İçeriğe atla

Müşîr

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Müşîr (Osmanlıcaمشير), Osmanlı Devleti'nin son dönemi ve Türkiye'nin ilk yıllarında kullanılan ve hala çoğu Arap ülkesinde bulunan, tarihi kullanım bakımından orgeneral ve mareşal rütbelerine denk bir askeri rütbe.[1]

Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

1826'da Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasının ardından bir askerî rütbe hâline getirildi. Bilinen ilk müşîr Ahmed Fevzi Paşa olup Mabeyn Müşiri rütbesini 25 Haziran 1832 tarihinde almıştır.[2] 1833'te ise Damat Gürcü Halil Rifat Paşa ilk Tophane Müşiri oldu.

Tanzimat döneminden I. Meşrutiyet'e kadar Osmanlı ordusunda müşîr sayısı 19'u aşmamış, II. Abdülhamid döneminde 24'e kadar yükselmiş, daha sonra İttihatçıların yaptığı askerî düzenlemeler ve tasfiyeler neticesinde yediye kadar düşürülmüştür. I. Dünya Savaşı'na girildiğinde Osmanlı Ordusu'nda hiç müşîr bulunmuyordu.[3] 9 Nisan 1935 tarihli 2295 sayılı Kararname ile kara müşîrleri için rütbesinin karşılığı mareşal, deniz müşîrleri için ise rütbesinin karşılığı büyükamiral olarak belirlenmiştir.[4]

Osmanlı müşîrleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kara ve Hava Kuvvetleri Rütbe İşaretleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Deniz Kuvvetleri Rütbe İşaretleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mısır Krallığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Rütbe İşareti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ 1947'e kadar Müşîr ve Mareşal rütbelerinin yaka işareti olarak kullanılmaya devam etti.
  2. ^ 1926'ya kadar Müşîr Amiral
  1. ^ Erdal Aydın (2022). "Cumhuriyet Dönemi'nde Türetilen Yeni Rütbe Adlarının Kaynağı ve Yapılma Süreci". BŞEÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 9 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  2. ^ Mehmed Süreyya (1996). Akbayar, Nuri (Ed.). Sicill-i Osmanî. İstanbul: Kültür Bakanlığı. s. 190. ISBN 9753330391. 
  3. ^ "Müşir". İslam Ansiklopedisi. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  4. ^ "Resmî Gazete Arşivi" (PDF). 1935. 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.