Kuzey Kore-Sovyetler Birliği ilişkileri

Kuzey Kore-SSCB ilişkileri, Kuzey Kore ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

Kore Savaşı dönemi

Kuzey Kore ile Sovyetler Birliği (SSCB) arasındaki ilk resmi ilişkiler 12 Ekim 1948'de Kuzey Kore'nin komünizm ilkelerini barından kuruluş ilanından hemen sonra kuruldu. Kuzey Kore başlangıçta yalnızca Doğu Bloku ülkelerince tanınmıştı. 1958'de Cezayir ülkeyi tanıyan ilk komünist olmayan ülke oldu. Sovyetler Birliği 1950 yılında Kuzey Kore askerî birliklerine güneye doğru ilerlemesi için ekonomik ve askeri yardım sağladı. Kore Savaşı boyunca Sovyet yardımı ve etkisi yüksek seviyede devam etti. Sovyet 64. savaş uçağı filosu Kore Savaşı'na katılmıştır. Sovyetler yine savaş kapsamında Şubat 1950'de Çin ile birlikte bir ittifak anlaşması imzalamış, Kuzey Kore'ye destek veren Çin'e sadece bu savaş sırasında 2.000.000.000 dolarlık yardımda bulunmuştur.^[1] Savaştan sonra Sovyetler Kuzey Kore ekonomisini yeniden inşa etme konusunda büyük ölçüde dayanışma sağladı. Buna ek olarak, savaş sırasında Çin Halk Kurtuluş Ordusu askerlerinin yardımları ve 1958 yılına kadar ülkede bulunmaları Kuzey Kore'de Çin yanlısı olumlu bir etki yarattı. 1961'de Kuzey Kore hiçbir zaman resmi olarak sona ermeyen Sovyetler Birliği (daha sonra Rusya tarafından devralınmıştır) ve Çin ile resmi karşılıklı güvenlik anlaşmaları imzaladı.^[2]

Soğuk Savaş dönemi

İki ülke Soğuk Savaş döneminde yakın müttefikti. Bu dönemde gerek siyasal gerek askeri pek çok ilişki geliştirildi. Ayrıca Kuzey Kore ve Çin'in ihtiyaç duyduğu savaş pilotları Sovyetlerden gelmiştir. Kuzey Kore, Çin-Sovyet ayrılığında açık taraf tutmaktan kaçınırken, her iki ülkeden de yardım kabul ederek Sovyetler Birliği ve Çin arasında eşitlik politikası izledi. Kore İşçi Partisi açık olarak bir taraf seçmese de, teorik tartışmalarda kısmen Çin Halk Cumhuriyeti tarafında yer almış, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Jozef Stalin'in ölümünün ardından başlayan destalinizasyon politikalarını destekleyenleri partiden tasfiye etmiş ve sürgüne yollamıştır.^[3] Bununla birlikte Kore, bu tartışmalardan bağımsız olarak Juche adında yeni bir doktrin geliştirdiğini duyurmuştur.

Kuzey Kore'de 29 ağır sanayiyi içeren fabrika, Sovyet teknisyenlerin yardımıyla inşa edildi. Kuzey Kore'ye yapılan Sovyet yardımı, özellikle Çin Kültür Devrimi sırasında Çin-Kuzey Kore ilişkileri bozulduktan sonra, 1965'ten 1968'e kadar genişledi.

Kim Il-sung'un 1984'teki Moskova ziyaretini takiben, Kuzey Kore-SSCB ilişkilerinde çarpıcı bir iyileşme yaşandı ve Kuzey Kore'ye gelişmiş Sovyet silahlarının yenilenmesi ve ekonomik yardımın artması sağlandı. Gorbaçov döneminde 1985'ten sonra Güney Kore ile uzlaşma amacıyla Kuzey Kore'ye olan yardımlar azaltılmaya başladı. Buna karşın askeri teçhizat, 1989'da son MiG-29'lar teslim edilene kadar verilmeye devam edildi.^[4] 1988'de ikili ilişkiler zirveye ulaştı, Kuzey Kore'nin ticaretinin yaklaşık %60'ı Sovyetler Birliği ile yapılmaktaydı. Ticaretin çoğu, Moskova'nın ödün vermiş fiyatlarla Pyongyang'a sağladığı hammadde ve petrolü kapsıyordu.

Sovyetler Birliği'nin dağılması'ndan sonra Boris Yeltsin'in liderliğindeki yeni Rusya hükûmeti, Kuzey Kore'ye eski desteğini çekmiştir.

Galeri

İki ülkenin dostluğunu gösteren 1975 Sovyet pulu
1985 Sovyet pulu
Kuzey ve güney yönetimlerine SSCB ve ABD desteklerini anlatan bir harita

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Hacaoğlu, Y. Günümüzde Çin, Ufuk Ajansı Yayınları, No 3, Ankara, 1973, s. 137.
^ Wertz, Daniel; Oh, JJ; Kim, Insung (Ağustos 2016). Issue Brief: DPRK Diplomatic Relations 28 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF). The National Committee on North Korea, sayfa: 3, Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.
^ Lankov, Andrei N., Crisis in North Korea: The Failure of De-Stalinisation, 1956, Honolulu, Hawaii University Press, 2004
^ "64th Fighter Aviation Corps in Korea". Skywar.ru. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.

[Hacaoglu-1] Hacaoğlu, Y. Günümüzde Çin, Ufuk Ajansı Yayınları, No 3, Ankara, 1973, s. 137.

[2] Wertz, Daniel; Oh, JJ; Kim, Insung (Ağustos 2016). Issue Brief: DPRK Diplomatic Relations 28 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF). The National Committee on North Korea, sayfa: 3, Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.

[3] Lankov, Andrei N., Crisis in North Korea: The Failure of De-Stalinisation, 1956, Honolulu, Hawaii University Press, 2004

[4] "64th Fighter Aviation Corps in Korea". Skywar.ru. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Sovyetler Birliği'nin dış ilişkileri
İkili ilişkiler	Afganistan Amerika Birleşik Devletleri Almanya (Weimar Cumhuriyeti ve Nazi Almanyası (1941 öncesi) • Batı Almanya • Doğu Almanya) Angola Arjantin Arnavutluk Avusturya Avustralya Baltık ülkeleri Belçika Birleşik Krallık Brezilya Bulgaristan Burkina Faso Çekoslovakya Çin (Çin Cumhuriyeti • Çin Halk Cumhuriyeti) Estonya Fas Fildişi Sahili Filipinler Finlandiya Fransa Grenada Güney Afrika Hindistan Irak İran İrlanda İtalya İspanya İsrail İsveç İsviçre Japonya Kamboçya Kanada Kuzey Kore Küba Laos Letonya Litvanya Lüksemburg Macaristan Malezya Malta Mısır Moğolistan Norveç Pakistan Peru Polonya Portekiz Romanya Şili Tonga Türkiye Kurtuluş Savaşı'nda ilişkiler Uruguay Vanuatu Vatikan Venezuela Vietnam Yugoslavya Yunanistan
Çoklu ilişkiler	Comecon Birleşmiş Milletler
Doktrinler ve politikalar	Askeri müdahaleler Dünya komünizmi Barış içinde bir arada yaşama Brejnev Doktrini Dış ticaret Ortak Avrupa Evi Sinatra Doktrini
İlgili kategoriler ve şablonlar	Sovyet casuslar Sovyet diplomatlar Sovyet işgalleri Sovyetler Birliği antlaşmaları Sovyetler Birliği'nin dış ilişkileri