Santa Rosa de Lima Karteli

Santa Rosa de Lima Karteli
Santa Rosa de Lima Karteli
İspanyolca: Cártel de Santa Rosa de Lima
Kuruluş	2014
Tarih(ler)	2014-Günümüz
Kurucu(lar)	David Rogel Figueroa
Etkin bölgeler	Guanajuato, Hidalgo, Kuzey Michoacán ve Querétaro
Gelir kaynağı	Uyuşturucu kaçakçılığı, Kara para aklama, Petrol hırsızlığı, Gasp, Soygun, Cinayet, Silah kaçakçılığı
Müttefikler	Los Viagras
Rakip(ler)	Los Zetas; Jalisco Yeni Nesil Karteli

Santa Rosa de Lima Karteli (İspanyolca: Cártel de Santa Rosa de Lima) veya İspanyolca kısaltımı ile CSRL, Guanajuato eyaletinden bir Meksikalı suç örgütüdür. 2014 yılında kurulan bu kuruluşun başkanlığını başlangıçta "El Marro" yürütüyordu. Gelirlerini çoğunlukla petrol hırsızlığından elde ediyorlar. Haziran 2020'de, eyalet hükûmeti baskınları ve Jalisco Yeni Nesil Karteli (CJNG) ile yapılan bölge savaşlarının, Santa Rosa de Lima'nın Guanajuato, Querétaro ve Hidalgo'daki bölgelerinin çoğunu ve bunların tüm "askerlerini" kaybetmesine neden olduğu bildirildi. Kartel üyeleri, organize suçta aktif olmasalar da, Villagrán gibi Guanajuato'nun bazı belediyelerinde hâlâ küçük bir varlık sürdürüyorlar. 2017 ile 2020 yılları arasında karteli yöneten José Antonio Yépez Ortiz, 2 Ağustos 2020'de diğer 5 kişiyle birlikte eyalet ve federal yetkililer tarafından yakalanmıştır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kartelin adı Guanajuato'nun Villagrán belediyesinde bulunan Santa Rosa de Lima kasabasından gelmektedir. Burada, Querétaro ve Michoacán ile tüm taraf genelinde ve hatta eyaletin komşu bölgelerinde genişleyen, ana faaliyetinin yakıt hırsızlığı olduğu ve 2017 yılında 1.696 sağım noktası kaydeden organizasyon doğmuştur. Celaya, Irapuato ve Salamanca gibi şehirlerdeki küçük ve orta ölçekli girişimcilere şantaj yapılması da yürütülen diğer faaliyetlerdir.

3 Mart 2019'da Guanajuato eyaleti yetkilileri, federal güçlerin desteğiyle örgüte karşı "Timon Grevi" operasyonunu başlatarak şu ana kadar 42 kişiyi gözaltına almıştır, 100'den fazla aracı kurtarmış ve 25 mülkte arama yapmıştır. Bu operasyon, Jalisco Yeni Nesil Karteli (CJNG) ile bölge anlaşmazlığının yarattığı şiddet dalgasıyla sonuçlanmıştı.

Ekim 2020'nin ortasında yetkililer, Kartelin lideri Adán Ochoa'yı (aka: El Azul) yakalamıştır.

Organizasyon ve Suç Faaliyetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

2017 ile 2020 yılları arasında kartel, aileleri de dahil olmak üzere 14 kişiden oluşan yakın çevresi olan José Antonio Yépez Ortiz tarafından yönetiliyordu. Mali operatörlerinin "El Marro"nun amcaları olduğu, ana operatörün ise Santiago "G", diğer adıyla "Bachicha" olduğu tahmin ediliyor. Yetkililer ayrıca diğerlerinin yanı sıra Juan Manuel "A", Artemio "E" namı diğer "El Temo", Eusebio "G" namı diğer "El Titis", José Alejandro "J"nin de kimliğini tespit etmiştir.

Santa Rosa de Lima Karteli, 2017 yılı boyunca eyalete daha büyük bir güçle saldırmıştır; bu, sosyal ağlar aracılığıyla yayınlanan bir videoda fark edilebilir; burada yüzden fazla silahlı insanla çevrili Marro'nun, taktik ekibiyle birlikte yalnızca hareket etmesine izin verildi ve silahlı kuvvetler, CJNG'ye ve Guanajuato'da faaliyet gösteren diğer suç örgütlerine meydan okumuştur. Bu duyurunun ardından bölgede büyük bir güvensizlik bildirildi ve Başkan Andrés Manuel López Obrador, hükûmetinin göreve başladığı 1 Aralık 2018'den bu yana Guanajuato eyaletinin en şiddetli kuruluşlardan biri olarak rapor edildiğini doğruladı ve bu durum Ceza Trafik Işığı tarafından da doğrulanmıştır. Raporda, 2018 yılında 28.816'dan fazla cinayet işlendiği belirtiliyor; bu, 2000 yılında ülkede suç örgütlerine karşı federal eylemlerin başlamasından bu yana son 20 yılın en kötü oranı olan 2017'ye kıyasla %15'lik bir artış anlamına geliyor.

