mücadele başarıya ulaştıktan sonra yöreye askeri kuvvet gönderildi. Yapılan silahlı mücadele sonunda yöre Rum Eşkıyalarından temizlendi.

Taşova Cumhuriyet Döneminde 1923'ten 1944 yılına kadar, Tokat İli Erbaa İlçesine bağlı olarak kaldı. Bu devirde adı Yemişenbükü idi. 4 Ağustos 1944 tarihinde 4448 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bağımsız bir ilçe olmuştur. Tokat İline ulaşımın güç olması ve hizmetlerinin gecikmesi sonucu 1953 yılında alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile ilçe, Tokat İlinden ayrılarak, Amasya ilinin sınırlarına dahil edilmiştir.

Eski belediye başkanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim İsim Parti
1944-1946 Hasan Aykan Bilinmiyor
1946 Kamil Ünal
1950 Halil İbrahim Aytaç
1955
1963 Kadir Torun Bağımsız
1968 Cumhuriyet Halk Partisi
1973 Süleyman Bursalı Adalet Partisi
1977 Kadir Torun Cumhuriyet Halk Partisi
1980-1984 Necati Şentürk Bilinmiyor
1984 Nihat Yıldırım Doğru Yol Partisi
1989
1994 Özgür Özdemir Anavatan Partisi
1999 Milliyetçi Hareket Partisi
2004 Mustafa Korkmaz Doğru Yol Partisi
2009 Özgür Özdemir Adalet ve Kalkınma Partisi
2014 Bayram Öztürk
2019
2024 Ömer Özalp Cumhuriyet Halk Partisi
Kaynak:[4]

Görev yapmış kaymakamlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sıra İsim Görev yılları Not
1 Celal Gurmen 1944 - 1947
2 Dr. Nafi Tamer 1947
3 Ragıp Gerçeker
4 Teyfik Kurma 1949 - 1950
5 Hilmi Çal 1950 Kaymakam V.
6 Rahmi Onan 1950 - 1952
7 Naci Bozkurt 1952
8 Aslan Başarır 1952 - 1953 Kaymakam V.
9 Ahmet Sivasligil 1953 - 1954
10 Fahri Ah İşkalı 1954 - 1956
11 Necdet Onat 1956
12 Salih Zeki Genç 1956 - 1957 Kaymakam V.
13 Cahit Gündüz 1957
14 M. Hilmi Savcı 1957 - 1958
15 M. Nedim Kalipçıoğlu 1958 - 1961
16 Nejat Yardımcı 1961 - 1962
17 Dursun Balkaya 1962 - 1963 Kaymakam V.
18 Sami Sönmez 1963 - 1965
19 Kemal Vehbi Güol 1965 - 1967
20 Ahmet Yıldırım 1968 - 1969 Kaymakam V.
21 M. Yücel Özbilgin 1969
22 O. Turan Erçin 1970 - 1972
23 Ramazan Urgancıoğlu 1972 - 1973 Kaymakam V.
24 Mahmut Esen 1973
25 Mehmet Özgün 1973 - 1975
26 Ahmet Ülkü Onursal 1976 - 1978
27 O. Erdal Tüzün 1978 - 1979
28 M. Vedat Müftüoğlu 1979 Kaymakam V.
29 Necati Şentürk 1980 - 1983
30 Hikmet Dinç 1984 - 1986
31 Mehmet Kurt 1986 Kaymakam V.
32 Ali Bakoğlu 1986 - 1988
33 Nuri Okutan 1989 - 1990 Kaymakam V.
34 Levent Kiliç 1991
35 Yaşar Karadeniz
36 Mükerrem Ünlüler
37 Melih Özay
38 Ali Kazgan 1993 - 1997
39 İbrahim Sevimli 1998 - 1999 Kaymakam V.
40 Yüksel Borazanoğlu 1999
41 Mustafa Çit 2001 - 2004
42 Mustafa Atsız 2004 - 2005
43 Zafer Karamehmetoğlu 2005 - 2007 Kaymakam V.
44 Özkan Demirel 2007 - 2010
45 Tekin Dundar 2009 - 2010 Kaymakam V.
46 İ. Halil Şivgan 2010 - 2012
47 Emin Kaymak 2014 - 2015 Kaymakam V.
48 Kudret Kurnaz 2015 - 2018
49 Okan Yenidünya 2018 - 2019 Kaymakam V.
50 Talha Altuntaş 2019
51 Mustafa Berk Çelik 2019 - 2021
52 Ahmet Gökcecik 2021 - 2023
53 Efe Kılıç 2023 - 2024
54 İmran Demirel 2024
55 Salih Kartal 2024 - günümüz
Kaynak:[5]

Yazın festivallerin yapıldığı Boğalı Yaylası ilçe sınırlarında yer almaktadır.[6][7]

Yıl Toplam Şehir Kır
Taşova ilçesi (Tokat)
1945[8] 36.818 796 36.022
1950[9] 41.541 1.582 39.959
Taşova ilçesi (Amasya)
1955[10] 41.796 2.268 39.528
1960[11] 44.961 3.270 41.691
1965[12] 50.298 4.021 46.277
1970[13] 55.281 4.495 50.786
1975[14] 58.960 6.516 52.444
1980[15] 56.860 6.395 50.465
1985[16] 57.128 7.689 49.439
1990[17] 54.767 10.197 44.570
2000[18] 57.050 15.556 41.494
2007[19] 35.186 9.283 25.903
2008[20] 34.427 10.997 23.430
2009[21] 33.621 10.821 22.800
2010[22] 33.138 10.759 22.379
2011[23] 32.451 10.621 21.830
2012[24] 33.064 9.722 23.342
2013[25] 31.631 9.859 21.772
2014[26] 31.333 11.056 20.277
2015[27] 30.742 11.513 19.229
2016[27] 30.654 11.422 19.232
2017[27] 30.369 11.152 19.217
2018[27] 31.508 11.098 20.410
2019[27] 30.635 11.236 19.399
2020[27] 30.588 11.119 19.469
2021[27] 30.123 11.248 18.875
  1. ^ "Kaymakamımız". 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  4. ^ "Geçmiş belediye başkanları". tasova.bel.tr. 9 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025. 
  5. ^ "T.C. TAŞOVA KAYMAKAMLIĞI - Görev Yapmış Kaymakamlar". tasova.gov.tr. 13 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2025. 
  6. ^ "Erbaa Koçak Köyü 10. Boğalı Yayla Festivali". 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  7. ^ "Amasya'nın Ekoturizm Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Bir Derleme". D. Duygu KILIÇ, Dursun GÜLER, Aydın BABACAN, Murat KILIÇ. 4 Nisan 2019. 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  8. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  12. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  25. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  26. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  27. ^ a b c d e f g
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Taşova Nüfusu - Amasya". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Amasya Taşova Nüfusu". nufusune.com.