Güngöründü, Olur
| Güngöründü | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Güngöründü Güngöründü'nün Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Olur |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1891 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 23 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25650 |
Güngöründü, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Güngöründü'nün eski adı Komk'tur. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesinde bir başka köy de Komk (كومك) adını taşıyordu.[4] Bu yer adı zaman içinde Konk / Könk'e (قونق) dönüşmüştür.[5] Komk adı Gürcüce kaynaklarda Komki (ქომქი) olarak geçer.[6] 1595 tarihinden sonra köyde önemli bir nüfus artışının olmadığı görülmektedir.
Komk, tarihsel Gürcistan'ın bir bölgesi olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün adı da bu tarihte Gürcüceden Osmanlıcaya geçmiş olmalıdır. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Komk köyünde 5 hanede 20 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 40 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6] 1595 tarihinden sonra köyde önemli bir nüfus artışının olmadığı görülmektedir.
Komk, 1877-1878 savaşının ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Oltu sancağının Tausker (Şimdiki Çataksu) kazasının köylerinden biriydi. 1886 nüfus sayımında Konu (Конкъ) olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu 13 hanede, 32'si erkek ve 32'si kadın olmak üzere 64 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[7] Konk köyünün nüfusu 1896 yılında 82 kişi, 1906 yılında 89 kişi olarak tespit edilmiştir.[8]
Komk, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Konk (قونق) olarak geçer. Bu sırada köy Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Olur nahiyesine bağlıydı.[5] 1940 genel nüfus sayımında "Konk" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 99 kişiden oluşuyordu.[9] Komk veya Konk "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Güngöründü olarak değiştirilmiştir.[10] Güngöründü köyünün nüfusu 1965 yılında 130 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 10 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Olur Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[12]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 186 km, Olur ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[13] Mahalle, Olur'un kuzeyinde olup, 
numaralı Ardanuç-Olur il yolu kenarındadır.[14]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 23[1] |
| 2021 | 23[1] |
| 2020 | 23[1] |
| 2019 | 22[1] |
| 2018 | 22[1] |
| 2017 | 21[1] |
| 2016 | 16[1] |
| 2015 | 21[1] |
| 2014 | 25[1] |
| 2013 | 20[1] |
| 2012 | 22[2] |
| 2011 | 27[2] |
| 2010 | 21[2] |
| 2009 | 22[2] |
| 2008 | 23[2] |
| 2007 | 29[2] |
| 2000 | 37[2] |
| 1990 | 58[15] |
| 1985 | 94[16] |
| 1965 | 130[17] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Olur Güngöründü Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Gungorundu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt s. 536". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
- ^ a b Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 72. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, sıra no: 792". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, ISBN 9786052100271.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 248.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 708". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 259.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Güngöründü Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.