John Tukey

Vikipedi, özgür ansiklopedi

John Wilder Tukey ForMemRS[1] (16 Haziran 1915-26 Temmuz 2000) 20. yüzyılın en ünlü Amerikalı istatistikçilerinden biridir. FFT algoritmasını ve kutu grafiğini geliştirmiştir. Ayrıca kendi adını taşıyan çoklu karşılaştırma testi Tukey Testi'ni ve Tukey'in Lambda dağılımını geliştirmiştir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tukey 1915'te New Bedford, Massachusetts'de doğdu. Brown Üniversitesi'de kimya bölümünü bitirdi, ardından Princeton Üniversitesi 'nde matematik doktorasını tamamladı(1937-1938). Hayatının büyük bir kısmını Princeton Üniversitesinde geçirdi. Üniversitenin İstatistik Bölümünü kurdu ve yıllarca burada öğretmenlik yaptı.

II. Dünya Savaşı devam ederken Fire Control Research Office'de Samuel Wilks ve William Cochran ile çalıştı. Savaştan sonra Princeton Üniversitesine döndü. Zamanını üniversite ve AT&T Bell Laboratories ile paylaştırdı.

1982'de 'rassal süreçlerin spetral analizine katkısı ve FFT algoritmasından dolayı Tukey'e IEEE Medal of Honor verildi.

1985'te emekli oldu. 26 Temmuz 2000'de New Brunswick, New Jersey'de öldü.

Bilimsel katkıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Tukey'in bilimsel ilgi alanı çok geniş ve çeşitlidir. Özellikle James Cooley ile geliştirdiği Hızlı Fourier dönüşümü ile hatırlanır. Cooley ve Tukey, Carl Friedrich Gauss'un kullandığı FFT algoritmasını geliştirdiler.

Tukey kariyerinin başlarında bilgisayar için istatistik metodları geliştirdi. 1950'de Microsoft kurulmadan önce software ve bit kelimelerini uydurdu.[2]

1970'te bugün Jackknife Tahmin Edicisi olarak bilinen Quenouille'nin bulduğu yöntemi Tukey geliştirdi ve adının Jackknife olmasını istemiştir.Çünkü bir çocuğun çakısı kadar kabataslak bir yöntem olduğunu söylemiştir.[3]

1974'te Jerome H. Friedman ile beraber veri analizi sunum teknikleriyle ilgili kitap yazdı.[4] 1977'de Açıklayıcı veri analizi kitabında Kutu grafiği 'ni tanıttı.

Birçok çalışması, veriler kusurlu olduğunda bile güvenilir sonuç veren Robust teknikler içerir.

HSD Testi olarak da bilinen Anova'da kullanılan çoklu karşılaştırma testi Tukey testi ni geliştirdi.

1985'te emekli oldu.

Bilimsel eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

The collected works of John W Tukey, edited by William S Cleveland
  • Brillinger, David R (ed) (1984). Volume I: Time series, 1949–1964. Wadsworth. ISBN 0-534-03303-2. OCLC 10998116. 
  • Brillinger, David R (ed) (1985). Volume II: Time series, 1965–1984. Wadsworth. ISBN 0-534-03304-0. OCLC 159731367. 
  • Jones, Lyle V (ed) (1985). Volume III: Philosophy and principles of data analysis, 1949–1964. Wadsworth & Brooks/Cole. ISBN 0-534-03305-9. OCLC 159731367. 
  • Jones, Lyle V (ed) (1986). Volume IV: Philosophy and principles of data analysis, 1965–1986. Wadsworth & Brooks/Cole. ISBN 0-534-05101-4. OCLC 165832503. 
  • Cleveland, William S (ed) (1988). Volume V: Graphics, 1965–1985. Wadsworth & Brooks/Cole. ISBN 0-534-05102-2. OCLC 230023465. 
  • Mallows, Colin L (ed) (1990). Volume VI: More mathematical, 1938–1984. Wadsworth & Brooks/Cole. ISBN 0-534-05103-0. OCLC 232966724. 
  • Cox, David R (ed) (1992). Volume VII: Factorial and ANOVA, 1949–1962. Wadsworth & Brooks/Cole. ISBN 0-534-05104-9. OCLC 165366083. 
  • Braun, Henry I (ed) (1994). Volume VIII: Multiple comparisons, 1949–1983. Chapman & Hall/CRC. ISBN 0-412-05121-4. OCLC 165099761. 
About John Tukey

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ DOI:10.1098/rsbm.2003.0032
  2. ^ "The origin of the 'bit'". 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  4. ^ J. H. Friedman and J. W. Turkey (Eylül 1974). "A Projection Pursuit Algorithm for Exploratory Data Analysis" (PDF). IEEE Transactions on Computers. C-23 (9). ss. 881-890. doi:10.1109/T-C.1974.224051. ISSN 0018-9340. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]