Semüre bin Cündeb
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2023) |
Semüre bin Cündeb (Arapça: سمرة بن جندب ; 677-679'da öldü) İslam peygamberi Muhammed'in bir sahabisi.
627'de Uhud Savaşı'na ve daha sonra 630-640'larda arasında Müslümanların İran'ı fethine katıldı. 670-673'te Irak'ın genel valisi Ziyad bin Ebih'in altında Basra vali yardımcısı olarak görev yaptı. Dönemin tarihçilerine göre Basra'daki vekilliği sırasında kendi yetki alanında Haricilerin geniş çaplı infazını emrettiği iddia ediliyor. Emevi halifesi I. Muaviye (h. 661-680) döneminde Basra valisi olarak kaldı.
Kökenleri ve erken yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Semüre bin Cündeb, Hicaz'da (batı Arabistan) Medine'nin kuzeyinde yerleşik Gatafan kabile birliğinden göçebe bir Arap kabilesi olan Fezare'nin Şamh kolunun Lay boyuna mensuptu.[1] Babası bu kabileden Cündeb bin Hilal bin Haric bin Mürre bin Hazn'dı.[2] Semüre'nin dul annesi, Ensar'ın bir üyesi olan Müreyy bin Sinan bin Sa'lebe ile yeniden evlendi.[3][4] Üvey babası aracılığıyla Ensar'ın iki kabilesinden biri olan Hazrec'in Hudra boynuna bağlı oldu.[5]
Vakıdi'nin (ö. 823) tarihine göre, Samura Uhud Muharebesi'nde yaşı küçük olduğu için Muhammed onu Medine'ye geri göndermek istedi. Fakat Muhammed'i cesareti konusunda ikna ettikten sonra 627'de Uhud Savaşı'nda Muhammed'in saflarında savaştı. Daha sonra İran'ın Müslümanlar tarafından fethine katıldı. Basra valisi Ebu Musa el-Eş'ari tarafından Irak'ın başlıca garnizon kasabalarından olan Kuzistan bölgesindeki Ahvaz'ın vali yardımcılığına atandı.
Basra valiliği dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Semure, 665 yılında Emevi halifesi I. Muaviye tarafından Basra valisi olarak atanan[6] Ziyad ibn Ebih'in şehrin yönetimine aldığı Muhammed'in Basra'daki birkaç sahabesinden biriydi. Ziyad'ın valiliği 670 yılında Irak'ın diğer ana garnizon şehri Kufe'yi ve ona bağlı bölgeleri de kapsayacak şekilde genişletildiğinde, Samura'yı Basra vali yardımcısı olarak atadı. Ziyad Irak valiliğini altı ay Basra'dan, altı ay da Kufe'den idare ederdi. [7] Geleneksel Müslüman kaynaklar, Basra'da Haricîlerin ve Haricî görüşe sahip olduklarından şüphelenilen diğer kişilerin geniş çaplı infazlarını Samura'ya atfeder. [8]İslam'ı kabul edip Basra'ya yerleşmeden önce Ridde savaşları sırasında Medine'ye karşı çıkan ve bir zamanlar kendini peygamber ilan eden Secah'ın cenaze namazını kıldırdığı rivayet edilmektedir.[9] Samura, Ziyad'ın Ağustos/Eylül 673'teki ölümü sırasında görevde kaldı ve daha sonra altı veya on sekiz ay boyunca Muaviye tarafından görevde tutuldu.[10] Yerine Abdullah bin Amr bin Gaylan getirildi.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nyazee 2005, s. 120, note 294.
- ^ Caetani 1907, s. 1472.
- ^ Lecker 2004, s. 170.
- ^ McDonald 1987, s. 111.
- ^ Landau-Tasseron 2005, s. 42.
- ^ Morony 1987, s. 85.
- ^ Morony 1987, s. 97.
- ^ Morony 1987, ss. 99–101.
- ^ Hitti 1916, s. 151.
- ^ Morony 1987, ss. 167, 170–171.
- ^ Morony 1987, s. 175.