Kurtköy, Pendik
| Kurtköy | |
|---|---|
 | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Pendik |
| Bulunduğu yer | Anadolu Yakası  |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1.9 km² |
| Nüfus (2023) | 37.886[2] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 216[3] |
| İl plaka kodu | 34[4] |
| Posta kodu | 34912[5] |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi (TR10) |
| Seçim çevresi | İstanbul 1. seçim çevresi[6] |
Kurtköy, İstanbul ilinin Pendik ilçesine bağlı mahalle ve semttir.
Kurtköy Mahallesi veya Kurtköy Merkez Mahallesi; Önceleri Kartal ilçesine bağlıydı. Pendik'in ilçe olmasının ardından bu ilçeye bağlı bir mahalle olmuştur. Kurtköy, kuzeybatısında bulunan Aydos Dağı eteklerine kurulmuştur. Kurtköy Mahallesi; kuzeyde Yenişehir Mahallesi, batıda Sülüntepe ve Çamlık mahalleleri, güneyde Şeyhli ve Ramazanoğlu mahalleleri, doğusunda Sanayi Mahallesi ile sınırlarını paylaşan mahalledir.
Kurtköy Semti; Kurtköy, Yenişehir, Harmandere, Çamlık, Sanayi, Ramazanoğlu, Şeyhli, Sülüntepe, Pendik'in mahalle statüsündeki köyleri ve Tuzla ilçesinin Akfırat ve Tepeören mahallelerinden oluşmaktadır. Pendik'in yüzölçümü ve nüfus olarak en büyük semtidir. Kartal'dan başlayıp Tuzla'ya kadar uzanan Ankara Caddesi Kurtköy semtinin içindedir. Kurtköy; Sultanbeyli, Sancaktepe, Çekmeköy, Şile, Pendik'in Ertuğrulgazi, Yayalar, Güllübağlar ve Kavakpınar, Ahmet Yesevî, Orhangazi, Fatih mahalleleriyle Tuzla'nın Fatih, Anadolu, Orta ve Gebze ilçesiyle ile sınırlarını paylaşan bir semttir. Kurtköy'de en çok bilinen caddeler Ankara, Bakü ve Millet caddeleridir. Kurtköy semtinin nüfusu 193.080'dir ve Türkiye nüfusunun %0,22'sini oluşturur.
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]TEM Otoyolu Kurtköy sınırları içinden geçmekte ve Kurtköy gişeleri ile D-100 Karayolu'na bağlanmaktadır. Ömerli su havzasının büyük bölümü bu sınırlar içinde kalmaktadır. Çevresini İSKİ ve Orman Bakanlığı koruma altına almıştır. M4 metro hattına istasyonu bulunuyor.
İETT ve ÖHO hatları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 16KH Kadıköy-Pendik Marmara Üniversitesi Hastanesi-Kurtköy-Yenişehir
- 16S Uzunçayır Metrobüs-Kozyatağı-Kurtköy-Sabiha Gökçen Havalimanı
- E-3 4. Levent-Metro-TEM-Sabiha Gökçen Havalimanı
- E-10 Kadıköy-Kurtköy-Sabiha Gökçen Havalimanı
- E-9 Bostancı-Kurtköy-Sabiha Gökçen Havalimanı
- 132P Kartal-Kurtköy-Sultanbeyli-Veysel Karani Mahallesi
- 132 Kartal-Kurtköy-Akfırat
- 133GP Kartal-Kurtköy-Göçbeyli
- 131H Hilal Konutları-Tepeüstü
- KM25 Yenişehir-Çınardere-Kartal Metro-Cevizli
- 132K Yenişehir-Velibaba-Çınardere-Pendik-Kartal
- 132A Çamlık-Kartal
- KM21 Hilal Konutları-Kartal Metro-Cevizli
- 122H 4. Levent-Metro-Sultanbeyli-Kurtköy-Sabiha Gökçen Havalimanı
- 133Ü Sabancı Üniversitesi-Yenişehir-Kurtköy-Pendik YHT
- 132D Kurtdoğmuş-Ballıca-Kurtköy-Pendik-Kartal
- 132E Emirli-Kurnaköy-Kurtköy-Pendik-Kartal
- 132B Akfırat Evleri-Kurtköy-Kartal
- 132H Pendik YHT-Kurtköy-Sabiha Gökçen Havalimanı
- KM28 Okan Üniversitesi-Kurtköy-Pendik YHT
Minibüs hatları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sultanbeyli-Gölet-Kurtköy
- Pendik-Güllübağlar Mah.-Erkuş-Sağlam Sitesi-Uydukent-Kurtköy
- Pendik-Kurtköy-Viaport-
- Pendik-Kurtköy-Hilal Konutları
- Pendik-Kurtköy-Tepeören-Orhanlı
- VIA/PORT-Kurtköy-Sultanbeyli-Sancaktepe-Dudullu (Durak Viaport Avm'nin Karşısındadır)
- VIA/PORT-Kurtköy-Sultanbeyli-Samandıra-Yeditepe Üniversitesi (Durak Viaport Avm'nin karşısındadır)
- VIA/PORT-Aydos-Pendik (Durak Viaport Avm'nin karşısındadır)
Metro hatları
[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurtköy, Türk hakimiyetindeki ilk ismi halk tarafından Kurtluköy olduğu ve daha sonra şu anki ismine evrildiği söylenir. Kurtköy, Türk Hakimiyeti öncesi ismi Yunancadan geldiği düşünülür yani χωριό λύκων (chorió lýkon)'dur. Anlamı Kurtlu köy, Kurt köyü ve kurtların köyüdür.
