Montafon

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Montafon (yerel lehçede: "Muntafu"), Avusturya'nın en batısındaki Vorarlberg eyaletinde yer alan ve 39 km uzunluğa sahip bir vadidir. Ill Nehri (Vorarlberg) tarafından oluşturulmuştur ve kuzeyde Bludenz şehri ve Verwall Alpleri'nden güneyde Silvretta ve Rätikon sıradağlarına kadar uzanır. 3.312 metre yüksekliğindeki Piz Buin, Silvretta sıradağları içindeki en yüksek ve Vorarlberg'deki en yüksek zirvedir. Montafon bölgesi yaklaşık 28.000 (2020 itibarıyla) nüfusa sahiptir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Montafon'a ait Vorarlberg'deki belediyeleri gösteren harita

Montafon, tümü Bludenz bölgesine ait olan on topluluğun birliğidir.[1] Ana kasaba Schruns'tur. Bölgesel turizm, belediyeler, Vorarlberger Illwerke ve bölgesel dağ teleferikleri tarafından yönetilen Montafon Turiszm Derneği tarafından pazarlanmaktadır.[2]

Belediyeler:

  • Bartholomäberg (1100 m)
  • Gaschurn (1000m)
  • Lorüns (583 m)
  • St.Anton im Montafon (650 m)
  • Sankt Gallenkirch (900m)
  • Schruns (700 m)
  • Silbertal (890 m)
  • Stallehr (600 m)
  • Tschagguns (700 m)
  • Vanlar (660 m)

Bludenz'den vadiye giden yol: B188 devlet yolu, eski bir çimento fabrikasından ve Lorüns kasabasından geçmektedir. Daha sonra Alma Ormanı'ndan geçip Tränabächle'yi (Gözyaşı Çayı) aşmaktadır. Vadi, solda St. Anton'dan (yerel lehçede "Santatöni"), sağda ise Vens ve Vandans'tan başlayarak tüm ihtişamını gözler önüne sermektedir. St. Anton, daha iyi bilinen kayak merkezi St. Anton am Arlberg ile karıştırılmamalıdır .

Vorarlberger Illwerke'nin ana elektrohidrik tesisi Rodund'a geçerken görülebilmektedir. Gantschier ve Kaltenbrunnen üzerinden Schruns ve Tschagguns'a (yerel lehçede: "Schru und Tschaggu") gidilir. Schruns'un yukarısında, Jetzmunt ve Lutt'un St. Anton'a bakan dış bölgeleri ve Silbertal Vadisi'ne bakan güneydoğu bölgesi Kristberg ve Innerberg ile Bartholomäberg dağ kasabası bulunmaktadır. Bu vadi, Schruns'tan güneydoğuya, Fellamendli'nin kırsallarını geçerek Arlberg sıradağlarına doğru uzanır. Buradan hidroelektrik santrali ve Golm kayak merkezinin ana üssüyle, Tschagguns üzerinde yükselen ve Bartholomäberg'in karşısındaki Latschau mezrası görülür.

Schruns ve Tschagguns Montafon'un orta noktasını oluşturur; bu bölge, dış vadiyi ("Außerfratte") iç vadiden ("Innerfratte") ayırır. St. Gallenkirch'e kadar devam eden yol, Galgenul'da Gargellen kayak merkezinde sona eren bir başka engebeli vadi olan Gargellen'e doğru uzanır. Ana Montafon vadisinde devam eden yol, Gortipohl'dan geçerek Gaschurn'e (yerel lehçede "Gaschorra"), ardından Partenen'e ulaşır. Burada yol Silvretta dağ geçidine kadar kıvrılır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Montafon ekonomisine ormancılık, hidroelektrik enerji üretimi, tarım ürünleri ve turizmle ilgili hizmetler ve ürünler gibi geleneksel kırsal faaliyetlerin bir karışımı hakimdir.

Tarım ve çiftçilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Çiftçilik ve tarım, geleneksel Alp yaylalarının bir parçasıdır. Yaylalar, kışın vadiler arasında ve yazın yüksek dağ otlaklarında otlayan hayvanların üç aşamalı mevsimsel bir göçüne ve yıl boyunca sığırlar için yeterli yiyecek tedarikine imkan sağlar.[3] Turizm ve diğer endüstriler ekonomiye daha fazla katkıda bulunurken, yüksek meralara mevsimlik göç, nüfusun bir kısmı için hala önemli bir ekonomik faktördür. Sonbaharda, çiftçiler sığırları süsler ve bölgesel kültürün en önemli özelliği olan şenlikli bir geçit töreninde onları dağ çayırlarından indirirler.

