İçeriğe atla

Pasifik Adaları Forumu

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Pasifik Adaları Forumu, Pasifik Okyanusu'ndaki bağımsız ülkeler arasındaki işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan bir hükûmetler arası bir kuruluştur. Güney Pasifik Forumu adı altında 1971 yılında kurulmuştur. 2000 yılında ismi değişmiştir. Kuruluş, Birleşmiş Milletler resmî bir gözlemcisi konumundadır.

Avustralya ve Yeni Zelanda genellikle forumun geri kalanını oluşturan diğer ülkelere göre daha büyük ve daha varlıklıdır. Avustralya'nın nüfusu diğer 15 üye ülkenin toplamından iki katı daha fazla konumdayken, ekonomisi de beş kat daha büyük durumdadır.

Map indicating the members and associate members of the Pacific Islands Forum

Üye ülkeler[1]
 Avustralya (AU)  Cook Adaları (CK)  Fiji (FJ)  Fransız Polinezyası (PF)[2]
 Kiribati (KI)  Marshall Adaları (MH)  Mikronezya (FM)  Nauru (NR)
 Yeni Kaledonya (NC)[2]  Yeni Zelanda (NZ)  Niue (NU)  Palau (PW)
 Papua Yeni Gine (PG)  Samoa (WS)  Solomon Adaları (SB)  Tonga (TO)
 Tuvalu (TV)  Vanuatu (VU)
Ortak üyeler Gözlemci
 Tokelau (TK)[2][3]  Amerikan Samoası (AS)  Guam (GU)  Kuzey Mariana Adaları (MP)
 Doğu Timor (TL)  Wallis ve Futuna (WF)[4]  Birleşmiş Milletler
Asya Kalkınma Bankası İngiliz Milletler Topluluğu Batı ve Orta Pasifik Balıkçılık Komisyonu
Dünya Bankası
For abbreviations, see ISO 3166-1.
Diyalog ortakları
 Kanada  Çin  Küba  Avrupa Birliği
 Fransa  Almanya  Hindistan  Endonezya
 İtalya  Japonya  Güney Kore  Malezya
 Filipinler  İspanya  Tayland  Türkiye
 Birleşik Krallık  ABD
Geliştirme ortakları
 Tayvan[5]
# İsim Ülke Göreve başlama Görevi bırakma
Güney Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu Direktörü
1 Mahe Tupouniua  Tonga Kasım 1972 1980
2 Gabriel Gris  Papua Yeni Gine 1980 1982 (görev başında hayatını kaybetti)
John Sheppard (geçici)  Avustralya 1982 Ocak 1983
3 Mahe Tupouniua  Tonga Ocak 1983 Ocak 1986
4 Henry Naisali  Tuvalu January 1986 Eylül 1988
Pasifik Adaları Forumu Genel Sekreteri
Henry Naisali  Tuvalu Eylül 1988 Ocak 1992
5 Ieremia Tabai  Kiribati Ocak 1992 Ocak 1998
6 Noel Levi  Papua Yeni Gine Şubat 1998 16 Mayıs 2004
7 Greg Urwin  Avustralya 16 Mayıs 2004 2 Mayıs 2008 (istifa)
Feleti Teo (geçici)  Tuvalu 2 Mayıs 2008 13 Ekim 2008
8 Tuiloma Neroni Slade  Samoa[6] 13 Ekim 2008 4 Aralık 2014
9 Meg Taylor  Papua Yeni Gine 4 Aralık 2014 24 Mayıs 2021
10 Henry Puna  Cook Adaları 24 Mayıs 2021 Görevde[7]

Üye ülke istatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölgeler
Melanezya Mikronezya Polinezya
Tam ve ortak üye ülkelerin nüfus ve ekonomi istatistikleri
Üye Yüz ölçümü
(km2)[8]
Nüfus
(2020)
GSYİH (USD), 2020 İnsani
Gelişme
Endeksi (2019)
toplam
(milyon)[9]
kişi başı
 Avustralya 7,741,220 25,882,100 1,423,473 55,823 0.944
 Cook Adaları 236 17,459 283 16,135
 Fiji 18,274 926,276 4,494 5,013 0.743
 Fransız Polinezyası 4,167 275,918 5,817 20,707
 Kiribati 811 119,940 181 1,515 0.630
 Marshall Adaları 181 54,590 244 4,130 0.704
 Mikronezya Federal Devletleri 702 105,503 403 3,500 0.620
 Nauru 21 11,690 135 12,510
 Yeni Kaledonya 18,575 273,015 9,709 34,006
 Yeni Zelanda 268,838 4,900,000 212,044 43,972 0.931
 Niue 260 1,562
 Palau 459 17,930 264 14,567 0.826
 Papua Yeni Gine 462,840 8,934,475 23,619 2,640 0.555
 Samoa 2,831 198,646 772 3,890 0.715
 Solomon Adaları 28,896 712,071 1,546 2,251 0.567
 Tokelau1 12 1,506
 Tonga 747 99,780 491 4,646 0.725
 Tuvalu 26 10,580 55 4,648
 Vanuatu 12,189 294,688 855 2,783 0.609
Total 8,546,152 42,837,729 1,684,385 13,690 0.714

1 Ortak üye

  1. ^ "Forum Communiqué, Alofi, Niue" (PDF). Thirty-Ninth Pacific Islands Forum. Pacific Islands Forum Secretariat. 20 Ağustos 2008. 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008.  The Niue Declaration on Climate Change is Appendix B of this document.
  2. ^ a b c "Forum Communiqué, Pohnpei, Federated States of Micronesia" (PDF). Forty-Seventh Pacific Islands Forum. Pacific Islands Forum Secretariat. 10 Eylül 2016. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016. 
  3. ^ "Tokelau happy as forum associate member". Pacific News. Radio New Zealand International. 27 Eylül 2016. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016. 
  4. ^ Unattributed (22 Ağustos 2008). "Decision on Wallis bid to join Forum (as Associate Member) deferred". Latest Pacific News Headlines. Radio New Zealand International. 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008. 
  5. ^ "國際組織參與現狀". 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021. 
  6. ^ Fisher, Mue (9 Eylül 2011). "Forum Leaders endorse Slade's second term as SG". PRESS STATEMENT (83/11). Forum Secretariat. Archived from the original on 25 Şubat 2014. 
  7. ^ "Former Cook Islands PM is the new Secretary General of the PIF". RNZ. 4 Şubat 2021. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  8. ^ "Land area rankings". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018. 
  9. ^ "United Nations 26 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (2010 Data).

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]