Düka
Düka[1] (Fransızca: ducat Fransızca telaffuz: [dyka]; İtalyanca: ducato; Latince: ducātus) Avrupa'da Geç Orta Çağ'dan 20. yüzyıla dek kullanılmış, altın ya da gümüş içerikli madeni para. Alım gücü ve metalik içeriği değişkenlik göstermiş düka, Venedik Cumhuriyeti'nin altın dükaları; zamanın Bizans İperpiron'u, Floransa florini veya çağdaş Büyük Britanya sterlini veya ABD Doları gibi uluslararası alanda kabul görmüştür.[2]
İlk dükalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Düka sözcüğü Latince "dük ile ilgili, dük'ün parası, düklüğün sikkesi" anlamlarına gelen ducatus'tan gelmektedir.[3] Dükaların ilk kullanımı 1140'larda Sicilya kralı II. Rugerro'ın dönemine denk gelir.[4][5][6]
Venedik altın dükası
[değiştir | kaynağı değiştir]1200'lerdeki Venedik iş modeli, doğudan uygun fiyata aldıkları malları Alpler'in kuzeyinde kazançlı biçimde satmak üzerine kuruluydu.[7] Floransa ve Ceneviz Cumhuriyeti 1252'de altın sikkeler basmaya başladı. Floransa'nın ürettiği florin, Avrupa'nın standart sikkesi oldu. Venedik Cumhuriyeti de kendi dükalarını florine göre modelledi. İki şehrin ağırlık birimlerindeki farklılık nedeniyle Venedik sikkelerinin ağırlığı daha fazlaydı. Venedik dükası 3.545 gram ve 99.47% altından oluşmaktaydı. Bu anılan dönemde metalurjinin üretebileceği en yüksek saflık demekti.[8]
Düka basmış başlıca ülke ve bölgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Avusturya
- Bizans İmparatorluğu Venedik gümüş Dükasını değiştirerek kendi sürümlerini, 'basilikon'u oluşturdu.
- Hırvatistan
- Çekoslovakya
- Çekya
- Danimarka
- Almanya ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu; 1871 öncesinde pek çok şehir, eyalet ve beylikler.
- Macaristan
- İtalya
- Hollanda
- Polonya (tarihsel Kırmızı złoty)
- Romanya
- İskoçya
- Sırbistan
- İngiltere
- İspanya, Flanders ve Amerika
- İsveç
- İsviçre, en ünlüsü Zürih dükalarıdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ M. Belin (1999). Osmanlı İmparatorluğu İktisadi Tarihi. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ The two concepts of money: implications for the analysis of optimal currency areas, Charles A. E. Goodhart, European Journal of Political Economy, Vol 14(1986) page 407
- ^ Online Etymology Dictionary http://www.etymonline.com/index.php?search=ducat 6 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Coins of Medieval Europe, Philip Grierson, page 96
- ^ American Journal of Numismatics, Volumes 50,page 72
- ^ Coins In History, John Porteous, pages 84 and 86.
- ^ Coins In History, John Porteous, page 86.
- ^ The Oxford Encyclopedia of Economic History, page 112