Kullanıcı:Alierkanimrek/Elektro gitar

Elektrogitar tellerindeki titreşimin bir elektromanyetik bobin (manyetik) tarafından düşük akımlı elektrik frekansına dönüştürüldüğü bir gitar türüdür. Ancak üretilen bu zayıf akımın güçlü hoparlörler tarafından duyulabilir bir ses dalgasına dönüştürülmesi için bir yükselteç (Amplifikatör) tarafından da güçlendirilmesi gerekir.

Elektrogitar, kolay taşınabilir olması, kolay öğrenilebilir olması, farklı efekt ve amplifikatörler sayesinde tüm popüler müzik türlerinde kullanılabilmesi, şarkı eşliğinde kullanıldığı gibi solo olarak icracının müzikal ve teknik yeteneklerini gösterebileceği geniş bir imkan sunması gibi özelikleri nedeniyle ilk üretildiği 1930'lu yıllardan sonra ABD'de Jazz gruplarında hızla popüler hale gelmiştir.

Elektrogitar doğrudan basit bir amplifikatöre bağlanarak yükseltildiğinde gitarın akustik tınısına yakın bir ses elde edilir. Ancak basit elektronik cihazlar ile frekanslar değişikliğe uğratılarak çok farklı efektler ve sesler de üretilebilmektedir. Elektrogitar'ın bu haliyle kullanımı ise 1950'li yıllardan başlayarak günümüze kadar Blues, Rock ve Metal müzik gruplarında vazgeçilmez olmuştur. Bunlardan Overdrive ve Distortion efektleri özellikle Rock ve Metal müziğin karakteristik tınısını oluşturmaktadır hatta elektrogitar ile özdeşleşmiştir.

Tarihi

Elektrogitardan önce gitar ABD'nin yoksul ve ırk ayrımcılığı yaşayan kesiminin hüzünlü ve isyankar duygularını ifade edebileceği en ucuz ve basit enstrumanlardan birisi olarak zaten oldukça yaygındı. Ancak klasik ve akustik gitarların ses yüksekliği davul, piyano ve kontrabas gibi enstrumanları kullanan Jazz grupları için yeterli olmadığı için popüler ve ticari orkestralarda yer alamıyordu. Elektrogitar bu sınırlamayı kaldıran devrimsel bir geliştirme olmuştur.

1920'li yıllarda telefon mikrofonları için alınan yeni patentler bazı çalgı üreticilerini bu teknolojilerin müzik aletlerinde kullanımı konusunda araştırmaya yönlendirmiştir. ABD Seatle'da şarkıcı ve müzik öğretmeni olan Paul Tutmarc 1930 yılında dizlerin üzerine konularak çalınan bir tür gitar olan Hawai Gitarına kendi ürettiği bir manyetik takmış ve bunu üzerinde değişiklik yaptığı bir radyoya bağlayarak sesini yükseltmeyi başarmıştır. Aynı yıllarda ABD Los Angeles'ta gitar üreticileri olan George Beauchamp and John Dopyera U şeklinde iki mıknatıs kullandıkları manyetik tasarımlarının daha etkili olduğunu görmüşlerdir. Beauchamp'ın Hawai Gitar tasarımı Adolph Rickenbacker ile 1931 yılında kurdukları Rickenbacker şirketi tarafından A-22 modeli olarak üretilmiştir, ilk elektrikli gitar olarak bilinen bu model müzisyenler arasında şeklinden dolayı "Frying Pan" (Kızartma tavası) olarak adlandırılmıştır. Tutmarc ise 1936 yılında Audiovox Model 736 Bass Fiddle adıyla ürettiği bir tür Bass Gitar ile üne kavuşmuştur.

Aynı yıllarda ABD Michigan'da bulunan Gibson Gitar Şirketinde çalışan Lloyd Loar'da gitar manyetikleri, İspanyol Gitarları ve Mandolin'ler üzerine geliştirmeler yapmaktaydı ve Loar'ın tasarladığı akustik İspanyol gitar modeli Gibson L-5 Jazz gitarcılarının en çok tercih ettiği gitardı. Nihayet Gibson şirketi 1935 yılında geliştirdiği manyetikleri gitarlarında kullanmaya başladı ve 1936 yılında üretilen Gibson ES-150 modeli ticari olarak büyük başarıya ulaşan ilk elektrikli İspanyol gitarı oldu. Adını $150'lık fiyatından almaktaydı. Charles Henry Christian kullandığı ES-150 ile o güne kadar pek görülmemiş bir teknikle gitarı solo bir çalgı olarak kullandı ve elektrikli gitarın sadece ritm için değil solo olarak kullanılabilecek kadar güçlü bir alet olduğunu gösteren ilk kişi oldu.

Elektrikli gitar ve amplifikatör sağladığı yüksek ses gücüyle 1940'ların ABD'sinde hızla popülerleşince pek çok şirket elektrikli gitar üretmeye başladı. Müzisyenler gitar ve amplifikatörlerin bakım ve tamir işleri için o dönemin radyo tamircilerine başvurmaya başladı zira amplifikatörler ve radyolar oldukça benzer cihazlardı. Bu tamircilerden birisi de ABD Kaliforniya'da kendi adını taşıyan tamirhanesini işleten Leo Fender'di. Fender'in müşterisi ve Rickenbacker için gitar tasarımları yapan Doc Kauffman Fender'i amplifikatör ve gitar üretimi yapmak konusunda ikna etti ve kurdukları K & F şirketi 1945 yılında patentini aldıkları vakum tüplü amplifikatör ve elektrikli Hawai gitarı modeli ile üretime başladı. Fender kısa süre içinde üretimin tamir işinden daha karlı olduğunu gördü ve 1946 yılında Kauffman ile yolunu ayırarak Fender adıyla bir şirket kurdu.

Leo Fender elektrikli bir İspanyol gitarı tasarlamak için müzisyenlerle görüşerek ihtiyaçlarını belirledi, o yıllarda yaygınlaşan salon gruplarının ihtiyacı, tamir ve bakımı kolay, ucuz, sağlam ve yüksek sesli gitarlardı. Fender, tamir işinden geldiği için boş kasalı gitarların sorunlarının farkındaydı ve bir müzisyen olmadığı için o zamanlar gitar denilince herkesin hayal ettiği tasarımların dışında düşünebiliyordu. Sonuçta Leo Fender ilk katı gövdeli elektro gitarı olan Fender Esquire'ı 1951 yılında piyasaya sürdü ve aynı yıl iyileştirmeler yaptığı yeni modeline Fender Telecaster adını verdi.

Telecaster'ın sapı metal bir çubukla güçlendirilmişti, sap ve sağlam katı gövdesi vidalarla kolayca ayrılabilir bir yapıdaydı, elektronik aksamı kolay ulaşılabilir bir gitardı ve ton imkanı geniş iki manyetiği bulunuyordu. Bakım maliyeti düşük, sağlam ve güçlü bu gitar tasarımının üretimi boş kasalı gitarlara göre de oldukça ucuzdu.

Aslında icracı ve şarkı yazarı olan Les Paul boş gövdeli elektrikli gitarın sorunlarından dolayı 1940 yılında kendi tasarımı olan katı gövdeli bir gitar yapmıştı. Les Paul "log" adıyla bilinen bu tasarımını amplifikatör ve gitar üreticisi Gibson firmasına götürmüştü. Ancak firma o yıllarda bu tasarımla ilgilenmedi. Fender'in katı gövdeli gitarları piyasada çok başarılı olunca Gibson ve Les Paul bir anlaşma yaparak bu tasarımı 1952 yılında Gibson Les Paul adıyla üretmeye başladı. Fender ise tasarımını daha da geliştirerek 1954 yılında Fender Stratocaster gitarının üretimine başladı.

Gibson ve Fender'in bu tasarımları günümüze kadar elektro gitar üretiminde temel olarak korunmuş ve piyasaya yön vermiştir. Sonraki yıllarda elektro gitar üretimi yapan firmalar bu tasarımlarda küçük değişiklikler yaparak kendi markalarını oluşturmaya çalışmışladır. Elektro gitarın 1960'lı yıllardan sonraki hikayesini ise daha çok elektronik alanındaki devrimsel gelişmeler belirlemiştir. Gitar amplifikatörleri ve özellikle efekt aletlerinin müzisyenlere sağladığı geniş imkanlar elektro gitarın popülerliğini de arttırmıştır.

1950'li yıllarda arızalanan veya kasıtlı olarak aşırı güç yüklenen gitar amplifikatörleri seste bozulmalara neden oluyordu, yoğun cızırtı veya uğultu şeklinde duyulan bu sesler özellikle Blues icracılar tarafından beğenilerek eserlerinde kullanılmaya başlandı. İngilizce çarpıklık bozukluk anlamındaki Distortion adı verilen bu ses değişimi 1960'lı yıllardan itibaren elektronik efekt aletleri olarak üretilmeye başlandı ve Rock müziğinde sert ve agresif bir ses için yaygın olarak tercih edildi. Öyle ki bu ses katı gövdeli elektro gitar ile özdeşleştirildi.

