Kolombangara
Kolombangara (bazen Kulambangara olarak da yazılır), Pasifik Okyanusu'nun güneybatısındaki Solomon Adaları ulus devletinin Yeni Georgia Adaları grubunda yer alan bir adadır. Adı yerel bir dilden alınmıştır, anlamının kabaca çevirisi "Su Lordu"dur ve yanlarından aşağı doğru akan yaklaşık 80 nehir ve dere vardır.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Neredeyse mükemmel şekilde yuvarlak ve yaklaşık 30 km (19 mil) çapında olan ada stratovolkandır, en yüksek noktası ise 1,770 metre (6 ft) yüksekliğe ulaşan Veve Dağı'dır. Ada , New Georgia Sound'un güney sınırının bir parçasını oluşturur; Kuzeybatıda Vella Körfezi onu Vella Lavella ve Gizo'dan ayırırken, güneydoğuda Yeni Georgia Adaları Kula Körfezi'nin karşısında yer alır. Kolombangara'nın batı-güneybatısı, üzerinde Batı Bölgesi'nin başkenti Gizo'nun bulunduğu Ghizo Adası'dır. Ada yoğun ormanlarla kaplıdır ve nüfusu azdır. Adanın iki önemli yerleşim yeri bulunur;bunlar Ringgi ve Mongga olup, Ringgi daha büyük olanıdır. Adadaki en önemli endüstri, esas olarak Poitete'de bulunan ağaç kesimidir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kolombangara'nın batılı kaşifler tarafından kaydedilen ilk görüşü, 1568'de İspanyol kaşif Álvaro de Mendaña de Neira tarafından olmuştur. 15 Mart 1893'te Kolombangara, Britanya Solomon Adaları himayesinin bir parçası ilan edildi. Ada, Pasifik Savaşı'nın ilk aşamalarında Japonya İmparatorluğu tarafından işgal edildi.
II. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]
İkinci Dünya Savaşı sırasında ada ve çevresindeki sular birçok çatışmaya sahne oldu. Japon İmparatorluk Ordusu, adanın güney kıyısındaki Vila'da düz bir arazide bir uçak pisti kullandı ve Mayıs 1943'te, Tümgeneral Minoru Sasaki'nin komutası altında merkezi Solomonlar aracılığıyla bir savunma hattı kurmak amacıyla adanın güneydoğu tarafında on binden fazla askerin konuşlandırıldığı birkaç askerî birlik kurdu. Yakındaki deniz savaşları arasında Kula Körfezi Muharebesi ve Kolombangara Muharebesi vardı.
En ünlü ve kanlı savaş, John F. Kennedy ve mürettebatının kullandığı ABD torpido botu PT-109'un çarpması ve patlamasıyla sonuçlanan " Tokyo Ekspresi " tedarik konvoyunun yolunu kesme göreviydi. Adanın Veve Dağı yanardağının tepesinde gizli bir gözlem noktasında görev yapan Avustralyalı sahil gözlemcisi Teğmen Arthur Reginald Evans patlamayı fark etti. Tanık olduğu patlamanın muhtemelen kayıp PT-109'dan kaynaklandığına dair haberi çözdükten sonra, hayatta kalanları aramak için Solomon Adalı yerel halktan Biuku Gasa ve Eroni Kumana'yı sığınaklı bir kanoyla gönderdi. Onların çabaları, daha sonra John F. Kennedy ve hayatta kalan mürettebatın keşfedilip kurtarılmasına yol açtı.
Muhripler üç gece sonra ikmal gemilerini batırmayı ve oradaki 12.400 kişilik garnizonu izole etmeyi başardıktan sonra, ABD kuvvetleri Kolombangara'yı batıdaki Vella Lavella'ya çıkarmak için "atlama"yı başardı. Japonlar, 23 Eylül ile 4 Ekim 1943 arasında Kolombangara'yı tahliye etti.
Ocak 1944'te, Munda'da konuşlanmış 350. Mühendis Genel Hizmet Alayı'ndan 1 subay ve 6 askerden oluşan bir müfreze, Vila'daki terk edilmiş Japon uçak pistinde bir sebze çiftliği kurdu. Britanya hükûmeti projeye yardımcı olmaları için 16 yerli erkek sağladı. Uluslararası Kızılhaç aracılığıyla elde edilen tohumlarla, iyileşmekte olan gazilere sunulan susuz öğünleri desteklemek için birçok sebze ana hastaneye geri gönderildi. Ana ürün karpuzdu .
İkinci Dünya Savaşı Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
1978'den beri ada bağımsız Solomon Adaları devletinin bir parçası.
2019'dan başlayarak, Çin devletine ait China Forestry Group Corporation, bir liman ve Çin askeri varlıkları için üs olarak kullanılabilecek eski uçak pisti de dahil olmak üzere adanın çoğunu oluşturan sert ağaç ormancılığı plantasyonunu satın almakla ilgilendiğini ifade etti.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Grigg, Angus; March, Stephanie; Donaldson, Amy (31 Temmuz 2022). "Australia urged to intervene as China tries to buy a strategic Solomon Islands port". ABC News (İngilizce). Four Corners. 1 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022.
