Sulakyurt
| Sulakyurt | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Kırıkkale |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Kerem Tunçer |
| • Belediye başkanı | Seyfettin Çetiner (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 754 km² |
| Rakım | 830 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 8.531 |
| • Kır | 4,398 |
| • Şehir | 2.115 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 71 |
| İl alan kodu | 0318 |
| İl plaka kodu | 71 |
Sulakyurt, Kırıkkale ilinin bir ilçesidir. Eski adıyla Konur veya Aşağı Şami İç Anadolu'nun Yukarı Kızılırmak Bölümünün güneybatısında, aynı adla anılan ovanın batı kenarında yer alan Kırıkkale'nin bir ilçesidir. Doğusunda Delice, güneyinde Balışeyh güneybatısında Kırıkkale, batısında Kalecik ve kuzeyinde Çankırı'nın Kızılırmak ilçeleri ile çevrilidir.
Sulakyurt'un da içinde bulunduğu bölge 1071'den sonra Türk toprağı olmuştur. Fetih'ten önce bir süre Karatekin Bey'in idaresinde kalan bölge daha sonra Danişmentoğullarının kontrolüne girmiş ve daha sonrada tamamen Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlanmıştır. 1308'de Selçuklu Devleti çökünce bir süre İlhanlıların kontrolüne girmiştir. İlhanlılardan sonra Eratnaoğulları ve Kadı Burhaneddin'in idaresinde kalan bölge Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Tacü't Tevarih isimli eserde Fatih Sultan Mehmet'in hocası Akşemseddin'in halifelerinden olan Şeyh Hamza Şami'nin Sivas Beylerbeyliği'ne bağlı Keskin'de XV. yüzyılın ikinci yarısında toprağa verildiği yazılıdır. Şu andaki Yeşilyazı köyünde bulunan Türbe, cami yazıtına göre Şeyh Şami tarafından 1531 yılında yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Türbede dört sanduka mevcut olup eşi ve çocuklarının defnedildikleri sanılmaktadır.
Şeyh Şami'nin Şeyh Bedreddin'in oğlu olduğu ve Nakşibendî-Bayrami tarikatine mensup olduğu da bilinmektedir. Bayramilik, Ankara'da Hacı Bayrami Veli tarafından 14. yüzyılın sonlarında kurulmuş bir tarikattır.
Sulakyurt ilçe merkezinde bulunan camii Şeyh Şami tarafından 15. yüzyılda yaptırılmıştır. Değişik zamanlarda tahribata maruz kalmış, yapılan onarımlar sonucu mimarı özelliklerini kısmen kaybetmiştir. İlçenin kurucusu olan Şeyh Şami'ye ait türbede bu camiinin yanında yüksekçe bir yerde bulunmaktadır. Türbe kesme ve moloz taştan yapılmıştır. Bu türbe, yerli ve yabancı turistler tarafından sık sık ziyaret edilmektedir. Kozlu veya Kozdere adıyla anılan mezra ile Eşme mezrası (bugünkü Yeşilyazı köyü) arasına zaviyesini kurmuş ve epeyce kalabalık bir cemaate sahip olduğundan burada bir de Cuma Mescidi inşa etmiştir.
Sulakyurt'ta ayrıca Küçükşami Cami Şeyh Türbesinden başka Sarıkız Türbesi, Tokuş Sultan Türbesi mevcuttur. Kale kışla Kalesi, Kale kışla Mağarası, Seydin Tepesi ile Gül tepe höyüğü belli başlı kültür değerleridir. 2023 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 6.762 olan Sulakyurt, Kırıkkale'nin en kalabalık altıncı ilçesi konumundadır. İlçeye bağlı 5 mahalle, 31 köy ve 6 mezra bulunmaktadır.
Coğrafi özellikleri ve konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Kırıkkale'nin en kuzeyinde yer alan ilçe merkezi rakım olarak 900 metre olup köyler, yaylalarda 1350'ye kadar rakım yükselmektedir. Yıllık yağış oranı 410 mm olan Sulakyurt kışları soğuk ve kar yağışlı geçirirken yazlar ise hafif ılıman ve ara ara yağışlı geçmektedir. Kırıkkale'nin en yağışlı ilçelerinden olan Sulakyurt'ta karaboğaz mevkinde rakım 1200 metreye kadar yükselip çeşitli Sarıçam, Çam ağaçları vardır. İlçenin yıllık ortalama sıcaklığı 10 °C'dir. Ortalama yağış miktarı ise 410 mm'dir. İlçede kara iklimi hakim olup, tabi bitki örtüsünü bozkırlar teşkil eder. Akarsuları Kızılırmak ve birçok köyden geçen Sulakyurt Çayı'dır. İlçe bir geçiş noktası ve önemli bir yola sahip olmadığı için gelişememiştir. İlçeye ulaşım Balışeyh ilçesinden bir karayolu ile sağlanır. Uzaklığı ve geçiş noktası olmaması sebebiyle sanayileşmemiş tarım ve hayvancılıkta çok gelişmiştir. İlçe birçok yaylaya ev sahipliği yapmaktadır. İlçede su yönünden sıkıntı yaşanmamaktadır.
