Mustafa Talıbzade
Mustafa Talıbzade | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Mustafa Süleyman oğlu Talıbzade 1842 Sarvan, Borçalı, Tiflis Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1903 Tiflis, Tiflis Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Milliyet | Azerbaycanlı |
| Meslek | Tiflis gazisinin vekili ve Transkafkasya Şeyhülislamı |
| Etkin yıllar | 1873–1900 |
Ahund Mustafa Ahund Süleyman oğlu Talıbzade (Azerice: Axund Mustafa Axund Süleyman oğlu Talıbzadə) dini bir şahsiyet, ahund, Tiflis gazisinin vekili ve Transkafkasya Şeyhülislamıydı.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Mustafa Talıbzade, 1842'de Borçalı bölgesinin Sarvan köyünde doğmuştu.[1] Yüksek dini eğitimini Tebriz'deki Hacı Safarali Medresesi'nde almıştır. 1871'de dini bilgilerin tamamının tamamlandığını onaylayan bir sertifika almıştır. Tebriz'den Tiflis'e döndükten iki yıl sonra 12 Aralık 1873'te Şii ruhani idaresindeki sınavı geçerek ahund unvanını almıştır.[2]
1 Mart 1874'te Tiflis–Kutaisi Şii Vilayet Meclisi üyeliğine seçilmiş, okulların çalışmalarını ve ders kitaplarının yazılma sürecini kontrol etmek onun sorumluluğunu almıştır. 1881'de Şeriat dersi kitabını yazmakla görevlendirilmiş ve 6 Mart 1882'de Şii Ruhani İdaresi'ne üye olarak atanmıştır. Daha sonra manevi idareye bağlı "Ali Mektebi"nde öğretmenlik yapmaya başlamıştır.[3]
1881'e kadar Tiflis gazisinin vekilliğini,[4] ardından Kafkas Müslümanlarının Şeyhülislamı Ahmet Salyani'nin vekilliğini yapmıştır.[5][6] 22 Nisan 1900'de Yaver General Grigori Golitsın'ın emriyle Ahund Mustafa Talıbzade ruhani idare üyeliği görevinden alınmış ve diğer resmî görevlerden uzaklaştırılmıştır.[7]
1903'te vefat etmiş ve Tiflis Müslüman mezarlığına defnedilmiştir.[2]
Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Ahund Mustafa Talibzade Mehri, Cafer kızıyla evlendi. Bu evlilikten 22 Ocak 1877'de Yusif Ziya Talibzade, 12 Şubat 1881'de Abdulla Şaik adında bir oğlu, 22 Temmuz 1884'te Ruqeyya adında bir kızı dünyaya geldi.[2]
Oğlu Yusif Ziya Talibzadeh eğitimci, siyasetçi, oyun yazarı ve askerdi.[8] Balkan savaşlarına,[9] Birinci Dünya Savaşına,[10] Bakü Savaşına[11] ve Basmacı hareketine katıldı.[12]
Oğlu Abdulla Shaik, Azerbaycan SSC'nin şairi ve yazarıydı.[13]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Abdulla Shaig (2015). Xatirələrim. Baku: XAN nəşriyyatı. s. 12. ISBN 978-9952-405-56-9.
- ^ a b c Nazim Nəsrəddinov (22 Kasım 2011). "Maarif fədaisi - Axund Molla Mustafa Süleyman oğlu Talıbzadə" (Azerice). modern.az. 27 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ Minaxanım Əsədli (2005). Yusif Ziya Talıbzadənin həyatı və mühiti. Baku: Nurlan nəşriyyatı. s. 19.
- ^ "Abdulla Şaiqin Trəcümeyi halı" (Azerice). abdullashaig.az. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ Əyyub Qiyas (7 Eylül 2020). "Ülkər Talıbzadə: "Nəinki mən, məndən əvvəlki, məndən sonrakı nəsil də bu şeirlərlə böyüyüb"" (Azerice). Ədəbiyyat qəzeti. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ Nəzmin Cəfərov (21 Şubat 2021). "Abdulla Şaiq: Hər millətin tərəqqisi və fəaliyyətinin başlıca amili elm və əxlaqdır" (Azerice). science.gov.az. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ Sarvan M. (2001). Borçalı alimləri. Baku: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. s. 425.
- ^ Minaxanım Əsədli (2005). Yusif Ziya Talıbzadənin həyatı və mühiti. Bakı: Nurlan nəşriyyatı.
- ^ Minaxanım Əsədli (2005). Yusif Ziya Talıbzadənin həyatı və mühiti. Bakı: Nurlan nəşriyyatı. s. 60.
- ^ Cafer Mustafalı (19 Ekim 2018). "Türk dünyasnının şerefli bir kahramanı: kafkasyalı Yusuf Ziya Talıbzade". kafkassam.com. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2022.
- ^ Məhərrəm Zülfüqarlı (2017). Azərbaycan tarixinin qəhrəmanlıq səhifəsi Göyçay döyüşləri (PDF). Bakı. s. 6. ISBN 978-9952-514-77-3. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ Əhməd Zəki Vəlidi Toğan (1969). Hatıralar: Türkistan ve Diğer Müslüman Doğu Türklerinin Milli Varlık ve Kültür Mücadeleleri. İstanbul. s. 407.
- ^ Saleh Salayev (2001). Abdulla Şaiq Talıbzadə (PDF). Bakı: Ağrıdağ. s. 14. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2022.