Kullanıcı:Necromancer569/En büyük şehirlerin listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Birleşmiş Milletler, tüm şehirler aynı kriterler kullanılarak sınıflandırılmadığından bir şehri neyin oluşturduğuna dair üç tanım kullanır. Şehirler; şehir alanı, kentsel alanların kapladığı alan veya metropoliten bölgeleri olarak tanımlanabilir. Yerel bir yönetimin idari sınırları altındaki alan olan şehir alanı tanımı kullanıldığında en büyük şehir, Çin'in Chongqing şehridir. Kentsel alan ve birincil banliyö alanlarına atıfta bulunan gevşek bir terim olan metropoliten alan tanımı kullanıldığında en büyük şehir, Japonya'nın başkenti Tokyo'dur. Belirli bir nüfus yoğunluğunun altına düşene kadar devam eden bitişik bir bölgeyi ifade eden ve yine gevşek bir terim olan kentsel alan tanımı kullanıldığında ise en büyük şehir yine Tokyo'dur.

Tanımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir alanı (city proper)[değiştir | kaynağı değiştir]

MapBir şehir, idari sınırları (şehir alanı) ile tanımlanabilir. UNICEF, şehri "bir şehrin idari sınırları içinde yaşayan veya doğrudan şehirdeki tek bir otorite tarafından kontrol edilen nüfus" olarak tanımlar. Şehir alanı, yasal veya siyasi sınırlara göre tanımlanan, genellikle bir tür yerel yönetim tarafından karakterize edilen, idari olarak tanınan bir kentsel statüdür. [1] [2] [3]

İdari sınırlarla tanımlanan il alanı kullanımı, şehirde çalışan veya okuyan nüfusun önemli bir bölümünün yaşadığı bazı il sınırları dışında kalan uzak banliyö alanlarını içermeyebilir. [4] Bu tanım nedeniyle, birçok şehir, Avustralya'da olduğu gibi, daha küçük belediyelerin birleşmeleri olduğundan ve bunun tersine birçok Çin şehri geleneksel "şehir alanı"nın çok ötesine uzanan banliyö ve kırsal alanları yönettiğinden, şehrin şehir alanı nüfusu kentsel alan nüfus rakamından büyük ölçüde farklı olabilir. [5] Nüfus bakımından dünyanın en büyük şehri olduğunu iddia eden Çin'in Chongqing belediyesi, Avusturya büyüklüğündeki 82.403km2'lik devasa bir idari alanı kapsıyor. Bununla birlikte, 30 milyonluk nüfusunun %70'inden fazlası aslında kırsalda yaşayan tarım işçileridir. [6] [7]

Kentsel alan (urban area)[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir şehir, bir kentsel alan içindeki bölgesel veya diğer sınırlara bakılmaksızın, koşullu olarak bitişik bir kentsel alan olarak tanımlanabilir. UNICEF, kentsel alanı şu şekilde tanımlamaktadır:

"Kentsel" tanımı ülkeden ülkeye değişir hatta periyodik yeniden sınıflandırma ile zaman içinde bir ülke içinde de değişebilir ve bu da doğrudan karşılaştırmaları zorlaştırır. Bir kentsel alan aşağıdakilerden biri veya birkaçı ile tanımlanabilir: idari kriterler veya siyasi sınırlar (örneğin, bir belediyenin veya kasaba komitesinin yetkisi dahilindeki alan), bir eşik nüfus büyüklüğü (tipik olarak eşik alınan bu asgari nüfus miktarı 2.000 kişi olsa da bu durum farklı ülkelerde 200 ve 50.000 arasında değişmekte), nüfus yoğunluğu, ekonomik işlev (örneğin, nüfusun önemli bir çoğunluğunun öncelikle tarımla uğraşmadığı veya istihdamın fazla olduğu yerler) veya kentsel özelliklerin varlığı (örneğin, asfalt sokaklar, elektrik aydınlatması, kanalizasyon).