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Montafon için turizm hayati bir rol oynar ve kayak, yürüyüş ve dağ bisikleti bölgede etkin bir şekilde gerçekleştirilen sporlar arasındadır. Silvretta yüksek dağ yolu (Almanca: Hochalpenstraße), 650 ila 1430 metre yükseklikte bulunan uzak kayak alanlarına erişim sağlar. 1905'te Montafon Demiryolunun inşası da mevsimsel turizm endüstrilerinin gelişmesine yardımcı oldu.[4]

Beş kayak bölgesi vardır: Golm, Silvretta Montafon, Gargellen, Silbertal-Kristberg ve Silvretta-Bielerhöhe, bölgede toplam 60 telesiyej ve 225 kilometre kayak pisti bulunmaktadır. Serbest sürüş popüler bir spordur ve çeşitli eğlence parkları vardır. Kayaklı koşu için 121 kilometrelik klasik rotanın yanı sıra 33 kilometrelik paten rotaları da bulunmaktadır.

Kayak dağcılığı giderek daha popüler hale geldi ve Montafon'daki her dağda kayak sporu düzenlenmeye başlandı.[5]

Yazlar ve sonbaharlar boyunca, tüm dağ sıralarındaki geniş yürüyüş parkurları, hem yerel halk hem de turistler arasında çok popülerdir. Pusetlerle erişilebilen yollar bile vardır ("Muntafuner Gagla Weg"). Telesiyejlerin dokuzu yaz ve sonbahar mevsimlerinde de açıktır ve dağlarda hızlı ve rahat tırmanışlara veya inişlere izin verir. Tüm yürüyüş ve bisiklet parkurları iyi düzenlenmiştir. Birçok alan koruma altındadır ve bisiklete her zaman izin verilmez. Yaz aylarında 26 dağ kulübesi açıktır ve bölgede yürüyüşçüler için özel otobüsler hizmet vermektedir.

Dağ yürüyüşü ve tırmanışı, çok çeşitli zorluklarla birlikte çok çeşitli parkurlarda mümkündür. Yeni başlayanlar için sekiz tırmanma parkuru ve 15 sabit halat rotası bulunmaktadır.

Ayrıca Tschagguns ve Partenen'de olmak üzere iki adet 9 delikli golf sahası bulunmaktadır.[6]

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

2012/13 sezonunda, ilk SBX Dünya Kupası Montafon, FIS Snowboard Dünya Kupası'nın bir parçası olarak düzenlendi. Dünya Kupası, her yıl Aralık ayında, Silvretta Montafon kayak alanında Hochjoch zirvesinin altından başlayıp teleferiğin dağ istasyonunun yakınında sona eren yarışlarla yapılır. Başlangıç ve bitiş arasındaki yükseklik farkı yaklaşık 200 metredir. Dünya Kupası sırasında ziyaretçiler gündüzleri snowboardcuları ve kayakçıları izleyebilir, gece Schruns'ta konserlerin keyfini çıkarabilirler.[7][8]

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Montafon vadisi bir dizi ünlüye ev sahipliği yaptı. Vadideki yaşlılardan bazıları hala Schruns'ta Ernest Hemingway ve John Dos Passos ile kağıt oynayıp içki içtikleri uzun gecelerden bahsetmektedir.[kaynak belirtilmeli] Kilimanjaro'nun Karları ve diğer bazı romanlar ve kısa öyküler Montafon ve Silvretta buzullarında yazılmıştır ya da bunlar hakkında materyal içermektedir. Ünlü Alman romancı ve şair Erich Kästner de, eski Alman şansölyesi Helmut Kohl'un yaptığı gibi vadiyi defalarca ziyaret etti. Ünlü opera sanatçısı Elisabeth Schwarzkopf, son yıllarını 2 Ağustos 2006'da öldüğü Schruns'ta geçirdi.

Alpin Kültürü[değiştir | kaynağı değiştir]

LEADER programı Gauertaler Alpenkultur[9] Gauertal vadisindeki konukları ve yerel halkı kültürel manzara hakkında bilgilendirmek için oluşturuldu. Bu kültürel manzara bilgisi yavaş yavaş kaybolmaktadır. Bu nedenle, bu program, Gauertal'in yerel alp kültürü ve alp yaylacığının iyi bir örneği olarak sunmak için oluşturulmuştur. Gauertal'daki parkurlar oldukça popüler olduğundan, yürüyüşçüler, hassas dağ bölgelerinin artık ciddi şekilde etkilenmeyecek şekilde hareket etmek zorundaydı. 13 istasyonda, çeşitli kültürel alanlara kendilerini adayan sanatçılar tarafından nesneler inşa edildi. Paneller ve bilgilendirme broşürleri arazi, insanlar ve kültür hakkındaki hikâyeleri anlatmaktadır.