Coğrafi Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul ilinin Anadolu yakasında yer alan Kurtköy, güneyde Pendik, güneydoğuda Tuzla, doğuda Gebze, kuzeyde Şile ve Çekmeköy, batıda Sultanbeyli, ufacık bir sınırla Kartal ve Sancaktepe ilçeleriyle komşudur. İstanbul'un tek ve en yüksek dağı olan Aydos Dağı'nın bir kısmı Kurtköy'dedir. Ömerli Barajı'nın büyük bir kısmı semtin içinde kalıyor.
Spor
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurtköy’ün, Türkiye’de oynayan bir spor takımı vardır. Takımın adı Kurtköyspor’dur. Türkiye’de futbolda 2021-22 U-16 Liginde şampiyon olmuştur ve takım 1992 yılında kurulmuştur. Takımın kendi sahası olan Kurtköy Halısahası Pendik ilçesinin Harmandere Mahallesinde yer almakta olup Site Sokak üzerindedir. Saha aynı zamanda Futbol okulu olarak kullanılıyor.
Genel Seçimler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Parti | Oy Oranı |
|---|---|---|
| Haziran 2015 | AK Parti | %49,72 |
| Kasım 2015 | %58,88 | |
| 2018 | %59,42 |
Not: Bu seçim sonuçları sadece Kurtköy Mahallesi sonuçlarını gösterir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Nüfus |
|---|---|
| 1908 | 108 [10] |
| 1935 | 337 [11] |
| 1940 | 174 [12] |
| 1950 | 346 [13] |
| 1955 | 304 [14] |
| 1960 | 385 [15] |
| 1965 | 459 [16] |
| 1970 | 685 [17] |
| 1975 | 1.660 [18] |
| 1980 | 3.246 [19] |
| 2007 | 12.349 [20] |
| 2008 | 13.094 [20] |
| 2009 | 14.372 [20] |
| 2010 | 17.748 [20] |
| 2011 | 20.462 [20] |
| 2012 | 22.818 [20] |
| 2013 | 25.113 [20] |
| 2014 | 26.973 [20] |
| 2015 | 28.427 [20] |
| 2016 | 30.073 [20] |
| 2017 | 30.775 [20] |
| 2018 | 31.665 [20] |
| 2019 | 34.001 [20] |
| 2020 | 35.779 [20] |
| 2021 | 37.149 [20] |
Kurtköy Mahallesinin 1935 ve günümüze kadarki nüfusu gösterilmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı İmparatorluğu'nda Kurtköy
[değiştir | kaynağı değiştir]1328 yıllarında Orhan Gazi’nin emriyle, Aydos Kulesi ile beraber Kurtköy ve Pendik fethedilmiştir. 1400’lü yıllarda Osmanlı Padişahı II. Mehmed tarafından iskân amacıyla Anadolu'dan gelen Türkler, Pendik’teki Kurtköy, Dolayoba, Yayalar, Şeyhli gibi köylere yerleşmişlerdir.[21] Ayrıca İstanbul ve çevresinde İstanbul'u korumak maksatlı iskan edilen Kuman-Kıpçak ve Peçenek paralı askerlerde Osmanlı İmparatorluğu yöreye hakim olana kadar varlığını korumayı başarmıştır hatta bölgede yaşayan Manav Türklerinin çekik gözlü ve sarışın, kumral, beyaz tenli olmalarının sebebi bu Türklere dayandırılmaktadır.[22] Kurtköy 20. yy'ların başında da Manav Türkleri tarafından yaşanılan bir köydür.[23][24][25][26][27][28][29]
Cumhuriyet dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]1. Dünya Savaşı sırasında İttifakların kaybetmesiyle, Osmanlı; İngiliz, Fransız ve Yunan işgaline girmiştir. Kurtköy bu işgallerden nasibini alıp Britanya Kontrolüne girmiştir. Ve sonunda 1923’te Lozan Antlaşmasıyla Kurtköy İngiliz kuvvetlerinden temizlenmiştir.[21] Kurtköy 1928'ten önce Üsküdar'a bağlı iken daha sonra Kartal İlçesinin Merkez nahiyesinde köy ardından 1982'de kurulan Pendik Beldesine katılan bir köy olmuştur.