Demographia'ya göre kentsel alan; hiçbir kırsal arazi içermeyen, kentsel gelişimin sürekli olarak inşa edildiği ve bir işgücü piyasası (metropoliten bölge) içinde olan bir arazi kütlesidir.

Metropol alanı (metropolitan area)[değiştir | kaynağı değiştir]

Tokyo, yaygın olarak dünyanın en büyük şehri olarak kabul edilir (kentsel alan ve metropol alanı itibarıyla). Uydu görüntüsü, şehirleşmenin şehir sınırlarını aştığını gösteriyor.

Bir şehir, metropol alanı veya işgücü piyasası alanı gibi demografik nüfus sakinleri tarafından da tanımlanabilir. UNICEF, metropoliten alanı şu şekilde tanımlar:

Bir bütün olarak kentsel alanı ve birincil banliyö alanlarını içeren resmi bir yerel yönetim alanı, tipik olarak büyük bir insan yoğunluğuna (yani en az 100.000 nüfusa) sahip bir şehir etrafında oluşturulmuştur. Şehir alanına ek olarak, bir metropol alanı hem kentsel düzeyde yerleşim yoğunluğuna sahip çevredeki bölgeyi hem de şehre bitişik ve şehre bağlı olan bazı ek düşük yoğunluklu alanları içerir (örneğin; sık ulaşım, karayolu bağlantıları veya işe gidip gelinen yerler).

Birçok ülkede metropoliten alanlar ya resmi bir organizasyonla ya da sadece istatistiksel amaçlarla belirlenir. Amerika Birleşik Devletleri'nde, metropol istatistik alanı (MSA), istatistiksel amaçlar için ABD Yönetim ve Bütçe Ofisi (OMB) tarafından tanımlanır. [8] Filipinler'de metropoliten alanların, Manila metropol alanını yöneten Metropolitan Manila Development Authority (MMDA) gibi resmi bir kurumu vardır. [9] Jakarta metropol bölgesi için Jabodetabekjur Kalkınma İşbirliği Ajansı gibi benzer kurumlar Endonezya'da mevcuttur. [10]

Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler 2018 tahminlerine göre nüfusu 5 milyonun üzerinde olan 81 şehir var. BM rakamları; şehir alanı, metropoliten alan ve kentsel alanın bir karışımıdır. Cakarta ve Seul gibi bazı şehirler önemli ölçüde daha büyük metropol/kentsel nüfus rakamlarına sahiptir ve bu rakamlar BM verilerinde hariç tutulmuştur. [11]

 

Referanslar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "World Urbanization Prospects: The 2007 Revision Population Database". United Nations. 22 August 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 July 2010. 
  2. ^ "United Nations Statistics Division – Demographic and Social Statistics". United Nations. 23 June 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 July 2010. 
  3. ^ Demographic Yearbook 2005, Volume 57. United Nations. 2008. s. 241. ISBN 978-92-1-051099-8. 2 May 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ World Urbanization Prospects: The 2003 Revision. United Nations. 2004. ISBN 92-1-151396-0. 3 February 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 February 2016. 
  5. ^ "The world's biggest cities: How do you measure them?". BBC News. 29 January 2012. 2 March 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 March 2015. 
  6. ^ "Which is the world's biggest city?". BBC News. 29 January 2012. 2 March 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 July 2018.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ China Dreams: 20 Visions of the Future. Oxford University Press. 12 April 2015. ISBN 9780190235239. 16 June 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 September 2020 – Google Books vasıtasıyla.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ "Update of Statistical Area Definitions and Guidance on Their Uses" (PDF). Office of Management and Budget. Nov 20, 2008. ss. 1-2. 2017-01-21 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  9. ^ "Home". mmda.gov.ph. 10 June 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2021-06-16. 
  10. ^ "3 Masalah Utama BKSP Jabodetabekjur yang Dipimpin Anies Baswedan". Tempo. 6 December 2018. 9 March 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 April 2020.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  11. ^ "World Urbanization Prospects 2018" (PDF). United Nations. New York. 2019. 11 February 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 April 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Şablon:World's largest cities

[[Kategori:Şehir coğrafyası]]