Ludus Magnus
Ludus Magnus ya da Büyük Gladyatör Eğitim Okulu, 81-96 yılları arasında Esquilino ve Celio arasındaki vadide İmparator Domitian tarafından yaptırılan ve aynı zamanda çevresinde Cumhuriyet ve Augustus döneminden de yapılar bulunan Roma'nın en büyük Gladyatör arenası. Yapıya ait hâlâ görülebilen kalıntılar ikinci yapım evresine ait olup Trajan dönemini işaret eder (98-117).
Yapılar topluluğunun kalıntıları 1937 yılında keşfedilmesine rağmen, kazılar 20 yıl sonra bitirilmiştir. Ludus Magnus, adının ve inşaat evrelerinin bu derece iyi bilinmesini antik kaynaklara borçludur. Yapıya ait ayrıntılı bir plan, Severus'lar döneminde (3. Yüzyıl başları) yapılmış olan mermer şehir planı Forma Urbis'in bazı parçaları üzerinde çizilmiş olarak bulunmuştur. Her halukârda, bu buluntu sayesinde yapının antik Roma kentinin topografya'sı içinde nerede olduğu yolunda var olan büyük kuşkular, Piazza Iside'de bugün hâlâ görülebilen yapıyla ilişkili olarak giderilmiştir.
Ludus Magnus, bu alana Flavian Amfitiyatrosu'nda (Colosseum) yapılacak gösterilerle ilgili olarak kurulmuştur. İki yapı arasındaki bağlantıyı kolaylaştırmak için yapılar bir tünelle birbirine bağlanmıştır. 2.17 m genişliğinde bir girişe sahip bu geçit, amfitiyatro'nun altında başlar ve Ludus'un güneybatı köşesinde sona erer.
İki kademeli olarak inşa edilen Ludus Magnus'un merkezinde elips şeklinde, gladyatörlerin antrenmanı için yapılmış bir arena vardı. Etrafında, belki de sınırlı sayıda seyircinin oturabilmesi için yapılmış olan küçük bir cavea'nın basamakları, ayrıca cavea'nın dört tarafında da (her biri yaklaşık 100m uzunluğunda) traverten sütunlu revaklar bulunuyordu. Dış taraftaki çok sayıda oda, gladyatörler tarafından ve etkinliklerin hizmetinde kullanılıyordu. Etrafta görülen birkaç traverten sütun sırası kalıntısının orijinal yerinde durduğu düşünülmektedir.
Revağın kuzeybatı köşesindeki dört küçük fıskiyeden biri olan üçgen fıskiye restore edilmiştir. Fıskiye, cavea'nın eğri duvarları ile sütun sırası arasındadır. Dar açıyla birbirine yaklaşan iki tuğla duvar arasından çimento bir blok günümüze ulaşmıştır.
Tuğla işçiliğinin büyük bölümü sonradan sökülmüş olan mermer levhalarla kaplıydı.
Ludus Magnus'un girişleri ana aks üzerinde kurulmuştur. Binanın kuzey cephesinin merkezindeki via Labicana, belki de cavea'da bulunan onursal yer nedeniyle önemli kişilerin giriş-çıkışları için ayrılmıştı.
Ludus Magnus'un varlığı, Flavius amfitiyatrosunda yapılmaktan vazgeçilen gladyatör oyunlarına bağlı olarak sona ermiştir. 6. Yüzyılın ortalarından önce, bölgeye artık eskisi gibi ihtimam gösterilmedi ve nüfusun sürekli azalmasına bağlı olarak birçok kilise inşa edildi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Comune di Roma https://web.archive.org/web/20070310231248/http://www2.comune.roma.it/sovraintendenza/english/albero/139/126/144/148/373/scheda.asp, İtalyanca