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Balışeyh'ten 71-02 karayoluyla ulaşım sağlanan Sulakyurt bir geçiş noktası değildir ve bir yere bağlanan bir yolu yoktur. İlçe D200 karayoluna 35 km uzaklıktadır. İlçeye ulaşan karayolu oldukça virajlı ve dağlıktır. Kırıkkale'nin en kuzey ilçesi olan Sulakyurt'tan şehir merkezine gidiş minibüsle 1,5 saat sürmektedir.
Sulakyurt-Kırıkkale 52 km, Sulakyurt-Balışeyh 35 km, Sulakyurt-Delice 60 km, Sulakyurt-Kalecik 40 km, Sulakyurt-Kızılırmak 34 km, Sulakyurt-Çankırı 68 km, Sulakyurt-Ankara 130 km, Sulakyurt-İstanbul 530 km uzaklıktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Sulakyurt ilçesi (Ankara) | |||
| 1960[2] | 15.656 | 1.690 | 13.966 |
| 1965[3] | 17.020 | 2.038 | 14.982 |
| 1970[4] | 16.163 | 2.070 | 14.093 |
| 1975[5] | 19.226 | 4.311 | 14.915 |
| 1980[6] | 20.139 | 4.715 | 15.424 |
| 1985[7] | 20.257 | 6.137 | 14.120 |
| Sulakyurt ilçesi (Kırıkkale) | |||
| 1990[8] | 18.740 | 5.754 | 12.986 |
| 2000[9] | 16.480 | 6.344 | 10.136 |
| 2007[10] | 9.427 | 2.769 | 6.658 |
| 2008[11] | 9.093 | 2.625 | 6.468 |
| 2009[12] | 10.383 | 2.569 | 7.814 |
| 2010[13] | 8.575 | 2.825 | 5.750 |
| 2011[14] | 7.927 | 2.560 | 5.367 |
| 2012[15] | 9.783 | 2.582 | 7.201 |
| 2013[16] | 7.773 | 2.417 | 5.356 |
| 2014[17] | 7.089 | 2.545 | 4.544 |
| 2015[18] | 6.685 | 2.420 | 4.265 |
| 2016[18] | 6.626 | 2.416 | 4.210 |
| 2017[18] | 6.504 | 2.435 | 4.069 |
| 2018[18] | 8.531 | 2.788 | 5.743 |
| 2019[18] | 6.953 | 2.402 | 4.551 |
| 2020[18] | 6.513 | 2.115 | 4.398 |
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Sulakyurt Kırıkkale'nin diğer ilçelerinden farklı olup Kızılırmak, Çankırı kültürü ile daha çok uyumludur. Düğünlerde davul zurna görülür. Kültür açısından birçok bölgede egemen kültür Çankırı kültürüdür. Büyük çoğunluğu çam ormanları ile kaplı olan ilçede Ağaylı deresinin kuzey yamaçları ile Seydim ormanlarının kuzey yamaçlarına kadar genelde meşe ve köknar ormanları, vadinin güneyinde karaboğaz yaylasından batı yükseltisine doğru çam ormanları ile kaplıdır. Yer yer gürgen ve meşeliklere de rastlanmaktadır.
Ağaylı Yaylası: Ağaylı yaylası ilçe merkezine 17 km, Ağaylı köyüne 10 km uzaklıktadır. Yayla ormanlar arasında güneybatıdan kuzeybatıya doğru uzanan bir vadinin içerisindedir.
Vadinin yamaçları çam ormanları ile kaplıdır. Yayladaki ağaç türü meşe ağaçları olup yağışlar sebebiyle hayvancılık için çok uygundur. Kaynaklar yayla içerisindeki kaynaklarla birleşerek sürekli bir akarsu oluşturmaktadır. Bu derenin yayla içerisinde büklümler çizerek akmasından ve derenin etrafının çayırlık oluşundan ötürü yaylaya “Eğriyayla” adı verilmiştir fakat sonra Ağaylı köyünün yaylası olması sebebiyle yaylaya Ağaylı Yaylası denmektedir. Yaylada resmî olmayan verilere göre 550 küçükbaş, 2000 üstünde büyükbaş bulunmaktadır.
İlçede bütün orman köylerinin yaylası bulunmaktadır.
- Belediye
- YerelNET23 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "7/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Sulakyurt Nüfusu - Kırıkkale". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Kırıkkale Sulakyurt Nüfusu". nufusune.com.
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |