Kullanıcı:Drgulcu/Çalışma1

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Drgulcu/Çalışma1

2013-2014 chikungunya salgını, chikungunya hastalığının tropikal Afrika ve Asya dışında kaydedilen ilk salgınıdır.

Aralık 2013'te, Amerika kıtasında yerel olarak saptanan ilk chikungunya vakası Saint Martin'de tespit edildi. İlk vakadan kısa bir süre sonra Karayipler bölgesinde hastalık hızla yayılmaya başladı. Yıl sonuna kadar Saint Barthélemy'deki şüpheli vakalarla birlikte Martinique ve Guadeloupe'ye yayıldı. Ocak 2014'ün sonunda, Saint Barthélemy'nin yanı sıra İngiliz Virgin Adaları,Dominika ve Fransız Guyanası'nda vakalar tespit edildi. 4.000 doğrulanmış ve 30.000'den fazla şüpheli vaka nedeniyle Karayip Halk Sağlığı Ajansı (CARPHA) Mayıs ayı başlarında Karayipler çapında bir virüs salgını ilan etti. Mayıs ayının sonunda Florida'da dört chikungunya vakası doğrulandı. Temmuz 2014'e kadar Karayipler'de tahmini 355.000 vaka saptandı.[1] Ağustos 2014'e kadar 25 Karayip ülkesi en az bir vakayı doğruladı.[2] Salgın 2015 yılında bitmiştir.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Chikungunya, Afrika ve Asya'nın tropikal bölgelerinde yaygın olan bir arbovirüstür. Durgun suda üreyen Aedes sivrisinekleri (öncelikle Aedes aegypti) tarafından insanlara yayılır.[3] Virüs ilk olarak 1953'te izole edildi ve muhtemelen ilk olarak 1700'lerde ortaya çıktı.[4][5]

Chikungunya, enfeksiyondan dört ila yedi gün sonra ani yüksek ateş ve yoğun eklem ağrısı ile karakterizedir.[3][6] Ayrıca baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk ve döküntülere neden olabilir.[7] Enfekte hastaların çoğu 10 gün içinde iyileşir ve ölüm nadirdir. Bununla birlikte, bazı durumlarda eklem ağrısı aylarca veya yıllarca sürebilir. Chikungunya'nın aşısı veya tedavisi yoktur ve yayılmasını önlemek zordur.[3] Salgınlar uzun kollu giysiler giymek ve vektör nüfus kontrolü gibi önleyici tedbirlerle engellenebilir.[8]

İlk vakalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Aralık 2013'ün başlarında sağlık yetkilileri Saint Martin'in Fransız yarısında yerel olarak bulaşan iki chikungunya vakasını doğruladı. 17 Aralık'ta kamuoyuna duyurulduğunda 10 vaka doğrulandı ve daha birçok şüpheli vaka laboratuvar testlerinden geçiyordu.[4] Hızlıca harekete geçildi ve bir Pan Amerikan Sağlık Örgütü temsilcisi yanıttan memnun olduğunu söyledi.[4] Buna rağmen adanın Hollanda yarısında en az bir vaka ve 180'den fazla şüpheli vaka da dahil olmak üzere ayın sonuna kadar 66 teyit edilmiş vaka saptandı. Virüs yıl sonuna kadar Martinique (3 vaka) ve Guadeloupe'ye (1 vaka) da sıçramıştı. Saint Barthelemy'de 21 şüpheli vaka vardı.[8]

Daha önce chikungunya Amerika kıtasında görülmemişti.[3] Daha önce hiç bulunmamış olmasına rağmen bir tehdit olarak kabul edildi ve 2012 yılına kadar yayılımın engellenmesi için hazırlıklar yapılmaktaydı. Temmuz 2013'te sağlık personelini virüsün nasıl tespit edileceği konusunda eğitmek için Karayipler çapında bir sanal toplantı düzenlendi.[9] Virüsün ilk olarak Amerika'nın sivrisinek popülasyonuna nasıl yayıldığı belli değildir.[4]

Chikungunya virüsünün yayılması[değiştir | kaynağı değiştir]

21 Ocak 2014 itibariyle vakalar St. Barthelemy ve Britanya Virjin Adaları'nda idi. Dominika ve Fransız Guyanası etkilenen adalara seyahat nedeniyle bildirilen 1 vakaya sahipti.[10] Nisan ayının başında hastalık Dominik Cumhuriyeti'nde doğrulandı.[11] 24 Nisan'da Saint Vincent ve Grenadinler, adada doğrulanmış üç chikungunya vakası olduğunu ve resmen bir salgın ilan edildiğini duyurdu. İki gün sonra, Antigua ve Barbuda, Antigua adasında ilk teyit edilmiş vakasını duyurdu.[6]

Nisan ayının sonunda on dört farklı Karayip ülkesinde 4.100'den fazla olası chikungunya vakası vardı.[12] On üç ada ülkesine ek olarak Fransız Guyanası'nda da doğrulandı. Martinique, Guadeloupe ve St. Martin en çok bildirilen vakalara sahipti.[3]

