Kekçice

Kekçice
Kekçice
Q'eqchi'
Kekchi
Bölge	Alta Verapaz, Petén, El Quiché ve Izabal Guatemala'nın departmanları
Etnisite	Kekçiler
Konuşan sayısı	800,000 (2009)
Dil ailesi	Maya dilleri Kiçe Kekçice; ;
Yazı sistemi	Latin
Resmî durumu
Resmî dil	(Guatemala'nın ulusal dili)
Denetleyen	Guatemala Maya Dilleri Akademisi
Dil kodları
ISO 639-3	kek
	Guatemala'da konuşulan dillerin dağılım haritası; (Castilian = Guatemala İspanyolcası)

Kekçice (kendilerince Q’eqchi’ [qʔɛqt͡ʃiʔ] ; İspanyolca quekchí/kekchí/q'eqchi' ; İngilizce Q’eqchi’, Kekchi), Guatemala'nın Alta Verapaz, Petén, El Quiché ve Izabal departmanlarında, Belize, El Salvador ve Meksika'da yaşayan Kekçiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 852.012^[3] kişilik nüfustan 716.101^[4] kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhilce, Kiçece, Açice ve diğer Kiçe dilleridir.

Guatemala'da konuşanı en fazla olan yerli diller arasında Kiçeceden sonra ikinci sıradadır. Guatemala Maya Dilleri Akademisi tarafından eğitim-öğretim ve araştırması yapılan 22 Maya dili arasında yer alır.^[5]

Lehçeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

2 ana lehçesi vardır:

Cobán, Alta Verapaz
Doğu Kekçicesi

Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]

tenamitil halk
winq erkek
ixq kadın
ixim mısır
atz'um çiçek
pek taş/kaya
al çocuk
na’ anne
taat baba
ii torun

mes, mis kedi
tz’i’ köpek
ch’och’ toprak/kara
chahim yıldız
tzuul dağ
che’ ağaç
po ay
saq’e gün/güneş
ha’ su
kawaay at

jun bir
ka'ib', kwib', kiib' iki
oxib' üç
kaahib' dört
oob', hoob' beş
waqib' altı
wuqub' yedi
wajxaqib' sekiz
b'eleeb' dokuz
lajeeb' on

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014.
^ "Proyecto de Reformas a la Constitución Política". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014.
^ "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
^ "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Idioma_materno : Idioma o lengua en que aprendió a hablar". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
^ "ALMG: Cobertura de Comunidades Lingüísticas". 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Q'eqchi' Vocabulary List (from the World Loanword Database)

[1] "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014.

[2] "Proyecto de Reformas a la Constitución Política". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014.

[refInegobhalk-3] "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.

[refInegobdil-4] "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Idioma_materno : Idioma o lengua en que aprendió a hablar". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.

[5] "ALMG: Cobertura de Comunidades Lingüísticas". 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]