Fosgen

Fosgen
IUPAC adı Carbonyl dichloride
Sistematik ad Karbonil diklorür
Diğer adlar karbonil klorür, CG, karbon diklorür oksit, karbon oksiklorür, kloroformil klorür, dikloroformaldehit, diklorometanon, diklorometanal, karbonik asit diklorür
Tanımlayıcılar
CAS numarası	75-44-5
EC-numarası	200-870-3
Özellikler
Kimyasal formül	CCl2O
Molekül kütlesi	98,92 g mol−1
Görünüm	renksiz gaz
Yoğunluk	4,248 g/L (gaz) 1,43 g/L (sıvı)
Erime noktası	-118 °C
Kaynama noktası	8,3 °C
Tehlikeler
NFPA 704	0 4 1
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Bilgi kutusu kaynakları

Fosgen ya da IUPAC tarafından verilen adıyla karbonil diklorür COCl₂ formülüne sahip organik bir bileşiktir. Renksiz bir gazdır, kokusu düşük konsantrasyonlarda yeni kesilmiş ot kokusunu andırır. Çok zehirli bir gaz olduğu için I. Dünya Savaşı'nda kimyasal silah olarak kullanılmıştır ve 85.000 kadar ölüme sebebiyet vermiştir. Suda çözünmez ve suyla tepkimeye girer. Fosgenin biraz solunması 36 saat içerisinde ölüme sebep olur. Fosgen, sıvılaştırılmış hâlde saklanır. Sıkıştırıldığında açık sarı bir sıvıya dönüşür. Benzen, toluen, karbon tetraklorür, asetik asit ve kloroformda çözünür. Maruz kalma sınırı 0,5 ppm'dir.

Bazı organoklorür bileşiklerinin oksijen, ısı ve ışık varlığında bozunması ile oluşabilir. Buna, vinil klorür gibi yanıcı organoklorür bileşiklerinin yanması da dahildir.

Toksisite

Amerikan ordusunun fosgen tanıma afişi, II. Dünya Savaşı

Her şekilde alımı toksiktir; soluma, yutma ve deri yolu ile emilme. 3 ppm'den fazlası burnu ve gözleri tahriş eder. Solunduğunda ciğerlerde aşındırıcı olan hidrojen klorüre parçalanarak ciğerlere zarar verir. 50 ppm fosgen kısa sürede ölüme sebebiyet verebilir. Toksisitesinin çok yüksek olması nedeniyle I. Dünya Savaşı'nda kimyasal silah olarak kullanılmıştır.

Kaynakça

  https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Phosgene 8 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.