Don Sovyet Cumhuriyeti
Donskaya Sovetskaya Respublika Don Sovyet Cumhuriyeti | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 23 Mart 1918-Mayıs 1918 | |||||||||||||
 Bayrak | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Başkent | Rostov-na-Donu | ||||||||||||
| Sürgündeki başkent | Çariçin | ||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Rusça | ||||||||||||
| Hükûmet | Sosyalist cumhuriyet | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
Don Sovyet Cumhuriyeti (Rusça: Донская советская республика, trans. Donskaya Sovetskaya Respublika, kısa ömürlü Sovyet cumhuriyeti. 23 Mart 1918'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı olarak kurulmuş, yaklaşık 2 ay sonra yıkılmıştır.
Don Host Oblastı topraklarınnda hakimiyet kurmayı amaçlayan cumhuriyet, Rus İç Savaşı kapsamında Beyaz Ordu'nun bölgeden çekilmesinden sonra Mart 1918'de ilan edildi. Mayıs ayında, Don Kazakları'nın (Don Nehri civarında yaşayan Kazaklar) isyanı ve imzalanan Brest Litovsk Barış Antlaşması sonucu Almanya'nın bölgeye ilerlemesiyle cumhuriyet yıkıldı ve liderleri kaçtı. Don Kazakları topraklarda hakimiyet kurdu.
Günümüzde bu bölgenin toprakları Rusya ve Ukrayna sınırları içerisindedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Don Sovyet Cumhuriyeti; Aleksey Kaledin liderliğindeki Don Kazakları'ndan oluşan Beyaz Ordu'nun ve Gönüllüler Ordusu'nun çekilmesiyle birlilte 23 Mart 1918'de, Yekaterinoslav Hükûmeti ve Don Host Oblastı topraklarında kurulduğunu ilan etti. Başkent Rostov-na-Donu şehri olarak belirlendi. Ardından 9-14 Nisan tarihleri arasında bölgesel bir sovyetler kongresi düzenlendi. Kongre 26 Bolşevik ve 24 Sol Sosyalist Devrimci'den oluşan bir Merkez Yürütme Kurulu seçti. Daha sonra bu kurul Halk Komiserleri Konseyi'ne dönüştürüldü ve Fyodor Podtyolkov oluşturulan yeni konseye başkan seçildi. Grigol Orconikidze liderliğindeki bir kadro da cumhuriyetin savunulmasını düzenlemek için oluşturuldu.[1]
Don Sovyet Cumhuriyeti, yiyecek talepleri ve şüpheli “karşı-devrimcilerin” infazları sonucu bölge desteğini yitirmeye başladı. Nisan ayında, Don Kazaklarının genele yayılan bir isyanı başladı. 1 Mayıs'tan itibaren de Almanya birlikleri Brest Litovsk Barış Antlaşması'nın bir sonucu olarak bölge topraklarına girdi. Pyotr Krasnov liderliğindeki Don Kazakları, 6 Mayıs'ta Alman birlikleri tarafından işgal edilen Rostov-na-Donu'u ele geçirdi. Yöneticiler Çariçin'e kaçtı, fakat lider Podtyolkov isyancılar tarafından ele geçirildi ve idam edildi. Sonraki süreçte civar bölgelerdeki topraklar da isyancılar tarafından ele geçirildi ve cumhuriyet dağıldı. Buna karşın Rusya'daki Sovyet hükûmeti cumhuriyet liderlerinin Çariçin'de kaldığı Eylül ayına kadar Don Sovyet Cumhuriyeti'ni tanımaya devam etti.[2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Smele, Jonathan D. (2015). Historical Dictionary of the Russian Civil Wars, 1916-1926 (İngilizce). Londra: Rowman & Littlefield. s. 337. ISBN 9781442252813. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2018.
- ^ Holquist, Peter (2002). Making War, Forging Revolution: Russia's Continuum of Crisis, 1914-1921. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. s. 171. ISBN 9780674009073. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2018.