9 Mart 2019'da Meksika'nın Guanajuato kentinde Salamanca'da bir gece kulübü olan La Playa Men's Club'da toplu silahlı saldırı düzenlenmiştir. Saldırıda 15 kişi ölmüş ve 7-9 kişi yaralanmıştır. Yetkililer gerçek rakamı gizleyerek yalnızca 14 ölüm bildirmişti. Saldırı, mekanın iç kısmında deniz olduğu yönündeki ihbarlar ve kat ücretinin ödenmemesi nedeniyle gerçekleşmişti. Görgü tanıkları, saldırganların üç CJNG minibüsüyle gelen bir grup silahlı adam olduğunu söylemiştir. Daha önce mekanın sahibi, zeminin tahsili için CJNG'den patent tehditleri almıştı.

Santa Rosa de Lima Karteli, Guanajuato eyaletinde metamfetamin satışının arkasındaki büyük güçtür. Santa Rosa de Lima Karteli, Michoacán eyaletindeki suç gruplarından elde ettikleri mavi renkli meth satmalarıyla ünlüdür. Yerel uzmanlara göre Guanajuato eyaletinde meth üretimi yok denecek kadar azdır.

29 Ekim'de, Andrés Manuel López Obrador hükûmetinin başlattığı operasyonlara yanıt olarak bir uçağa bomba yerleştirmeyi ve Pemex boru hattını patlatmayı planlayan Marco Antonio Flores Martínez (diğer adıyla "El Ñecas") tutuklanmıştır. Daha sonra Martínez Aralık 2018'de hükûmetinin başında kartele karşı çıkmıştır.

Santa Rosa de Lima Karteli, kartel liderlerinden birkaçının 5 gün önce tutuklanmasının ardından 25 Haziran 2020'de Salamanca, Guanajuato'daki Pemex rafinerisine bombalı saldırı girişiminde bulunmakla suçlanmıştır.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

11 Haziran 2020'de Meksikalı bir gazeteci ve organize suç uzmanı olan Óscar Balderas, Insight Crime gazetecisi Victoria Dittmar'a hükûmetin baskılarının ve rakip Jalisco Yeni Nesil Karteli (CJNG), Santa Rosa de Lima Kartelinin Querétaro, Hidalgo ve hatta ana eyaletleri Guanajuato'da önemli miktarda arazi kaybetmesine neden olmuştur. Balderas'a göre, "En son şiddet olayları CSRL'nin son askerlerinin infaz edilmesiydi." Ancak bazı Santa Rosa de Lima Karteli üyeleri hâlâ Villagrán gibi Guanajuato'nun belirli belediyelerinde kalıyor. Ancak bölgenin hâlâ organize suç açısından aktif olduğu bilinmiyordu.

José Antonio Yépez Ortiz'in annesi María Ortiz, kız kardeşi Juana "N" ve kuzeni Rosalba "N", 20 Haziran 2020'de Celaya, Guanajuato'da tutuklanan 26 Santa de Lima Karteli üyesi arasındaydı. Kartelin finansörü olan María Ortiz'in üzerinde, gözaltına alındığında 2 milyondan fazla peso (89.500 Amerikan Doları) ve metamfetamin olduğuna inanılan yaklaşık bir kilogram madde vardı. Tutuklananlar haftalık maaş bordrolarını almaya gelmişlerdi. Milenio gazetesi, bu 26 tutuklamaya ek olarak, Celaya ile suç örgütünün bulunduğu belediye olan Villagrán arasındaki sınıra yakın mülklere yapılan baskınlar sonrasında Santa Rosa de Lima Karteli ile bağlantısı olan en az 4 kişinin daha tutuklandığını doğruladı. Ancak Yépez Ortiz, Celaya baskınından kaçmayı başardı ve ardından en az 2 tane sosyal medya'dan video yayınladı; bunlardan birinde tutuklanmaktan kurtulmak için lastik ateşleri gönderen insanlara teşekkür ettiği, diğeri ise annesinin tutuklanmasının ardından Sinaloa Karteli ile ittifak yapmayı düşünmeye karar verdiği bir diğer videodur. 23 Haziran 2020'de, CJNG'nin Yépez Ortiz'i öldürmek için birçok kez suikastçılar gönderdiği ortaya çıktı; buna yılın başlarında kız kardeşinin düğünü de dahildir. Ayrıca Santa de Lima Rosa Kartelinin ölümüyle birlikte CJNG'nin Santa Rosa de Lima Karteli tarafından kontrol edilen bölgede de nüfuz kazanmak için mücadele ettiği de ortaya çıkmıştır.

2 Ağustos'ta, Yépez Ortiz, Guanajuato eyalet hükûmeti ile Meksika Kamu Güvenliği Sekreterliği arasındaki ortak operasyonda yakalanmıştır. Ortak operasyonda en az 5 kişi daha gözaltına alındı ve ayrıca kaçırılan Apaseo El Alto'lu bir iş kadını da kurtarılmıştır.