Sveti Paisii Hilendarski
Aziz Sveti Pasii Hilendarski ya da Paìsiy Hilendàrski (Bulgarca: Свети Паисий Хилендарски) (1722–1773) Bulgar papaz ve Bulgar Milliyetçilik Ayaklanmalarının simgesi. Istoriya Slavyanobolgarskaya (bg:История славянобългарска · en) eseriyle tanınmıştır. Peter Bogdan Bakshev'den sonra Bulgar tarihi'nin en önemli kişisidir. Bulgar halkının çoğu Bulgar Milliyetçilik Ayaklanmaları'nın atası olduğunu kabul eder.[1]
Ayrıca Bulgaristan'daki Slav Müslümanları olan Pomakları yazılı tarihte ilk kez kullananlardan biridir.[2][3]
Paisii o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun içinde kalan Samokov vilayetinde, Bansko şehrinde doğdu.[4][5] Aynoroz'da hilandar kiliselerinde eğitim gördü, daha sonrasında kilise yönetiminde oy verme yetkisine de sahip olan başrahip olarak atandı. Sıkı çalışmalarıyla eserini 2 yılda bitiren Paisii o yıllarda Alman yerleşim bölgelerinde bilgiler topladı. Istoriya Slavyanobolgaskaya (bg:История славянобългарска · en)(Türkçe: Slav-Bulgarlar'ın Tarihi) eserini 1762 yılında Zograf Kilisesi'nde bitirdi. Kitapta önce tüm Bulgar Tarihi anlatılır, daha sonra da Bulgar halkının ülke kurması için güçlü sebepler verilir.[6]
Kitapta en önemli söz şudur:
"Neden kendine Bulgar demekten utanç duyuyorsun?"
Kitapta Helenleştirme'nin esiri durumuna geçmiş Bulgar halkına uyarılar yapılmaktadır. Ruhban sınıfı kişilerin halkı ezmemesi gerektiğine dair sözler kullanılmaktadır. Kitabın ilk kopyası Stoyko Vladislavov tarafından 1765 yılında basıldı. Yapısal olarak Istoriya Slavyanobolgarskaya 2 bölümden oluşur. Bu bölümler de parçalardan oluşur. Birkaç parça Kiril ve Methodios'un müritleri olan Slav öğretmenler hakkında tarihsel bilgiler verir. Birkaç parça Bulgar aziz ve papazları konu alır. Ve sonunda da kapanış sözleri vardır. Paisii Hilendarski tüm Bulgaristan'ı gezdi ve öğretilerini yaydı. Ölümüne yakın olarak Kutsal Dağ'da ölmesi gerektiğini düşündü ve orada da öldü.
Onurlandırılması[değiştir | kaynağı değiştir]
Antarktika'da, Güney Shetland Adaları'ndan biri olan Livingston Adası'nın bir bölgesine ismi verilmiştir.
Bulgaristan'ın 2 levalık banknotunun ve 2015 yılında tedavüle giren 2 levalık madeni paranın ön yüzünde portresi vardır.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Daskalov, Rumen (2004). The Making of a Nation in the Balkans: Historiography of the Bulgarian Revival. Central European University Press. ss. 7-8. ISBN 963-9241-83-0.
- ^ "Bulgaristan Pomakları". 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Pomak". Pomak adı. Berkee39. 13 Ekim 2022. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022.
- ^ "История на България", Издателство на Българската академия на науките, т. 5, София 1985, с. 128.
- ^ The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity, John Anthony McGuckin, John Wiley & Sons, 2011, ISBN 1405185392, p.85.
- ^ Berend, Tibor Iván (2003). History Derailed: Central and Eastern Europe in the Long Nineteenth Century. University of California Press. ss. 76. ISBN 0-520-23299-2.
- ^ Bulgarian National Bank 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