27 Nisan 2014 haftasında birden fazla kurumdan sağlık yetkilileri salgını görüşmek üzere Dominik Cumhuriyeti'nde bir araya geldi.[3] 1 Mayıs'ta Karayip Halk Sağlığı Ajansı (CARPHA) Karayipler çapında bir virüs salgını ilan etti.[9][12] Amerika Birleşik Devletleri merkezli Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, Güney Florida'ya olası geçişe hazırlık olarak "chikungunya hakkında farkındalığı artırmak ve teşhis testlerini kolaylaştırmak için eyalet sağlık departmanlarıyla birlikte çalıştığını" söyledi.[3]

19 Mayıs 2014 itibariyle, Dominik Cumhuriyeti'nde bugüne kadar kaydedilen toplam vakaların %68'ini temsil eden 32.000'den fazla rapor edilmiş chikungunya vakası gösterildi.[13] Mayıs ayı sonuna kadar Florida'da dört vaka doğrulandı.[14] Toplamda 50.000'den fazla kişinin virüsü kaptığından şüphelenildi.[15]

Eylül 2014'ün sonları itibariyle Venezuela Sağlık Bakanı Nancy Pérez sadece 400 Venezuelalı'nın chikungunya [16] ile enfekte olduğunu belirtirken , Venezuela Merkez Üniversitesi, 65.000 ila 117.000 Venezuelalının enfekte olabileceğini bildirdi.[17] Venezuela hükümeti salgına karşı koymak için üç aşamalı bir plan açıkladı. Sağlık Bakanı Pérez kilit işlevin sivrisinek üreme alanlarını ortadan kaldırmak olduğunu belirtti.[18]

Kasım 2014'e kadar Karayip Adaları'nın çoğu etkilendi. Pan-Amerikan Sağlık Örgütü sadece Karayipler'de yaklaşık 800.000 şüpheli vaka bildirdi.[19]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Chikungunya outbreak exceeds 355,000 cases". Center for Infectious Disease Research and Policy (University of Minnesota). 14 Temmuz 2014. 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Chikungunya in the Caribbean". Centre for Disease Control and Prevention. 9 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014. 
  3. ^ a b c d e f g "Recently Arrived Chikungunya Virus Gains Foothold In Caribbean". Huffington Post. AP. 2 Mayıs 2014. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "AP" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ a b c d "Mosquito virus spreads to Caribbean". Caribbean Business. AP. 17 Aralık 2014. 21 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "APfirst" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ "Evolutionary rates and timescale comparison of Chikungunya viruses inferred from the whole genome/E1 gene with special reference to the 2005–07 outbreak in the Indian subcontinent". Infect. Genet. Evol. 9 (1): 16-23. January 2009. doi:10.1016/j.meegid.2008.09.004. PMID 18940268. 
  6. ^ a b "Antigua latest Caribbean island to be hit by chikungunya disease". Caribbean 360. 26 Nisan 2014. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Antigua" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  7. ^ "Chikungunya spreading to other countries in the Caribbean". UPI. 2 Mayıs 2014. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014. 
  8. ^ a b Lisa Schnirring (30 Aralık 2013). "Caribbean chikungunya outbreak grows, poses threat to US". CIDRAP. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "CIDRAP" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  9. ^ a b "Chikungunya now an epidemic in the Caribbean". Jamaica Observer. 1 Mayıs 2014. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Jamaica" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  10. ^ "Mosquito-borne chikungunya virus infects people on 5 Caribbean islands". Canadian Broadcasting Corporation. 21 Ocak 2014. 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014. 
  11. ^ "Pruebas de laboratorio confirman virus de Chikungunya en Nigua". Diario Libr (İspanyolca). 4 Nisan 2014. 23 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2014. 
  12. ^ a b Mona Tatum (2 Mayıs 2014). "Caribbean-wide Chikungunya epidemic declared". Cayman 27. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "epidemic" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  13. ^ Mejía (20 Mayıs 2014). "Suben a 32,519 los casos chikungunya; 8,000 en semana". Hoy (İspanyolca). 25 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2014. El Ministerio de Salud Pública informó que ascienden a 32,519 los casos de fiebre por chikungunya notificados en todo el país, de los cuales 8,059 se han producido en una sola semana. De estos últimos el 68% se detectó en San Cristóbal. 
  14. ^ "Fourth Case Of Mosquito Borne Chikungunya Fever Confirmed In Florida". CBS Miami. Miami. 22 Mayıs 2014. 23 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  15. ^ "Salud revela que hay 32,519 casos de chikungunya" (İspanyolca). Santiago de los Caballeros: Clínica Unión Médica. 26 Mayıs 2014. 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014. Con 32,519 casos, República Dominicana acumula el 68% del registro de chikungunya en 16 países del Caribe, región donde se han contabilizado 51,139 casos y 14 muertes. 
  16. ^ "Venezuela's Maduro denounces "psychological war" waged by opposition". El Pais. 19 Eylül 2014. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2014. 
  17. ^ Wade (23 Eylül 2014). "In Venezuela, doctor flees after being accused of terrorism amid fever outbreak". Science. 25 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2014. 
  18. ^ "Venezuelan gov't launches plan against dengue, chikungunya". El Universal. 29 Eylül 2014. 1 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  19. ^ "Number of Reported Cases of Chikungunya Fever in the Americas, by Country or Territory 2013/2014 (to week noted)". paho.org. Pan American Health Organization. 14 Kasım 2014. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF (348 KB)) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:Drgulcu/Çalışma1&oldid=30855883" sayfasından alınmıştır