Yakın geçmiş (1985-günümüz)
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurtköy, Pendik ilçe olmadan önce Kartalda Kartal Köyler Birliği ve Köyler Elektrik Birliği merkez görevini üstlenmiş bir köydü. 4 Temmuz 1987 tarihinde Pendik, Kartal‘dan ayrılarak bir ilçe olmuştur ve Kurtköy, Pendik sınırları içerisinde bir köy olmuştu. Kurtköy'ün nüfusu 1950'lerde 600 kişiden oluşsada daha sonra gelen göçle nüfus 100.000'i geçmiştir.[23] Kurtköy, 1990'larda kentleşmeye başlamıştır ve resmi olarak mahalle olmuştur. 1995 yılından sonra Kurtköy küçülmeye başlamıştır. Kurtköy'den ayrılan mahalleler ise madde madde:
- Çamlık (Yenişehir Kurtköy'den ayrıldıktan 10 yıl sonra Yenişehir'den 2013 yılında ayrıldı)
- Harmandere (?)
- Sanayi (?)
- Ramazanoğlu (Bir kısmı Şeyhli köyüne bağlıydı. 1995'ten(?) sonra ayrıldı)
- Yenişehir (2003)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024.
- ^ "Coğrafi Numaralar". Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ "İl bilgileri Haritası". Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2024.
- ^ "PTT posta kodu sorgulama". PTT. Erişim tarihi: 9 Haziran 2024.
- ^ "Yüksek Seçim Kurulu Kararı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mart 2023. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2022.
- ^ "Köyler Nüfusu" (PDF). Genel Nüfus Sayımı. 1935. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "Wayback Machine1940 Nüfus Sayımı" (PDF). Sakarya Üniversitesi. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Tüik Nüfus Verileri". web.archive.org. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "Tüik Nüfus Verileri". web.archive.org. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "Tüik Nüfus Verileri". web.archive.org. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "Tüik Nüfus Verileri". web.archive.org. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ a b "Pendik Tarihi". www.pendik.bel.tr. 26 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ "Manav Türkleri ve Soyları". İbrahim Işık. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "BİZANS'IN ANADOLU'YA YERLEŞTİRDİĞİ SON TÜRKLER". 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Manav Türkleri/Kırımın Gazetesi". 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2023.
- ^ "ANADOLU'DA SON TÜRK İSKÂNI: İZNİK İMPARATORLUĞU'NDA KUMAN-KIPÇAKLAR VE YALOVA KAZIMİYE (YORTAN) İLE ELMALIK (SARUHANLI) KÖYLERİNDEKİ VARLIKLARI". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2022.
- ^ "Geyikdere Köyü Mezarlığında Bulunan Orta Asya Tipindeki bir Taş Heykel, Adil Yılmaz".
- ^ Acar, Kenan (2010). Kuzeybatı Anadolu Manav Türkmen Ağızları Üzerine Birkaç Not4 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. SAÜ Fen Fakültesi Dergisi 2010 (II)
- ^ ÖÇALAN, Muharrem. "SAKARYA- İZMİT YÖRESİ YERLEŞİK TÜRKMENLERİ MANAV AĞIZLARINDA ÖTÜMSÜZ PATLAYICI ÜNSÜZ DEĞİŞMELERİ" (PDF). 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]