Gauertaler manzarasında aşağıdaki sanatsal varlıklar oluşturulmuştur:

  1. Giriş kapısı
  2. Mitler Ağacı (dağ efsaneleri)
  3. Not 1: Su ve dağ otlakları
  4. Watcher (çobanın hayatı)
  5. Alp bölgeleri ve turizm (heykel yok)
  6. Not 2 (orman zorlukları)
  7. Tribune (Maisäß'ta yaşam)
  8. Vestiyer (kültür değişiklikleri)
  9. Çığ ağacı (doğal tehlikeler)
  10. Savaş Alanı (Alplerde tarih)
  11. Alpinizm (heykel yok)
  12. Peynir arpı (hayat ve iş)
  13. Boynuz ağacı (alp ve avcılık)

Üç farklı yol vardır ve her biri farklı bir hikâye anlatır:[10]

  • Ana tur: Gauertaler Alpkultur: Grüneck (1890 metre) - Obere Latschätzalpe - Obere Sporaalpe - Lindauer Hütte - untere Sporaalpe - untere Latschätzalpe - Wachters Dieja - Plazadels - Matschwitz. Uzunluk: 12.7 km; süresi: yakl. dört saat
  • Alptour: Grüneck (1890 metre) - Obere Latschätzalpe - Obere Sporaalpe - Lindauer Hütte - untere Sporaalpe - untere Latschätzalpe - Gauen - Latschau. Uzunluk: 11,3 km; süresi: yakl. 3,5 saat
  • Maisäßtour (dağ yaylacılık turu): Grüneck (1890 metre) - Obere Latschätzalpe - Wachters Dieja - Plazadels - Matschwitz. Uzunluk: 6,7 km; süre: yaklaşık 2,5 saat

Gelenek ve görenekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Alpine Transhumance, Yodeling, Alphorn, Schwingen ve peynir üretiminde olduğu gibi geleneksel Alp kültüründe hayati bir rol oynar.

Montafon Evi[değiştir | kaynağı değiştir]

Montafon Evi, Montafon'da 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar inşa edilenler gibi tipik bir taş ahşap evdir. Montafon kültürel peyzajının çarpıcı bir özelliğidir ve vadinin bir özelliğidir.[11]

Sura Kees peyniri

Montafon peyniri (Montafoner Sauerkäse)[değiştir | kaynağı değiştir]

"Montafoner Sauerkäse" veya Montafon peyniri (lehçe: Sura Kees veya Sura Käs, bir tür ekşi krema / kesilmiş süt peynirine atıfta bulunur), 12. yüzyıldan beri Montafon'da yapılan ekşi kremalı bir peynirdir. Montafon, Alp bölgesindeki en eski peynir üretim geleneklerinden birine sahiptir ve bu peynir günümüzde de önemli bir süt ürünüdür. Çok az yağ içerir (kuru maddede % 1-10 yağ) ve Tirol gri peynirine benzer şekilde yerel bir spesiyalitedir.[12]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Die Geschichte des Standes Montafon — Stand Montafon". stand-montafon.at. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  2. ^ "Impressum: Montafon Tourismus GmbH". www.montafon.at. 7 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  3. ^ "Österreichische UNESCO-Kommission - Nationalagentur für das Immaterielle Kulturerbe". unesco.scharf.net. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  4. ^ "State of Vorarlberg - Tourismus facts and figures". www.vorarlberg.at. 22 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  5. ^ "Skitouren Vorarlberg : Wintersport im Montafon, Alpen". www.montafon.at. 28 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  6. ^ "Activities in the Montafon - Montafon Austria". www.montafon.at. 5 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  7. ^ "Weltcup Montafon im Dezember 2019". www.montafon.at (Almanca). 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2019. 
  8. ^ "Weltcup in Montafon – The world's top-ranking ski- and snowboard-crossathletes". Urlaub in Vorarlberg (İngilizce). 17 Eylül 2018. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2019. 
  9. ^ "AlpkulTour Kunstforum Montafon Vorarlberg Österreich". www.kfm.at. 4 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2017. 
  10. ^ "Gauertaler AlpkulTour - on the culture trail". Golm im Montafon (İngilizce). 29 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2017. 
  11. ^ Heimatbuch St. Gallenkirch, Gortipohl, Gargellen. Gemeinde St. Gallenkirch. 1 Ocak 1988. ISBN 3854301014. OCLC 74955669. 
  12. ^ "Montafoner Sura Kees". www.genuss-region.at. 10 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Montafon&oldid=30995976" sayfasından alınmıştır