Serdâr (rütbe)
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Mart 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Osmanlı askerî rütbeleri | ||
|---|---|---|
| 1909-1922 Osmanlı rütbeleri |
Günümüz Türkiyesindeki karşılığı | |
| Subaylar | ||
| Osmanlıca: Müşîr Osmanlıca: مشير |
Mareşal | |
| Osmanlıca: Ferîk-i evvel (Osmanlıca: Serdar) Osmanlıca: فریق أول |
Orgeneral | |
| Osmanlıca: Ferîk Osmanlıca: فریق |
Korgeneral | |
| Osmanlıca: Mirliva Osmanlıca: مير لوا |
Tümgeneral Tuğgeneral | |
| Osmanlıca: Miralay Osmanlıca: میر آلای |
Albay | |
| Osmanlıca: Kaymakam Osmanlıca: قائم مقام |
Yarbay | |
| Osmanlıca: Binbaşı Osmanlıca: بڭباشی |
Binbaşı | |
| Osmanlıca: Kolağası (Osmanlıca: Sağ Kolağası / Osmanlıca: Sol Kolağası) Osmanlıca: قول آغاسی |
yok | |
| Osmanlıca: Yüzbaşı Osmanlıca: یوزباشی |
Yüzbaşı | |
| Osmanlıca: Mülâzım-ı evvel Osmanlıca: ملازم أول |
Üsteğmen | |
| Osmanlıca: Mülâzım-ı sânî Osmanlıca: ملازم ثانی |
Teğmen | |
| Erbaşlar | ||
| Osmanlıca: Takımbaşı Osmanlıca: تقيم باشى |
yok | |
| Osmanlıca: Başçavuş Osmanlıca: باشچاوش |
Başçavuş | |
| Osmanlıca: Başçavuş muavini Osmanlıca: باشچاوش معاوني |
Üstçavuş | |
| Osmanlıca: Çavuş Osmanlıca: چاوش |
Çavuş | |
| Osmanlıca: Onbaşı Osmanlıca: اونباشی |
Onbaşı | |
| Erler | ||
| Osmanlıca: Nefer Osmanlıca: نفر |
Er | |
Serdâr (Osmanlı Türkçesi: سردار, Sardâr), Osmanlı İmparatorluğu'nda askerî bir rütbe; Karadağ ve Sırbistan'da asil bir rütbeydi. Serdârlar özellikle Osmanlı İmparatorluğu sınırlarında görev yapmıştır. Toprakların güvenliğinden sorumluydular.
Serdâr, Karadağ Prensliği'nde ve Sırbistan Prensliği'nde de Vojvoda 'nın altında fahrî ama soylu ünvanı taşımayan kişiler içinde kullanıldı.(Örneğin, Janko Vukotić bir askerî lider ve Karadağ eski başbakanı oldu serdâr başlığı vardı).
- Serdâr-ı Ekrem veya Serdâr-ı Âzam, Osmanlı İmparatorluğu'nda ordunun en yüksek rütbeli komutanını, yani başkomutanını tanımlamak için kullanılırdı. Bu unvan, özellikle savaş veya sefer zamanlarında önemli askeri liderlere verilirdi. Serdâr-ı Ekrem, padişahın emirleri doğrultusunda orduyu sevk ve idare eder, stratejik kararlar alır ve askeri harekâtları yönetirdi.
Bu unvanı taşıyan kişi, genellikle vezirlerden veya üst düzey askeri liderlerden seçilirdi ve padişahın mutlak güvenini taşırdı. Osmanlı'nın geniş topraklarında ve çeşitli cephelerde yürütülen seferlerde, Serdâr-ı Ekrem'in rolü kritik öneme sahipti. Örneğin, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Barbaros Hayreddin Paşa, Serdâr-ı Ekrem olarak deniz seferlerini yönetmiştir.
- Serdâr, Türkçe'de asıl anlamıyla (yani başkomutan) bir isim olarak (özellikle nostaljik bir his vermek için) de kullanılır. Örneğin, "Ordunun serdârı yiğit şövalyelerine emrini verdi", "Kuvvet başkomutanı, cesur savaşçılarına taarruz emri verdi" anlamına gelir.
- Kelime, orijinal veya ilgili yazılışları ile İngilizceye uyarlanmıştır, yani serdâr, sardâr, sirdâr, hepsi bir ordunun başkomutanı anlamına gelir. Ancak bu kelimeler günlük terminolojide kullanılmaz.
- Serdârın bir varyantı olarn Sirdâr ve Sardâr, Batı ve Güney Asya'da uzun süreli rütbe olarak kullanıldı. Örneğin, İngiliz kontrolündeki Mısır Ordusu'nun başındaki İngiliz komutanı geç 19. yy ve erken 20. yüzyılda bu adla anılırdı. Serdâr, aynı zamanda Mısır'daki İngiliz askerî istihbaratının da evi olan Zamalek'te üç blok uzunluğundaki bir mülk olan Sirdaria'da oturuyordu. İ
Rütbe İşâreti
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Mısır Krallığı tarafından kullanılan Serdâr rütbe işareti
