Nuzi
Nuzi (Hurrice: Nuzu, Akadca: Gasur, günümüz Yorgan Tepe) Arrapha'nın (Günümüz Kerkük şehri) güneybatısında yer alan eski bir Mezopotamya şehriydi. Akadlılar döneminde (M.Ö 2334-2154) ismi Gasur iken; Hurriler şehri işgal edip ismini Nuzu olarak değiştirdi ve en parlak dönemleri yine Hurriler (M.Ö 16 ve 15.yüzyızlar) zamanındaydı.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Şehir Akad İmparatorluğu döneminde kuruldu. Akad İmparatorluğu'na bağlı bir valinin kil mühründe "Itbe-labba, Gasur'un hükümdarı" olarak yazmaktadır.[2] Şehir Hurriler'e bağlı Kuzey Suriye merkezi Mitanni devleti zamanında ( M.Ö. 15-14.yüzyıl) doruğa ulaşmıştır. Döneme ait bulunan tabletlerin dili her ne kadar Akadca olsa da nüfusu Hurri halkı oluşturmaktaydı.[3] Nuzi tarihinin Hurri dönemi kazıları tamamlandığından ötürü o döneme ait bilgiler iyi bilinmektedir. Ancak Hurri öncesi Akkad dönemi (Gasur) sınırlı seviyede kazıldığından ötürü henüz net bilgilere ulaşılamamıştır.[4]
Nuzi Tabletleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Yorgan Tepe ve Arrapha'da yapılan kazılarda 6.500'den fazla çivi yazılı tablet bulundu. Bu tabletler Hurri-Mitanni dönemlerine ait. Söz konusu tabletlerin çevirileriyle birlikte eski Mezopotamya'da bir şehrin sosyal yaşamı ile ilgili önemli bilgilere ulaşıldı. Şehrin nüfusunun tahmini olarak 1.500-2.000 kişi arasında olduğu düşünülüyor.[5] Tabletlerin birçoğu Chicago Üniversitesi Eski Kültürleri Araştırma Enstitüsü , Harvard Semitik Müzesi ve Bağdat'taki Irak Müzesi'nde dir. Bulunan tabletin önemli bir kısmı tek bir ailenin yaptığı ticari ilişkilere ait yasal belgeleri içermektedir.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Nuzu". 8 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
- ^ Lewy, Julius, "Hurriler Öncesi Nuzi Üzerine Notlar", Journal of the American Oriental Society, cilt. 3 s. 450–61, 1938
- ^ "Nuzi". www.jewishvirtuallibrary.org. 22 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
- ^ Kessler, P. L. "Kingdoms of Mesopotamia - Gasur / Nuzi". The History Files (İngilizce). 8 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
- ^ "Mark W.Chavalas , Nuzi Tabletleri". 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
- ^ "Maynard Paul Maidman, Nuzi'nin Teḫip-tilla Ailesi: Soykütüksel Bir Yeniden Yapılanma". 8 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
