Hazar kağanlığının hükümdarlar listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hunlar döneminde Hazarlı hükümdarlar[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Saltanat Yorumlar
Kozar Batı hun? Hazarların adını taşıyan halk atası
Karadaç MS 450 Karadach, Hunlarla müttefik bir bozkır ulusu olan Akasirler'nin kralıydı. Priskos'un yazılarında anlatılıyor.

Hazar Kağanları (Aşina hanedanı)[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Saltanat Yorumlar
zibel 618–630 Batı Göktürklerden Tong Yabgu Kağan ?
Böri Şad 630–650
İrbis 650
Kalga 660'ların ortası? 650 ile 680 arasındaki dönemde, bazen 660'ların ortasındaki bir Kalga'ya ve 660'ların sonundaki Kaban'a yapılan atıflar görülecektir. Araştırmacılar, bu isimlerin tek bir belgeden, Cäğfär Taríxı'dan türetildiğini ve pek çok bilim adamının bu belgeye olgusal veriler ve düpedüz uydurma karışımı olduğu için ciddi şekilde saldırdığını bilmelidir.

Cäğfär Taríxı'nın, 17. yüzyılın sonlarında bir araya getirilmiş (veya en azından bugünkü haliyle yazılmış) erken dönem Bulgar tarihi materyallerinin bir derlemesi olduğu iddia edilmektedir. Volga Tatarları tarafından bölgelerindeki atalarının yüzyıllar öncesine uzandığını belgelemek için kullanılmıştır.

Eleştirmenler, Cäğfär Taríxı'nın 1930'larda Sovyet Gizli Polisi (daha sonra NKVD ) tarafından veya onun emriyle, o dönemin etnik Tatarları arasında ayrılıkçılık ve hizipçilik yaratmak amacıyla yaratılmış bir sahtekarlık olduğunu iddia ediyor. Sovyet hükûmeti birkaç kez sahte tarihi belgeler yarattı. Bu nedenle, atıfta bulunduğu insanların tarihselliği sorgulanabilir, bu nedenle ek belgeler gün ışığına çıkana kadar, Kalga ve Kaban en iyi ihtimalle ihtiyatlı davranılmalıdır.

Kaban 660'ların sonu?
Busir 690–715 Busir Glavan, sürgündeki Bizans İmparatoru II. Justinianus'u yanına aldı ve onu kendi kız kardeşini (vaftiz adı Theodora) evlendirildi. Daha sonra III. Tiberius'u yatıştırmak için Justinianus'u öldürmeye çalıştı ve Justinianus'un Bulgaristan'a kaçmasına ve nihai olarak tahta geçmesine neden oldu.
Barcık 720'lerin sonu – 731
Bihar C. 732 Bihar, bazı kaynaklarda Tzitzak'ın gelecekteki Bizans İmparatoru V. Konstantin ile evlendiği kızına verilen addır. Konstantin ve Tzitzak'ın oğlu Hazar IV. Leo idi.
Prisbit 730'ların sonu Geçici kadın hükümdar?
Emevi Halifeliği Altında 737–c. 740
Bagatur C. 760 Ras Tarkan'dan da bu dönemde bahsedilir.
Tuvan han
C. 825– 830 (öldü?)
Tarkan 840'lar Arap kaynakları bu dönemde “Hazarların Kralı Tarhan ”dan bahseder. "Tarkhan" hem özel bir isim hem de askeri bir rütbe olabilir. Kaynakların Tarkhan adlı bir Kağan'dan mı yoksa bir generalden mi kafa karıştırıcı bir gönderme yaptığı belli değil.
Zekeriya C. 861

Hazar Beyleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Saltanat Yorumlar
Yazır Bulaş Bu kişilerin Bulanid olup olmadığı tam olarak belli değil. Basitçe savaş ağaları olabilirler. Bununla birlikte, faaliyetleri daha sonraki Beklerinkiyle paraleldir ve bu nedenle dahil edilirler.
Çorpan Tarkan C. 630
Alp Tarkan 8. yüzyılın başları
Tar'maç C. 730
Hazer Tarkan ?–737
Hilafet altında 737–c. 740

Bulan hanedanı[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Saltanat Yorumlar
Bulan C. 740 Bulan ismi yerel Hazarcadır. Ancak Bulan'dan sonra gelen tüm Hazar krallarının adları açık bir biçimde İbranicedir.[1]

Yusuf, Córdoba Halifesi Abd al-Rahman III'ün Yahudi veziri Hasdai ibn Shaprut ile yazıştı. Bu liste o yazışmadan alınmıştır. Güçleri kesinlikle Beklerinki gibi görünse de, Bulanların aslında Beylerden ziyade Kağanlar oldukları tamamen göz ardı edilmemiştir. Dahası, Yusuf bir meslektaşından bahsetmediği, bunun yerine kendisinden "Hazarların kralı" olarak bahsettiği için, 10. yüzyılda pozisyonların birleşmesi mümkündür.

Obadiah C. 786–809
Hizkiya
Menaşşe I
Hanuka
İshak
Zebulun
Menaşşe II
Nisi
Harun I C. 900
Menahem
Bünyamin C. 920
Harun II C. 920'lerin sonu



</br> –940
Yusuf 940–965

Son Hazar Hükümdarları[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Saltanat Yorumlar
Davud C. 986–988
Georgius Tzul (Kerç ) ?–1016

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Selçukluların İslâm Öncesi Dini İnanışlarının Kanıtı Olarak Selçukoğullarının İsimleri". Sadettin GÜRMAN. 7 (4). Türk Akademik Araştırmalar Dergisi. 30 Aralık 2022. ss. 1127-1128. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.