II.Dünya savaşı sonrası ABD gençliğinde savaş yıllarının tüm düşünce ve toplumsal değerlerini şiddetle reddetme ve farklı bir yaşam inşa etme eğilimi doğmuştu. Kurallardan ve alışkanlıklardan özgürleşme fikri gençler arasında ortak bir değer olarak kabul görmüştü ve sanatın her alanında sıradışı ve farklı olanı arayış olarak kendini göstermekteydi. Müzik kuralları dışında ezgiler çalmaktan, rahatsız edici bozuk sesleri kullanmaya hatta gitarı dişlerle çalmaktan enstrumanları yakmaya kadar sıradışı olan herşey bir dışavurum olarak beğenilmekteydi. Bu dönemin yükselen müziği Blues kökenli Rock müzikti ve temel çalgı da elektro gitardı. Böylece elektro gitar sadece bir çalgı olmaktan öte bir kültürün de simgesi haline gelmiş oldu. 1942 ABD Seeatle doğumlu James Marshall Hendrix'de bu dönemin ikon isimlerinden birisidir.

Türleri

Boş Kasalı Gitar (Archtop)

Gövdesi kutuya benzer şekilde boş olan bir gitar türüdür. Gövdesinin üst bölümü akustik gitarlara göre daha kalın bir ahşaptan yapılmaktadır, genellikle gövde üzerinde f delikleri bulunur. Ticari olarak üretilen ilk boş kasalı elektro gitar Gibson firmasının 1936 yılında ürettiği Gibson ES-150 dönemin Jazz gruplarında çok popüler olmuştur. Hacimli gövde tasarımından dolayı bu gitarlara "Jazzbox" denilmiştir. Ayakta çalımı zor olan bu gitarların popülerliği Gibson firmasının daha ince bir gövdeye sahip Gibson ES-335 modelini 1958 yılında üretmesiyle sona ermiştir. Kısaca "Thinline" (incehatlı) adı verilen bu yeni tasarım gitarlar katı gövdeli gitarların kalınlığındadır ancak gövdesi boş olduğu için oldukça hafiftir.

Bu gitarlar "Twangy" (sızlayan) bir ses karakteri olmasıyla bilinir. Bu nedenle Country ve Blues gitaristler tarafından tercih edilen gitarlardır, B.B.King günümüzde bu tarz gitarları kullanan en popüler icracılardan birisidir.

Elektro Akustik Gitar

İçi boş olan gövdesinde oluşan akustik titreşimleri bir tür mikrofon (piezoelektrik manyetik) ile elektrik frekansına dönüştüren bir gitar türüdür. Elektrik aksamı kullanılmadan akustik olarak dinlenebilir veya harici bir mikrofon ile kullanılabilir yeterlilikte gitarlardır. Doğrudan tellerin titreşimini algılayan bir manyetik düzeneği bulunmaz. İlk örnekleri 1920'li yıllardan itibaren ilkel telefon mikrofonlarına benzer algılayıcıların mandolin ve gitarlara monte edilmesiyle ortaya çıkmıştır.

Gitarın doğal tınısını taşıyan ses karakteriyle Pop, Country, Folk müzikte tercih edilir.

Yarı Akustik Gitar

Elektro Akustik gitarlar gibi boş gövdeli gitarlardır ancak katı gövdeli gitarlardaki gibi tellerdeki titreşimi elektrik frekansına dönüştüren manyetikleri de bulunur. Akustik olarak yetersizdir, dinlenebilmesi için bir amplifikatör tarafından yükseltilmesi gerekir. Katı gövdeli gitarların manyetiklerinin gücünü ve elektro akustik gitarların doğal gitar tınısını bir arada kullanmaya imkan verir. Fender'in Acoustasonic modeli bu türün en modern temsilcisidir.

Yapısı

Sap

Kafa

1. Kafa
1.1 Akord burguları
1.2 Truss Rod
1.3 Tel kılavuzu
1.4 Üst eşik
2. Sap
2.1 Klavye
2.2 Klavye kakmaları
2.3 Perde
2.4 Sap-Gövde bağlantısı
3. Gövde
3.1 Sap Manyetiği
3.2 Köprü Manyetiği
3.3 Tel Yuvası
3.4 Köprü
3.5 Hassas Akord burguları
3.6 Vibrato kolu
3.7 Manyetik seçme anahtarı
3.8 Ses ve ton ayarları (Pot)
3.9 Çıkış bağlantısı
3.10 Askı düğmeleri
4. Teller
4.1 Bas teller
4.2 Tiz teller