Hayatta kalma yanılgısı

Hayatta kalan uçakların bu varsayımsal hasar modeli, uçakların ilgili yerlerden hasar alıp yine de eve dönebilecekleri yerleri gösterir. Eğer uçakların en çok isabet alan bölgeleri takviye edilmiş olsaydı, bu durum hayatta kalma yanılgısının bir sonucu olurdu çünkü ölümcül şekilde hasar görmüş uçaklardan alınan önemli veriler göz ardı ediliyordu. Başka yerlerden vurulanlar muhtemelen hayatta kalamadı.

Hayatta kalma yanılgısı veya hayatta kalma önyargısı (İngilizce: Survivorship bias, survival bias) bir seçim sürecinden "geçen" varlıklara odaklanırken "geçemeyen"leri gözden kaçırma safsatasıdır. Eksik veriler nedeniyle yanlış sonuçlara yol açabilir.

Hayatta kalma önyargısı, aşırı iyimser inançlara yol açabilen bir seçim yanlılığı biçimidir, zira artık var olmayan şirketlerin finansal performans analizlerinin dışında bırakılması gibi, çok sayıda başarısızlık göz ardı edilir. Korelasyonun nedensellikle karıştırılması gibi, bir gruptaki başarıların sadece tesadüften ziyade bazı özel niteliklere sahip olduğuna dair yanlış inanca da yol açabilir.

Hayatta kalma önyargısının başka bir türü, bir olayın çok da tehlikeli olmadığını, çünkü olaya dahil olan ve olay hakkında konuşabilecek yegane kişilerin hayatta kalanlar olduğunu düşünmektir. Bazı insanların öldüğü bilinse bile onlar bizzat konuşamazlar, dolayısıyla hayatta kalanları dinleyenlerde bir yanılgı oluşabilir.