Saxifraga stolonifera
| Saxifraga stolonifera | |
|---|---|
.png)
| |
Bilimsel Sınıflandırma 
| |
| Alem: | Plantae |
| Klad: | Tracheophytes |
| Klad: | Angiosperms |
| Klad: | Eudicots |
| Takım: | Saxifragales |
| Aile: | Saxifragaceae |
| Cins: | Saxifraga |
| Tür: | S. stolonifera
|
| Botanik Adı | |
| Saxifraga stolonifera Curtis[1]
| |
| Eş Anlamlılar[2] | |
| |
Saxifraga stolonifera, gelin teli çiçeği, taşkıran, harun sakalı, denizci fitili ve çilek begonyası veya çilekli sardunya [3] (Halbuki ne begonya ne de bir sardunyadır ).
Yayılım[değiştir | kaynağı değiştir]
Bitki Çin, Japonya ve Kore'ye özgüdür. Ancak Avrasya'nın ılıman bölgelerinin çoğunda ve Kuzey Amerika'da yaygındır. Anavatanlarında 400 ila 4500 metre rakımlarda ormanlarda, çalılıklarda, çayırlarda, hatta kayalıklarda gelişirler. Botanik adı Saxifraga Stolonifera olan bu bitki taşkıran çiçeği olarak da bilinir.[4] Artık dünya çapında bir süs bitkisi olarak kullanılmaktadır.
Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Bitki, ana bitkinin çevresinde kök salan bitkiciklerle, iplik benzeri kırmızı stolon yoluyla yayılır. USDA bölgesi 5'e dayanıklıdır. 10 ila 20 cm boyunda çok yıllık otsu bir bitki olarak yetişir, çiçeklenme ilkbahar ve yaz arasındaki geçiş sırasında çiçek açan küçük zigomorf çiçekler taşır.
Çilek bitkileri gibi uçlarında klonlar bulunan stolonlar oluşturarak kolayca yayılmasını sağlar. Ölçek şeklindeki yapraklarla uzun ince uzantılar geliştirir. Yaprak sapı 15–21 cm uzunluğundadır. Bazal yapraklar üstte yeşil, gümüş grisi sinirler ve altta kırmızımsıdır. Yaprak, anahattı yuvarlak ve kenarda düzensiz tırtıklı, tabanda kesilmiş, yuvarlak veya kalp şeklindedir. Gövde yaprakları mızrak şeklindedir ve yalnızca 6 mm uzunluğunda ve 2 mm genişliğindedir.
Çiçeklenme dönemi Mayıs'tan Ağustos'a kadardır. Gevşek, salkım şeklinde çiçeklenme, 7 ila 60 çiçek içerir. Çanak yapraklar çıkıntılı veya geriye dönük. Beş beyaz yapraktan ikisi karakteristik olarak diğerlerinden daha uzundur. Daha uzun taç yapraklar mızrak şeklinde, 6–15 mm uzunluğunda ve 2–4 mm genişliğinde ve sivri uçludur. Daha küçük taç yapraklar kırmızı veya sarı noktalıdır ve 2–4 mm uzunluğunda ve 1–2 mm genişliğindedir. Stamenler 4,5 mm uzunluğundadır.
Kullanımlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaprakları bazen Japon mutfağında taze veya pişmiş olarak kullanılır. Ayrıca klasik Japonya'da bitkisel bir ilaç olarak kullanılmıştır. İn vitro olarak anti-kanser aktivitesine sahip olduğu gösterilen Kuersetin içerir.[5]
Yetiştirme[değiştir | kaynağı değiştir]
Popüler bir bahçe çiçeği olan Saxifraga stolonifera, kendine özgü sivri yaprakları ve parlak sarı yumurtalıkları olan çekici beyaz çiçeklere sahiptir. Tam veya kısmi gölgede korunaklı bir yer gerektirir. Sürünen yeşil yaprakları iyi bir yer örtücüdür . Uygun koşullarda yarı her dem yeşildir . Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin Garden Merit Ödülü'nü kazanmıştır.[6][7]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Yaprakları -
Bahçede Kullanımı -
Kayaları Sarmış Halde -
Kök Detayı -
Çiçeği
.jpg)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ WFO. "World Flora Online" 28 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 14 November 2022.
- ^ "The Plant List: A Working List of All Plant Species" 28 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Umberto Quattrocchi.
- ^ A, Ahmet (28 Kasım 2022). "Saxifraga Stolonifera (Taşkıran ya da Gelin Teli Çiçeği)". Bahçe Defteri. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
- ^ Meeb Chen Z., Liu Y.-M., Yang S., Song B.-A., Xu G.-F., Bhadury P.S., Jin L.-H., Hu D.-Y., Liu F., Xue W., Zhou X. "Studies on the chemical constituents and anticancer activity of Saxifraga stolonifera (L)" Bioorganic and Medicinal Chemistry 2008 16:3 (1337-1344)
- ^ "RHS Plantfinder - Saxifraga stolonifera". 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.
- ^ "AGM Plants - Ornamental" (PDF). Royal Horticultural Society. July 2017. s. 95. 5 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2018.