Levonorgestrel

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Levonorgestrel'in konsept görseli
Levonorgestrel

Levonorgestrel, bir dizi doğum kontrol yönteminde kullanılan hormonal bir ilaçtır.[1][2] Kombine doğum kontrol hapları yapmak için bir östrojen ile birleştirilir.[3] Plan B One-Step markası altında satılan acil bir doğum kontrolü olarak, korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saat içinde yararlıdır.[1][2][4] Seksten bu yana ne kadar çok zaman geçerse, ilaç o kadar az etkili olur ve hamilelik (implantasyon) meydana geldikten sonra işe yaramaz.[2] Levonorgestrel, yumurtlama veya döllenmenin oluşmasını önleyerek çalışır.[5] Gebelik şansını %57-93 oranında azaltır.[6] Mirena gibi bir rahim içi araçta (RİA) gebeliğin uzun süreli önlenmesinde etkilidir.[2] Levonorgestrel salan bir implant da bazı ülkelerde mevcuttur.[7]

Sık görülen yan etkiler mide bulantısı, göğüslerde hassasiyet, baş ağrıları ve artmış, azalmış veya düzensiz adet kanamasını içerir.[2] Acil kontraseptif olarak kullanıldığında gebelik oluşursa kullanımının fetüse zarar verdiğine dair bir kanıt yoktur.[2] Emzirme döneminde güvenle kullanılabilir.[2] Levonorgestrel içeren doğum kontrolü, cinsel yolla bulaşan enfeksiyon riskini değiştirmez.[2] Bu bir progestindir ve progesteron hormonuna benzer etkilere sahiptir.[2] Öncelikle yumurtlamayı önleyerek ve sperm geçişini önlemek için rahim ağzını kapatarak çalışır.[2]

Levonorgestrel 1960 yılında patentlenmiş ve 1970 yılında etinilestradiol ile birlikte tıbbi kullanıma sunulmuştur.[8][9] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[10] Jenerik ilaç olarak mevcuttur.[11] Amerika Birleşik Devletleri'nde, levonorgestrel içeren acil kontraseptifler her yaş için reçetesiz mevcuttur.

Araştırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Levonorgestrel, erkekler için hormonal kontraseptif olarak testosteron ve dihidrotestosteron gibi androjenlerle kombinasyon halinde incelenmiştir.[12][13]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Plan B One-Step- levonorgestrel tablet" 26 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ a b c d e f g h i j "Progestins (Etonogestrel, Levonorgestrel, Norethindrone)". The American Society of Health-System Pharmacists. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2015. 
  3. ^ Postgraduate Gynecology. Jaypee Brothers Medical Pub. 2011. s. 159. ISBN 9789350250822. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Levonorgestrel 1.5 mg Tablet Emergency Contraceptive: New Drug Application 21998, Supplement 5" (PDF). U.S. Food and Drug Administration. 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  5. ^ "Now Is the Time to Change Label on Emergency Contraceptives". Relias Media | Online Continuing Medical Education | Relias Media - Continuing Medical Education Publishing (İngilizce). 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022. 
  6. ^ "Mechanism of action of emergency contraception". Contraception. 82 (5): 404-409. November 2010. doi:10.1016/j.contraception.2010.05.004. PMID 20933113. 
  7. ^ "Chapter 1". Research on reproductive health at WHO : biennial report 2000-2001. Cenevre: World health organization. 2002. ISBN 9789241562089. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Analogue-based Drug Discovery. John Wiley & Sons. 2006. s. 479. ISBN 9783527607495. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  9. ^ Chemische Leckerbissen. John Wiley & Sons. 2014. ss. 77-. ISBN 978-3-527-33739-2. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2018. [Levonorgestrel (24): The product generated by Smith's norgestrel total synthesis was a racemate, so half of each consisted of the left- and the right-handed enantiomer. Chemists at Schering discovered that only the levorotatory enantiomer was effective [49] and developed a biotechnological process for the preparation of the pure levorotatory enantiomer. This was the active ingredient levonorgestrel born. With the single-acting enantiomer, the dose and thus the liver burden could be halved again. The resulting Neogynon® contained 0.25 mg levonorgestrel and 0.05 mg ethinylestradiol and was introduced in 1970.] 
  10. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  11. ^ Tarascon pocket pharmacopoeia : 2014 deluxe lab-pocket edition. 15th. Sudbury: Jones & Bartlett Learning. 2014. ss. 310-312. ISBN 9781284053999. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Clinical trials in male hormonal contraception" (PDF). Contraception. 82 (5): 457-470. November 2010. doi:10.1016/j.contraception.2010.03.020. PMID 20933120. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2019. 
  13. ^ "A review of androgen-progestin regimens for male contraception". Journal of Andrology. 24 (4): 466-83. 2003. doi:10.1002/j.1939-4640.2003.tb02695.x. PMID 12826683. Based on animal studies and clinical studies in women, 19‐norderived progestins are known to be potent in terms of gonadotropin suppression (Couzinet et al, 1996). Among this class of steroidal compounds are norethisterone (NET), norethynodrel, and its dextrorotatory isomer LNG (ie, the biologically active form of this progestin). The progestins of this class are known to be potent suppressors of gonadotropin secretion, and when administered to men these compounds induced a profound suppression of sperm production (Frick, 1973). However, a decrease of libido and sexual potency was also reported, presumably due to the suppression of T production secondary to gonadotropin suppression (Kamischke et al, 2000b). Therefore, like other progestins available thus far, nor‐progestins should not be administered alone for male contraception because their residual androgenic activity is not sufficient to maintain androgen‐dependent physiological functions like libido or sexual potency (Kamischke et al, 2000a). 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Levonorgestrel ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Levonorgestrel&oldid=31258723" sayfasından alınmıştır