Hakaltekçe
Hakaltekçe | |
---|---|
Jab' xub'al | |
Ana dili olanlar | Guatemala, Meksika |
Konuşan sayısı | 34.038 (Guatemala 2002)[1] (tarih gerekli) |
Dil ailesi | Maya
|
Yazı sistemi | Latin |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | myn |
ISO 639-3 | [[ISO639-3:jac (Doğu) jaj (Batı)|jac (Doğu) jaj (Batı)]] |
Hakaltekçe ya da Poptice (kendilerince Jab' xub'al ; İspanyolca idioma jacalteco/jakalteko/popti/abxubal ; İngilizce Jakaltek/Jacaltec/Popti), Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Jacaltenango belediyesi ile Meksika'nın Chiapas eyaletinde (Guadalupe Victoria) yaşayan Hakaltekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 47.024[2] kişilik nüfustan 34.038[1] kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Kanhobalcadır.
Guatemala Maya Dilleri Akademisi tarafından eğitim-öğretim ve araştırması yapılan 22 Maya dili arasında yer alır.[3]
Lehçeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]2 ana lehçesi vardır ve her iki lehçe de SIL International (Ethnologue) tarafından biribirinden ayrı bağımsız diller olarak sınıflandırılır:
- Doğu Hakaltekçesi [jac][4] (jacalteco oriental ): Huehuetenango departmanında, Meksika sınırı yakınlarında Concepción Huista yöresinde
- Batı Hakaltekçesi [jaj][5] (jacalteco occidental): Huehuetenango departmanında, Jakaltenango yöresinde ve Meksika'da
Alfabe
[değiştir | kaynağı değiştir]a /a/ b /ɓ/ c/qu /k/ c/q'u /kʼ/ ch /tʃ/ ch' /tʃʼ/ e /e/ i /i/ j /h/ k /q/ k' /qʼ/ l /l/ m /m/ n /n/ n̈/ŋ /ŋ/ o /o/ p /p/ r /r/ s /s/ t /t/ t' /tʼ/ tx /tʂ/ tx' /tʂʼ/ tz /ts/ tz' /tsʼ/ u /u/ w /w/ x /ʃ/ ẍ /ʂ/ y /j/ ' /ʔ/
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Idioma_materno : Idioma o lengua en que aprendió a hablar". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012.
- ^ "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012.
- ^ "ALMG: Cobertura de Comunidades Lingüísticas". 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012.